In Denemarken is milieuvervuilende stof PFAS aangetroffen in biologisch eigeel. Vooral kinderen die veel biologische eieren eten lopen risico. De stoffen worden waarschijnlijk overgedragen via vismeel dat in kippenvoer wordt gebruikt.
Het DTU Voedingsinstituut en de Deense voedselautoriteit troffen PFAS aan in biologische eieren van pluimveehouderijen in heel Denemarken, terwijl het gehalte laag was in scharreleieren, scharreleieren en kooieieren. De verdenking van vismeel ontstond omdat bij grote groepen kippen die biologisch voer kregen, een zeer uniforme concentratie en samenstelling van PFAS-verbindingen is aangetroffen.
Kinderen kunnen twee keer de toelaatbare inname krijgen
Vooral kinderen van 4 tot 9 jaar die meer dan 2,5 biologisch ei per week eten, lopen het risico te veel van de ongewenste stoffen binnen te krijgen.
De Europese Autoriteit voor voedselveiligheid (EFSA) heeft de toelaatbare wekelijkse inname van de som van vier specifieke PFAS (PFOA, PFNA, PFHxS en PFOS) vastgesteld op 4,4 nanogram per kilogram lichaamsgewicht per week. Bij kinderen die veel eieren eten (5-6 eieren per week) is de inname 10 nanogram per kilogram lichaamsgewicht per week. Bovendien worden alle burgers in Denemarken verder blootgesteld aan PFAS uit vele andere voedingsmiddelen en bronnen, die alle bijdragen tot de totale inname.
"Wanneer kinderen het risico lopen meer dan tweemaal de hoeveelheid PFAS binnen te krijgen die als veilig wordt beschouwd, is het risico duidelijk. Zelfs wanneer de inname voor alle leeftijdsgroepen net op de grens ligt van wat de EFSA als veilig beoordeelt", zegt Associate Professor Kit Granby van het DTU Food Institute.
De EU heeft pas op 1 januari 2023 grenswaarden ingevoerd voor de vier PFAS's en de totale hoeveelheid daarvan in hele eieren. Dit betekent dat individuele monsters die vóór die datum worden verkocht, de nieuwe grenswaarden kunnen overschrijden. Verwacht wordt dat de EU ook grenswaarden voor diervoeders zal invoeren, zoals het geval is voor andere milieuverontreinigende stoffen.
Giftige stof bouwt zich op in de voedselketen
PFAS is een voorbeeld van een groep stoffen die kunnen migreren en zich kunnen ophopen in de voedselketen - van vis tot vismeel dat wordt gebruikt in kippenvoer, via de kip naar het ei, waar het zich bindt aan het eiwit in de dooier en door mensen kan worden gegeten. Eenmaal opgenomen in het lichaam kan het 3-7 jaar duren voordat de concentratie van de stof is gehalveerd.
"PFAS zijn geen acuut zieke stoffen, maar als je er gedurende meerdere jaren te veel van consumeert, kan het het immuunsysteem beschadigen - bijvoorbeeld door de effectiviteit van kindervaccinaties te verminderen - het cholesterolgehalte in het bloed verhogen en het geboortegewicht verlagen", zegt Kit Granby.
Een oplossing kan zijn het voer te veranderen
Het duurt 4-7 dagen voordat het PFOS en PFOA, PFHxS gehalte in eieren van kippen die besmet voer hebben gegeten is gehalveerd. Het DTU Food Institute is dan ook van mening dat het huidige probleem kan worden opgelost.
"Uit onze studies blijkt duidelijk dat de ongewenste stof via vismeel in het kippenvoer naar de eieren is overgebracht. Daarom kan een vervanging door een niet-verontreinigd voedermiddel binnen enkele weken het PFAS-gehalte in de eieren sterk verminderen", aldus Kit.
Bron: DTU Fødevareinstituttet