Tholen – Gisterenochtend hebben verschillende organisaties van natuurinclusieve en biologische boeren, de initiatiefnemers van het Groenboerenplan, onder leiding van Johan Remkes met het kabinet gesproken. Tot hun teleurstelling gingen de vertegenwoordigers van de gangbare landbouw later op de dag apart met Remkes, de ministers en premier Rutte in gesprek. Bert van Ruitenbeek, directeur van Stichting Demeter, geeft aan dat het gesprek 's morgens vooral over de toekomst van de landbouw ging. "We mochten vanuit de initiatiefnemers van het Groenboerenplan weer aanschuiven bij Remkes in overleg met de dossierhoudende ministers voor landbouw, natuur, stikstof en water en de premier. Wie niet aanschoven waren de boerenorganisaties die in protest zijn tegen de kabinetsplannen voor stikstofreductie. Die kwamen daarna steggelen over de meetmethodes en deadlines. Ofwel het gesprek over inhoud en de toekomst van ons voedselsysteem was voor hen kennelijk niet relevant."
Biohuis zowel 's morgens als 's middags aanwezig
Douwe Monsma en Sybrand Bouma namen namens Biohuis aan beide gesprekken deel. Douwe: "Wij zijn twee keer met Remkes, de ministers en de premier in gesprek geweest. Vanuit Biohuis vinden we de drie algemene voorwaarden die door de Grote 8 organisaties gesteld worden voor de biologische boeren net zo belangrijk. Dat is de reden dat we 's morgens eerst met onder meer Stichting Demeter en Caring Farmers meegesproken hebben en 's middags met de andere clubs. Het is natuurlijk heel dubbel allemaal, we hebben een speciale positie in de hele stikstofdiscussie. We willen natuurlijk graag dat er een transitie komt in de landbouw die het voor ons allemaal beter maakt, maar we willen ook graag dat onze leden kunnen blijven boeren. Daar zijn we vanuit Biohuis druk voor in de weer. In het eerste gesprek hebben we vooral aangegeven dat het belangrijk is dat er een goed verdienmodel komt en blijft voor de huidige en de nieuwe biologische boeren, dit betekent dat de meerkosten die gemaakt worden om biologisch te produceren vergoed worden middels een regeling. Verder zou het goed zijn als de supermarkten een verplicht percentage bio in het schap moeten leggen."
Reacties Remkes en Bert van Ruitenbeek
Remkes zei over het gesprek met de organisaties van natuurinclusieve en biologische boeren in de ochtend: "Het is van groot belang dat er een langjarig perspectief komt, als voorwaarde om op het stikstofterrein een belangrijke stap te zetten"
Bert van Ruitenbeek
Net na het gesprek zei Bert al dat er volgens hem volop ruimte was voor de inhoud. Wel betreurt hij het feit dat er in de meeste media vooral aandacht is voor de protesten. "Jammer ook dat de meeste media aandacht altijd weer gaat naar de protesten en dat de ongelofelijke urgentie om te praten over de leefbaarheid van onze planeet en hoe we echt natuurinclusief voedsel kunnen produceren onderbelicht blijft. Terwijl we geen tijd meer te verliezen hebben. Worden we pas wakker als er geen water meer uit de kraan komt? We worden overspoeld? Nog meer mensen ziek worden vanwege gebruik chemie in de landbouw? Of als we camera's zouden zetten op de 1,5 miljoen kippen , 45.000 varkens en 5000 koeien die dagelijks worden geslacht in ons kleine kikkerlandje, gevoed door overzees veevoer waarvoor onze tropische bossen worden gekapt. It's a strange world."
"Het gaat gewoon gebeuren"
Tineke van den Berg, voorzitter van Stichting Demeter, reageert ook namens de biodynamische boeren en omschrijft het als een constructief gesprek. "Het is mooi om letterlijk uit de mond van de minister van Landbouw te horen: 'We staan voor enorm grote veranderingen en dat gaat gewoon gebeuren'. Minister Harbers zei toen: ‘We moeten onszelf voor ogen houden dat we grote transities voor elkaar kunnen krijgen. We zijn ooit van de kolen op gas over gegaan en van een oude landbouw naar een moderne landbouw gegaan, met een enorme krachtsinspanning van de overheid en het bedrijfsleven en nu kunnen we dat weer'." Ze geeft aan blij te zijn dat de protesten niet meer zo scherp zijn als eerst. "Ze zitten weer aan tafel en snappen ook wel dat het niet handig is om niet aan tafel te zitten. Want met of zonder hun: het gaat gewoon gebeuren."
Tineke van den Berg
Over beprijzing, grondgebruik en onderwijssysteem gesproken
Ze vertelt dat in het gesprek alle 10 punten uit het Groenboerenplan aan bod zijn gekomen. “De beleidsmakers zijn zeker bereid om met ons in gesprek te gaan, ook omdat wij ervaring hebben met dergelijke transities. We hebben onder meer gesproken over het grondgebruik, de korte-keten-aanpak en best lang gepraat over de beprijzing. Het zou mooi zijn als de beloning voor duurzame acties in het gehele bedrijfsvoering systeem verwerkt zouden worden. Dit kan ook in de prijs van het product verwerkt worden, zoals ze met de diesel gedaan hebben. De politiek kan sturen in het koopgedrag van mensen. Ook hebben we benadrukt dat de kosten betaald moeten worden door de vervuiler. De groene consument betaalt nu meer voor een duurzaam product en betaalt via de belastingen mee aan het oplossen van alle vervuilingskosten."
Ook het onderwijssysteem kwam aan bod. "We hebben de rol van agrarisch onderwijs in de verduurzaming van de landbouw kunnen benadrukken. Want het is echt schandalig hoe het er in het agrarisch onderwijs in Nederland aan toegaat. Je kunt daar beter niet zeggen dat je van een bio-boerderij komt."
Kritische depositiewaarde wordt tegen het licht gehouden
De vertegenwoordigers van de gangbare landbouworganisaties waren 's morgens dus niet aanwezig, maar gingen later op de dag in gesprek met de stikstofbemiddelaar. Hierbij schoven voor het eerst ook afgevaardigden van de actiegroepen Farmers Defence Force en Agractie bij aan. Dit gesprek duurde bijna vier uur en na afloop benadrukte Remkes dat de halvering van de stikstofuitstoot in 2030 wat het kabinet betreft niet ter discussie staat. En er is afgesproken dat gekeken kan worden naar een alternatief voor de kritische depositiewaarde (KDW), ofwel de hoeveelheid stikstof die volgens de wet maximaal in een gebied mag neerkomen. Veel boeren willen hier een vervangend systeem voor zien, voorwaarde is wel dat er een goede juridische basis is. De premier gaf aan dat het sowieso uitgesloten is dat er nu al afscheid genomen wordt van de KDW.
Op Twitter gaf premier Rutte de volgende reactie op het gesprek dat 's middags plaatsvond: "Het gesprek onder leiding van Johan Remkes tussen een brede kabinetsdelegatie en de agrarische sector was bij tijd en wijle pittig. Dat is niet gek, want er komt heel veel op de boeren af. Maar we hebben vandaag met elkaar echt waardevolle stappen gezet. Volgens mij is bij iedereen aan tafel de wil aanwezig om door te praten over nieuw perspectief voor de agrarische sector. En dat gaan we dus ook doen. Minister Van der Wal en minister Staghouwer, minister Harbers en ik blijven nauw betrokken."
Voor meer informatie:
Douwe Monsma
Biohuis
monsmanz27@gmail.com
Bert van Ruitenbeek
Stichting Demeter
bert@stichtingdemeter.nl
Tineke van den Berg
Stichting Demeter
info@stadsboerderijalmere.nl