Bavo van den Idsert, Association Manager bij Organic Processing and Trade Association Europe, heeft onderstaande blog geschreven. "Soms vallen een paar nieuwsfeiten uit verschillende streken naadloos samen. Lees in mijn nieuwe blog wat de dilemma’s van een Mexicaanse burgermeester in crisistijd, het onthutsende Questionmark rapport over het ongezonde aanbod in de supermarkt en het ACM onderzoek naar de prijsopbouw van zes gangbare en biologische producten in combinatie met elkaar onthullen", zegt hij op LinkedIn over de blog.
Mexicaanse supermarkt
In een plaatsje in Mexico leeft een deel van de bevolking van het verkopen van fastfood in kleine kraampjes. Een makkelijke hap taco’s met cola. De arme mensen houden ervan en vullen voor weinig geld hun buik. Past precies, alleen jammer dat ze allemaal te dik worden. En dan komt Corona. Niet het bier, maar het virus. Het slaat ongenadig toe in het arme plaatsje en doodt er veel meer mensen, omdat ze weinig weerstand hebben door het ongezonde eten. De lokale burgermeester die al jaren vergeefs vecht om de cola aan banden te leggen, staat nu voor een dilemma; het optreden tegen de marktkraampjes zou velen werkloos maken en de voeding te duur voor de arme bevolking. Hij zit in een patstelling, alsof hij het stikstofprobleem in Nederland moet oplossen. En dus slaat de tweede golf Corona ongenadig toe in het plaatsje.
Dat gebeurt alleen in arme landen, denk je even, tot je het recent gepubliceerde rapport Superlijst gezondheid 2020 van Questionmark (www.thequestionmark.org) onder ogen krijgt over het aanbod van ongezonde producten in de Nederlandse supermarkten. Gemiddeld genomen past ruim twee derde van wat er op de schappen staat niet in het gezonde eetpatroon van het Voedingscentrum, de bekende Schijf van Vijf. Daaruit mag je afleiden dat die ongezonde voeding goed verkoopt. De gevulde muren met drank, chips, gezoete toetjes, snoepgoed, rood vlees, onvolwaardige kant-en-klaar pizza's en pastabakjes bevestigen die snelle conclusie, net als de gemiddelde vulling van de klantkarren bij de kassa. Tranen schieten in je ogen. De vele kleine Mexicaanse junkfood standjes verenigd in supermarkten met tienduizend junkfoodproducten in gelikte verpakkingen die zichzelf aanprijzen als het beste en lekkerste wat er is. En die producten worden ook nog eens overwegend in de promotieacties gestopt, blijkt uit hetzelfde rapport; de kiloknaller, het bier en de chips. Meer dan de helft van de Nederlanders (en Europeanen) heeft overgewicht. Ongeveer 15 procent is obees. En het zijn vooral de mensen uit de lagere sociale klassen (dus een laag inkomen en minder opleiding) die hun kar volladen met ongezonde spullen. Zij krijgen rond hun vijfenvijftigste chronische ziekten en gaan zes jaar eerder dood. En het is bekend dat Corona ook harder toeslaat bij mensen met (veel) overgewicht en (dus) weinig weerstand.
Gelukkig is er een uitzondering op de regel: de biologische supermarkt Ekoplaza (en alle biologische winkels die niet in het onderzoek apart zijn meegenomen). Het assortiment van de biologische winkelketen past voor 60% in het gezonde voedingspatroon dat onze overheid propageert met de Schijf van Vijf. En die gezonde producten worden ook veel meer gepromoot. Als je dan ook nog de gezondheidswinst van de biologische natuurvoedingskwaliteit meerekent (gifvrij, geen chemische toevoegingen, zo min mogelijk bewerkt, minder suiker en zout, betere vetten en meer vezels) dan is de gezondheidswinst nog veel groter.
Maar dat is voeding voor de elite, hoor ik wel eens zeggen, veel te duur voor Geert en Ingrid. Gemiddeld geeft de Nederlander nog geen dubbeltje per te besteden euro uit voor zijn eten. In ons arme plaatsje in Mexico is dat snel bijna de helft van het geld waarvan men moet rondkomen. We verspillen bovendien veel voeding. En dan gooien wij nog eens collectief tientallen miljarden belastinggeld weg aan de chronische eetstijl gerelateerde ziekenboeg via het ministerie van ongezondheid. Nee, het is een schande dat de overheid haar kwetsbare burgers niet beter beschermt tegen de perverse levensmiddelenindustrie en supermarkten die hen volstouwen met ziekmakende rotzooi waar veel winst op gemaakt wordt. Want dat is de reden dat de groei van gezonde biologische voeding in gewone supermarkten in Nederland stagneert: ze maken er minder winst op dan op goedkope producten, zo blijkt uit de net gepubliceerde Agro-nutrimonitor 2020 van ACM naar de prijsopbouw van zes producten in zowel de gangbare als de biologische keten. De biologische boer krijgt meer geld voor zijn product dan zijn gangbare collega en dat gaat ten koste van de winstmarge van de supermarkt. Its the economy, stupid!
Kan je nagaan hoe ongezond die goedkope voeding moet zijn, als de supermarkt daar meer op verdient.
Kan dat veranderen? Zijn er bestuurders in Nederland die de strijd durven aangaan tegen de ziekmakende eetcultuur in Nederland, of zit ook hier de goedwillende bestuurder met zijn of haar handen in het haar nu Corona weer toeslaat?
Wordt vervolgd.
Bavo van den Idsert
Voor meer informatie: www.bavovandenidsert.com