Tholen - In de Utrechtse wijk Lunetten is de afgelopen maanden een proef geweest waarbij mensen met een kleiner budget via bonnen biologisch boodschappen konden doen.
Te duur
Ineke Malsch vertelt dat het idee ontstond na een brainstorm met inwoners over de 17 duurzame ontwikkelingsdoelen en de Europese Green Deal. "Toen zeiden mensen: het is wel leuk dat overheden willen dat we meehelpen om die duurzame doelen waar te maken, maar als je dan kijkt naar waar die subsidies terecht komen, dan is dat bij de mensen die genoeg geld hebben. Zij kunnen zonnepanelen op hun dak leggen of elektrische auto's aanschaffen met subsidie. Terwijl mensen die weinig geld hebben bijvoorbeeld geen biologische boodschappen kunnen kopen. Dat is gewoon te duur voor ze. Toen kwam het idee: eigenlijk zou de Gemeente Utrecht samen met verschillende organisaties en onderwijsinstellingen een tweesporenbeleid moeten ontwikkelen zodat er ook een aanbod komt voor mensen met weinig geld om duurzaam te leven. "
Bonnen
Een groep studenten ging hiermee aan de slag. Zij ondervroegen mensen bij buurthuizen over duurzaam leven en wat zij daarin graag zouden willen. "We willen wel biologisch eten, maar dat is gewoon te duur", vertelden zij. Er werd een plan bedacht waarbij lokale stadsboerderijen, tuinders en supermarkten met bio in het assortiment hun producten aan de voedselbank zouden leveren, maar toen dat plan werd voorgelegd aan de inwoners gaven zij aan liever zelf te kunnen kiezen uit de producten."
Vanaf juni tot en met oktober werden er maandelijks bonnen uitgedeeld op een centrale plek in de wijk: de weggeefwinkel van Stichting Limoenz in het buurthuis. Ineke schat dat er tussen de 50 en 100 verschillende mensen hebben meegedaan aan de proef. "Mensen konden zelf iets gaan kopen en koppelden terug wat ze ervan vonden. Verder hadden ze ook suggesties hoe gemeente en winkels ervoor konden zorgen dat ze regelmatig biologisch zouden kunnen kopen."
Verschillende reacties
Ineke vertelt dat de deelnemers verschillend reageerden op de proef. "Sommigen waren best kritisch en anderen vonden het geweldig dat ze nu eens een keer iets extra's konden kopen, zoals lekkere noten, kaas of brood. Andere mensen hebben vroeger wel een wat groter budget gehad dus die waren al wel gewend om biologische producten te kopen. Zij waren blij dat ze dat nu weer konden doen. Er waren ook mensen die speciaal wachtten tot de oogst van de stadsboerderij om daar wat grotere hoeveelheden groente en fruit in te slaan."
Want groenten en fruit, daar ontbreekt het nog wel eens aan bij de voedselbank, vertelden de mensen. "Daar werd echt veel over geklaagd. Veel producten zijn verpakt en bevatten bijvoorbeeld veel suiker. En als er dan iets vers is, is het vaak al halfrot. Dus daar zit wel een probleem en we willen, als het mogelijk er een vervolg aan te geven, ons daar wat meer op te richten."
Duurzaam Utrecht 2030, organisator van deze proef, won in november de U-Award 2023
Landelijk en lokaal
"Dit is zeker niet eenmalig", zegt Ineke over deze proef. Ze hoopt dat het een vervolg kan krijgen in andere wijken en zo mogelijk verder. "We willen aantonen dat de behoefte die de mensen hebben heel divers is. We wilden niet achter ons bureau bedenken: men heeft behoefte aan biologische producten en wij gaan dat wel even organiseren. Wel willen we zorgen dat de gemeente in het beleid kijkt naar wat het kan bijdragen aan meer aanbod van biologisch product en hoe dat bereikbaarder wordt voor meer mensen. Dan heb je ook beleid op landelijk niveau nodig. Het zou bijvoorbeeld heel goed zijn als de btw op biologische groenten afgeschaft kan worden. Maar dat duurt lang en daar gaan we niet op wachten. Wij gaan aan de slag met solidariteit in de eigen wijk. Mensen zijn misschien best bereid om iemand in de straat waarvan je weet die heeft het moeilijk wat extra's te geven. Of, als je toch aan het winkelen bent, iets extra te betalen zodat iemand anders ook biologisch kan eten."
De resultaten van de proef werden geanalyseerd en vandaag wordt er een verslag gepubliceerd en aangeboden aan de gemeente Utrecht. "We willen ons idee voor een vervolg op kleinere schaal in een of twee wijken in de stad Utrecht organiseren. We hopen na de presentatie van onze aanbevelingen vandaag in de Domkerk partners te vinden om hierbij samen te werken."
Voor meer informatie:
Duurzaam Utrecht 2030
[email protected]
www.duurzaamutrecht2030.nl/bioboodschappen