Vanaf 1 januari 2022 treedt de nieuwe Verordening inzake de biologische productie en de etikettering van biologische producten in werking (“de nieuwe Bio-Verordening”). Dit vormt de aanleiding voor een column van Silvia Gawronski over de regels die voor biologische producten gaan gelden. Hoe zit het eigenlijk met het beleid van de EU achter deze Verordening? Greendeal, Farm2Fork? Hoe verhoudt zich dat allemaal?
Systeem van beleid
Het EU-beleid inzake biologisch voedsel wordt sterk beïnvloed door het gemeenschappelijk landbouwbeleid van de EU, alsook door de Green Deal inzake klimaatdoelstellingen en de Farm to Form-strategie inzake voedsel in het algemeen.
Actieplan bio
Het actieplan inzake biologische productie van maart 2021 vindt zijn oorsprong in de Green Deal en legt verbanden met de andere EU-beleidsdocumenten zoals beschreven in dit hoofdstuk. Aangezien het hoofddoel van de Green Deal een duurzaam, klimaatneutraal Europa tegen 2050 is, waarvoor het "van essentieel belang" is de overgang naar een duurzamer voedselsysteem in goede banen te leiden, met name door de inspanningen van de landbouwer te versterken om de klimaatverandering aan te pakken, het milieu te beschermen en de biodiversiteit in stand te houden", moet de biologische landbouw groeien.
Doel
De landbouwgemeenschap heeft volgens de Europese Commissie een essentiële rol te spelen in de verwezenlijking van deze doelstellingen. Landbouwers staan in de frontlinie wat de gevolgen van de klimaatverandering en het verlies aan biodiversiteit betreft, terwijl niet-duurzame landbouwpraktijken een belangrijke oorzaak blijven van het verlies aan biodiversiteit. "Biologische landbouwers zijn de pioniers van de duurzame landbouw van de toekomst. Zij openen wegen in het vergroenen van de landbouw en innovatieve productietechnieken die vriendelijk zijn voor het milieu, circulariteit en dierenwelzijn bevorderen, zo omschrijft de Europese Commissie. Het belangrijkste voordeel van deze strategie is dat op biologisch geteelde grond ongeveer 30% meer biodiversiteit voorkomt dan op conventioneel geteelde grond.
Vormgeving
Het actieplan is georganiseerd langs drie assen die aansluiten bij de structuur van de voedselvoorzieningsketen (productie, verwerking, en detailhandel en consumenten). Een toenemende consumptie van biologische producten is van vitaal belang om landbouwers ertoe aan te zetten over te schakelen op biologische landbouw (as 1). Verdere stimulansen voor de productie zijn ook nodig om de doelstelling te halen om tegen 2030 25% van de oppervlakte cultuurgrond te bebouwen met biologische methoden en de biologische aquacultuur aanzienlijk uit te breiden (as 2). Tot slot moet de bijdrage van de biologische sector aan duurzaamheid en milieu-uitdagingen verder worden verbeterd (as 3). In het actieplan is ook rekening gehouden met de resultaten van de openbare raadpleging die tussen september en november 2020 is gehouden en die heeft bevestigd dat zowel de belanghebbenden als het bredere publiek het actieplan en de daarin voorgestelde acties krachtig steunen.
Het actieplan inzake biologische productie omvat de volgende concrete acties:
- Het promoten van biologische kantines en het verhogen van het gebruik van groene overheidsopdrachten
- Versterken van regelingen voor biologische scholen
- Voedselfraude voorkomen en het consumentenvertrouwen versterken
- Verbetering van de traceerbaarheid.
- De bijdrage van de particuliere sector
- Stimuleren van omschakeling, investeringen en uitwisseling van beste praktijken
- Het ontwikkelen van sectoranalyses om de markt transparanter te maken
- Ondersteuning van de organisatie van de voedselketen
- Versterking van de lokale verwerking en de verwerking van kleine hoeveelheden en bevordering van korte handelscircuits
- Verbetering van de diervoeding overeenkomstig de biologische voorschriften
- Versterking van de biologische aquacultuur
- Vermindering van de klimaat- en milieuvoetafdruk
- Versterking van de genetische biodiversiteit en verhoging van de opbrengsten
- Alternatieven voor omstreden productiemiddelen en andere gewasbeschermingsmiddelen
- Verbetering van het dierenwelzijn
- Efficiënter gebruik van hulpbronnen
Stimuleren
De Commissie is voornemens het aandeel van onderzoek en innovatie (O&O) te verhogen en ten minste 30% van het budget voor onderzoeks- en innovatieacties op het gebied van landbouw, bosbouw en plattelandsgebieden13 te besteden aan onderwerpen die specifiek zijn voor of relevant zijn voor de biologische sector.
Om deze acties in de biologische sector te ondersteunen en een evenwichtige en rendabele markt voor biologische marktdeelnemers in stand te houden, acht de Europese Commissie het van cruciaal belang dat de totale vraag naar biologische producten wordt gestimuleerd. Om meer bekendheid te geven aan de biologische productie, zal de Commissie ook jaarlijks in de hele EU een "Dag van de biologische landbouw" organiseren.
Silvia Gawronski is associate partner Voedsel & Waren bij Van Traa Advocaten te Rotterdam.