Momenteel wordt in Nederland op kleine schaal zeewier geteeld, bijvoorbeeld voor toepassing in zeewierburgers. Voor het opschalen van de zeewierteelt liggen de kosten voor de productie momenteel nog te hoog. In opdracht van het PBL hebben onderzoekers van Wageningen UR onderzocht wat de mogelijkheden zijn om zeewier rendabel te kunnen telen met een centrale rol voor het duurzaam benutten van natuurlijk kapitaal. In vijf workshops met stakeholders uit bedrijfsleven, overheid en kennisinstellingen gingen ze in gesprek over de toepassingen van zeewierteelt in de Eems-Dollard en in het toekomstige offshore windpark Borssele.
Zeewier levert diverse ecosysteemdiensten
De ecosysteemdiensten die zeewierteelt in deze gebieden levert, blijken divers van aard. In de Eems-Dollard is te veel slib en de concentraties nutriënten en zware metalen overschrijden de normen van de Kaderrichtlijn Water. Zeewierteelt kan de concentratie slib in het water verminderen doordat het slib bezinkt in de luwte van de zeewiervelden. Bovendien neemt zeewier stikstof en fosfaat op, wat bijdraagt aan ecologisch herstel van het gebied. Ook de ontwikkeling van zeewierteelt in het windpark Borssele levert mogelijk verschillende ecosysteemdiensten op, zoals golfslagdemping en opname van metalen. Daarnaast kan zeewierteelt bijdragen aan natuurbescherming en een positief effect hebben op de visstand.Kennis nodig over functionaliteit van zeewier
Om bedrijven en investeerders enthousiast te maken voor de toepassingen van zeewierteelt, is het belangrijk de functionaliteit te bewijzen en de levering van diensten te garanderen. Zeewierteelt heeft bijvoorbeeld nog niet bewezen continu, jaarrond voor golfslagdemping te zorgen, waardoor haar bijdrage aan een langere levensduur van windmolens nog onduidelijk is. Innovatieve pilots kunnen helpen om deze gaten in de kennis te dichten. Te denken valt aan een test met jaarrond telen van meerdere zeewiersoorten of een verkenning van de vertragende invloed van zeewierteelt op golfslagdemping.Bij de overheid is in het bijzonder behoefte aan inzicht hoe de kosten van natuurlijke oplossingen zich verhouden tot gangbare oplossingen voor het verbeteren van de waterkwaliteit. Zo ligt er een maatschappelijke opgave om slib te verwijderen uit de Eems-Dollard, waarvoor bij de Rijksoverheid financiering gezocht wordt. De vraag is of zeewierteelt de economisch meest voordelige optie is of dat alternatieven, zoals uitbaggeren, goedkoper zijn.
Samen werken aan meerdere doelen
Het economisch en maatschappelijk nut van zeewierteelt komt beter tot zijn recht als zeewier voor meerdere doeleinden kan worden ingezet. Daarvoor is het volgens de onderzoekers van belang dat verschillende private en publieke partijen vroegtijdig in de besluitvorming de samenwerking opzoeken, om zo meerdere doelen tegelijk na te streven.In het onderzoek bleek het denkmodel van Natuurlijk Kapitaal Nederland (link) een werkzaam model om de baathebbers te identificeren van de verschillende ecosysteemdiensten die zeewier levert, en om hierover in dialoog te gaan met diverse stakeholders.
Bron: website Planbureau voor de Leefomgeving