"4,25 euro, dat is wat een Big Mac kost. Maar als je alle verborgen kosten zou meerekenen, dan zou die 200 euro moeten kosten", stelt Michaël Wilde van Eosta in een interview in De Standaard. Michaël gaat in het interview dieper in op True cost accounting, de echte kostprijs van voedsel. Voor de Big Mac haalt Michaël de Indiase auteur Raj Patel aan, die in zijn boek The value of nothing stelt dat de huidige markteconomie prijs en waarde gelijkstelt terwijl deze begrippen ver uiteen liggen.
Op de Eosta-website is onlangs het volgende berichtje hierover gepubliceerd:
Hamburger, Wortel en stok!
Vraagje… wat is de kostprijs van een hamburger? Zeg het maar... €1,80? Nee, iets meer. €2,20? Nee, fout, de ware prijs van een hamburger is €200.
Tot deze berekening kwam de Indiase auteur Raj Patel, toen hij zo’n gehaktschijf gepropt in een klef broodje in nadere beschouwing nam. Kijk hier of op YouTube.
Hij keek namelijk niet alleen naar de zichtbare kosten maar ook naar de onzichtbare kosten oftewel externaliteiten. In zijn boek 'The value of nothing: How to reshape market society and redefine democracy' rekent hij het allemaal keurig voor ons uit, inclusief de CO2-voetafdruk, gezondheidskosten, ontbossing enzovoort.
Zijn studie is alweer wat verouderd, dus wellicht kom je anno 2019 op een ander bedrag uit. Maar of het nou €150 of €250 is, wij kunnen in ieder geval stellen dat wij niet de ware prijs voor die hamburger betalen. Toch moeten die kosten vroeger of later worden betaald. De rekening wordt op een indirecte manier aan de samenleving gepresenteerd, bijvoorbeeld via je zorgpremie of waterschapsbelasting. Of, wat helaas veel te vaak gebeurt, we schuiven de rekening door naar toekomstige generaties.
Hoogste tijd dus om eerlijk te gaan rekenen en producten te kiezen met een lagere 'echte prijs'. Een paar jaar geleden zijn wij, samen met de experts van Soil & More Impacts, de FAO en accountancy EY, met het True Cost of Food project gestart. Wij waren benieuwd naar de echte prijs van onze biologische groente en fruit, en hoe die vergelijken met het gangbare alternatief.
De conclusies:
- Het vooroordeel dat biologische producten te duur zijn klopt niet.
- Gangbare producten zijn veel te goedkoop.
Dat de verborgen kosten van de gangbare landbouw een stuk hoger liggen dan bij de biologische landbouw, was op zich geen verrassing. Wij weten allemaal dat de productie en het gebruik van kunstmest en gifstoffen een negatieve impact heeft op onze watervoorzieningen, biodiversiteit, klimaat, bodem en natuurlijk gezondheid. En dat kost een hoop geld.
In onze True Cost of Food campagne proberen wij (samen met onze ketenpartners) consumenten te verleiden om voor duurzaam geteelde producten te kiezen. Met onze beste praktijkervaringen willen we regionale, landelijke en Europese overheden overtuigen om ‘wortel en stok’ maatregelen te nemen. Dat wil zeggen maatregelen waarmee goed gedrag beloond wordt en vervuilers eindelijk de rekening gaan betalen. Zo heeft men in Zweden en Frankrijk hogere belastingen ingevoerd op het gebruik van kunstmest en herbiciden.
Wij weten dat maar een klein percentage van alle bedrijven echt intrinsiek gemotiveerd is om de wereld beter achter te laten. Het is daarom essentieel dat overheden nieuwe spelregels opstellen om duurzaamheid ook 'financieel' te maken. Ben je goed bezig, ben je onderdeel van de oplossing? Dan wordt je daarvoor beloond en heeft je onderneming toekomstperspectief. Ben je echter onderdeel van het probleem... dan mag de samenleving je best vragen om een bijdrage te leveren aan de herstelkosten, en je daarmee motiveren om je gedrag aan te passen. Toch?
Voor meer informatie: michael.wilde@eosta.com