Vlaanderen zit met een historische bodemverontreiniging en die treft ook boeren begaan met bodem en milieu. Dat is de conclusie die er te maken valt nadat het FAVV een PCB-besmetting heeft vastgesteld op een Vlaams bedrijf met bio-leghennen. De biologische eieren werden geblokkeerd. Het betrokken lot eieren werd in verschillende detailhandels in België verdeeld.
Voor eieren in de handel terechtkomen, test het FAVV ze op de hoeveelheid aanwezige dioxines. Dat is nodig, want door jarenlange industriële vervuiling bevatten sommige Vlaamse bodems dioxines en PCB's. Daarmee niet zeggende dat alle grond in Vlaanderen vervuild is.
Dioxines komen vrij bij onvolledige verbrandingsprocessen zoals huisvuil- en industriële verbranding, maar ook huishoudens produceren dioxines door bijvoorbeeld tuinafval te verbranden. Vroeger bracht de industrie de meeste dioxines in de lucht. Ondertussen zijn de normen veel strenger geworden en stoot de industrie veel minder dioxines uit, waardoor de totale dioxine-uitstoot is verminderd.
PCB-houdende toestellen werden vroeger geproduceerd omwille van hun isolatievermogen en brandweerstand. Sinds 1985 is er een verbod op de productie van PCB's, maar in heel wat oude producten zitten ze nog wel. PCB's kunnen bijvoorbeeld via afwatering van oude golfplaten, oude dakgoten, verf of oude stookplaatsen in de grond terechtkomen.
Deze stoffen worden slecht afgebroken en zijn schadelijk voor de gezondheid als je ze in grote mate binnenkrijgt. Daarom legt Europa wettelijke normen op voor de hoeveelheid dioxines die in voedingsproducten mogen voorkomen. We plaatsen als biosector gezondheid voorop en staan volledig achter deze controles van het Federaal Voedselagentschap. De controles laten toe in te grijpen voordat er daadwerkelijk schade kan aangericht worden.
Hoe raken PCB's en dioxines in bio-eieren?
Bij het scharrelen op een verontreinigde bodem kunnen kippen vervuilde bodemdeeltjes binnen krijgen. Er zijn niet veel deeltjes nodig voor een kip om de normen al te overschrijden. Ook wanneer een kip wormen eet uit een vervuilde bodem, kunnen haar eieren besmet worden.
Dat zorgt jammer genoeg voor een omgekeerde wereld. Bedrijven die inzetten op dierenwelzijn en dierengezondheid dankzij een vrije uitloop, lopen immers meer risico op het overschrijden van de dioxine- en PCB-normen. Niet alleen biologische pluimveehouders zijn daarvan het slachtoffer, dat geldt ook voor particulieren met eigen kippen.
Extra preventief bodemonderzoek dan maar? Daarvoor pleiten heeft weinig zin. Ook bij lage gehaltes kunnen de eieren besmet worden. Regelmatige staalnames zijn met 500 euro per staal ook een te grote kostenpost voor veel pluimveehouders. Het is dus beter om de eieren te onderzoeken. De kippenboer zelf kan een aantal kleinere voorzorgsmaatregelen nemen, zoals voldoende voer en voederen via een bak.
Maatschappelijke rol
Een bio-boer zal er alles aan doen om zijn bodem zo gezond mogelijk te houden en houdt daarbij altijd rekening met mens, milieu en dier. Hij vermijdt het gebruik van chemische pesticiden, doet zo min mogelijk een beroep op antibiotica en draagt bij tot de biodiversiteit. Het belang van de bodem en van vrije uitloop voor een biologisch bedrijf maakt de biosector extra kwetsbaar voor historische verontreiniging.
Bron: BioForum Vlaanderen
