Melkveehouders bouwen en testen een mechanische val zodat hun koeien minder last hebben van irritante steekvliegen. Zij nodigen collega's uit om er kennis van te nemen.
Op vrijdag 24 september aanstaande zijn geïnteresseerden welkom bij de familie Kool op hun bedrijf De Groene Hofstee aan de Hei- en Boeicopseweg 14 in Hei- en Boeicop (11:00-12:30 uur of 13:30-15:00 uur). Op vrijdag 1 oktober bent u welkom bij de familie van Tilburg op Hof van Gunterstein (Laan van Gunterstein 2 in Breukelen, van 11:00-12:30 uur of 13:30-15:00 uur).
Waarom?
Al vroeg in de zomer zitten er vliegen op koeien. Een te groot aantal geeft overlast aan de dieren, vermindert naast het dierenwelzijn ook de hygiënische winning van melk, en verhoogt het risico op ziekte. In de gangbare én biologische rundveehouderij mogen vliegen bestreden worden met chemische vliegenmiddelen op de koe. Dit zijn middelen met werkzame stoffen als ivermectine, avermectine, et cetera. Van deze stoffen is bekend dat ze persistent zijn en relatief lang in het milieu blijven. De stof wordt door de koe uitgescheiden en komt terecht in de weidemest. Vliegen sterven soms pas na enkele dagen of zelfs helemaal niet (resistentie). In die periode kunnen zij niet vluchten voor predatoren als vleermuizen en zwaluwen en worden zij vaker opgegeten dan niet-vergiftigde insecten. Uit onderzoek blijkt dat ruim 70% van de torren, kevers en andere insecten in het weiland sterft door het gebruik van ivermectine. En die dienen weer als voedsel voor (weide)vogels, muizen, egels, amfibieën en andere insecten. Ook komt een deel van de werkzame stoffen in bodem en water terecht.
De Vliegenval
Het gebruik van deze chemische vliegenmiddelen kan worden beperkt. Zo eten vleermuizen en boerenzwaluwen, die van origine op agrarische bedrijven horen, duizenden insecten gedurende een dag of nacht. Hun leefomgeving kan worden verbeterd door 'natuurlijke 'en kunstmatige verblijfplaatsen en (inheemse) beplanting.
Maar er zijn meer mogelijkheden. Melkveehouders Gert-Jan en Arjen Kool in Hei- en Boeicop kwamen een vliegenval voor rundvee op het spoor. Deze val wordt onder meer in Australië gebruikt. De koeien lopen als het ware een sluis in, en lopen tussen harige borstelstrips door. Deze borstels zorgen ervoor dat de vliegen opvliegen. Zij vliegen naar boven waar het licht is. Via kleine spleetjes/gaatjes worden ze afgevangen, waarna ze doodgaan door de warmte en via de zijkant van de val naar beneden vallen.
Dit jaar wordt, met begeleiding van adviesbureau CLM en Low Stress Stockmanship Europe (veegedragsdeskundige Ronald Rongen), de val bij een drietal biologische melkveehouders gebouwd, getest en verbeterd. De uitvoering en locatie verschillen per bedrijf, afhankelijk van de ligging van de veldkavels, de inrichting van de stallen, etc. De ervaring tot dusverre is dat jongvee, vanwege hun nieuwsgierigheid, daadwerkelijk door de val loopt. Bij oudere koeien duurt dit wat langer; samen met de veegedragsdeskundige gaan ze dit na en zal de acceptatie geoptimaliseerd worden.
Tijdens de open dagen kunt u kennisnemen van de vliegenval en met de veehouders Kool en van Tilburg in gesprek. Ook zal Ronald Rongen uitleggen en u laten zien hoe de koe haar omgeving, dus ook de val, waarneemt. Vliegendeskundige Joop Prijs legt uit welke vliegen waar op het melkveebedrijf verblijven en zich vermeerderen.
Aanmelden
Vanwege de corona-voorschriften wordt u verzocht zich tevoren te
melden via CLM in Culemborg: ehees@clm.nl. Geef dan ook even aan of u 's morgens of 's middags komt.
