Afgelopen maand sprak Bionext met Michel Scholte, medeoprichter en directeur van True Price, over wat nu een echte prijs is. Naast zijn werkzaamheden bij True Price en het Impact Institute, is Michel momenteel ook Minister van de Nieuwe Economie, een initiatief van MVO Nederland. Met de Minister van de Nieuwe Economie wil MVO Nederland een signaal geven aan de politiek in Den Haag dat er een groeiende groep mensen is met visie op versnelling naar de nieuwe, toekomstbestendige economie.
Michaël Wilde, directeur van Bionext en Michel Scholte. Het gesprek speelde zich af in Amsterdam in de True Price Store op het Haarlemmerplein.
Michel, voor diegene die niet exact weten wat True Price is, kan je dat in een paar zinnen uitleggen?
Michel: "Het is allemaal niet zo ingewikkeld. Hoeveel het kost om een product te maken, is afhankelijk van veel verschillende factoren. Het zijn namelijk niet alleen de kosten van de grondstoffen en de arbeid, je moet ook denken aan de schade aan mens en milieu. Deze externe, ook wel verborgen kosten genoemd, worden momenteel niet doorberekend in de marktprijs. Klimaatverandering, het uitputten van de bodem, vervuiling van lucht, water en verarming van landbouwgrond maar ook kinderarbeid, arbeidsongevallen en onderbetaling van partijen in de productieketen zijn allemaal voorbeelden van externe kosten."
"Bij True Price berekenen wij meer dan dertig ecologische en sociale impacts. Door deze kosten inzichtelijk te maken en op te tellen bij de marktprijs, ontstaat de true price oftewel de echte prijs. Wij moeten van slechte prijzen naar echte prijzen."
Waarom is het belangrijk dat wij een echte prijs gaan betalen?
Michel: "Het gaat gewoon helemaal mis met het huidige economisch systeem. Terwijl een hele kleine groep maximaal profiteert, is het leeuwendeel van de bevolking en ook toekomstige generaties hier de dupe van. De externe kosten komen niet op het bordje van de producent, maar worden gedragen door de rest van de maatschappij."
Je kan het systeem alleen veranderen als wij eerst uitrekenen wat de externe kosten zijn. Vervolgens kunnen alle partijen in de keten maatregelen nemen. Maar true pricing geeft met name beleidsmakers een instrument om wetten te veranderen. Denk bijvoorbeeld aan een CO2-belasting of een beloning voor ecosysteem diensten. Als bedrijven de sociale- en milieukosten in hun prijs meenemen, ontstaat een eerlijker systeem en wordt duurzaam produceren gestimuleerd.
Wat is volgens jou de impact van true pricing op de biologische sector?
Michel: "Het grootste verschil tussen biologische en gangbare landbouw is dat de biologische sector geen kunstmest en chemisch gewasbeschermingsmiddelen gebruikt. Dit zijn, naast monoculturen en dierlijke eiwitten, de belangrijkste problemen in de landbouw. De productie van kunstmest veroorzaakt een enorme CO2-uitstoot en heeft een negatieve impact op de natuur, net zoals de gewasbeschermingsmiddelen. De biologische landbouw gebruikt deze middelen niet en is dus in dat opzicht heel waardevol. Maar bio is er nog niet, ook in de biologische landbouw zijn er externe kosten."
"Als wij alle externe kosten meenemen in de berekening van de prijs van een product, verwacht ik dat de prijsverschillen tussen gangbaar en bio zullen verminderen en biologische producten een stuk competitiever zullen worden. Het is gewoon niet eerlijk dat de schadelijke kosten van de gangbare landbouw door anderen moet worden betaald."
Wat voor impact verwacht je op de gehele voedselsector?
Michel: "Alle vormen van landbouw die aan “herstel, compensatie en preventie” doen, zoals agro ecologie, biologisch of echt regeneratief, zullen steeds belangrijker worden. Er zal ook veel meer transparantie komen. Dit zal er toe leiden dat steeds meer mensen zich gaan verdiepen en zelf veel meer verantwoordelijkheid nemen voor hun eigen impact. Er zal dus meer lokaal en met het seizoen worden gegeten."
Gaat de consument wel meer betalen?
Michel: "De consument betaalt nu al voor de schade, alleen niet via de boodschappen. Dat gaat nu bijvoorbeeld via belastingen en zorgverzekeringen. Er is dus mijn inziens geen netto financiële impact op een meerderheid van de consumenten. Daarnaast zien wij dat men echt wel bereid is om de echte prijs te betalen. Mits je zeker weet dat er geen profiteurs zijn die er met je hard verdiende euro’s vandoor gaan."
Wat voor advies heb je voor beleidsmakers?
Michel: "Momenteel hebben wij een economisch systeem ingericht waar alles draait om welvaart en veel minder om waardigheid en welzijn. Deze principes moeten wij herordenen. Eerst waardigheid, dan welzijn en dan pas welvaart. Wij moeten in feite terug naar de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens."
"Als mens hebben wij recht op voorzieningen als eten, vrijheid, vrede, water en natuur. Kortom, een leefbare planeet met oog voor de medemens. Om daar te komen pleiten wij dan ook voor radicale transparantie. Het wordt onmogelijk om schadelijk gedrag te verbergen. Mijn advies is dan ook: 'Be ready. If you are going to be naked, you better look good.'"
In het Greenpaper Prijs doet Bionext meer uit de doeken over de échte prijs van biologisch.
Bron: Bionext