Sinds de jaren 80 is Eko-boerderij De Eerste biologisch. Het melkveebedrijf groeide de afgelopen decennia uit naar een gemengd bedrijf met een bloeiende boerderijwinkel. Die is sinds kort ook gecertificeerd.
Eko-boerderij De Eerste staat op het oude strand van de Zuiderzee en dankt zijn naam aan het feit dat het de eerst bewoonde boerderij in de Noordoostpolder was. Aanvankelijk was het een staatsboerderij met zestig koeien. Sinds 1956 is De Eerste in handen van de familie Marsman. Sinds de jaren 80, toen Gerrit Marsman sr. de boel overnam, is het melkveebedrijf biologisch. Al snel besloot hij kaas te gaan maken en die zelf aan huis te verkopen in een boerderijwinkel. Door de vraag van klanten naar andere zuivelproducten groeide het aanbod in de winkel en verbreedde het bedrijf zich langzaam maar zeker.
Schoonzoon Erik Ploer, sinds 2003 betrokken bij de zaak, vertelt dat er naast de koeien en de kaasmakerij nu vier varkens en 250 kippen op het bedrijf rondlopen en er zo'n vijftien verschillende gewassen worden geteeld. Sinds kort is de boerderijwinkel ook biologisch gecertificeerd. Waarom? "Naast onze eigen producten verkopen we ook vlees, kaas en andere producten die we aankopen van anderen", vertelt Ploer. "Er kopen ook wat restaurants en andere winkels bij ons. Ik vind het prettig dat we de klant kunnen verzekeren dat het klopt zoals we het doen en dat niet alleen alles wat we op de boerderij produceren gecertificeerd bio is, maar ook alles wat we in- en verkopen. Omdat de winkel een apart bedrijf is, hebben we deze ook apart van de boerderij laten certificeren."
Idealisme
Tegenwoordig is de afzet van biologische producten aardig goed geregeld, maar dat was anders toen zijn schoonvader besloot biologisch te gaan werken. "Van de generatie, die toen omschakelde, was er volgens mij geen een die het deed voor het geld", zegt Erik. "Dat was allemaal idealisme, ze schakelden allemaal om voor een betere wereld en een betere landbouw. Het was heel erg pionieren en veel gangbare collega's waren sceptisch. De laatste jaren zie je meer boeren die de rekensom maken en denken: het is misschien toch niet zo raar om daar eens goed naar te kijken."
Als hij mensen op zijn boerderij rondleidt, legt hij het altijd zo uit: "Als je uitrekent hoeveel chemicaliën er hier in Nederland per hectare worden gebruikt, dan komt het of in het grondwater, of in de lucht, of in het product. Als je kunt produceren en telen zonder chemie, dan kan dat alleen maar gezonder zijn, daar hoef je verder geen ingewikkeld onderzoek voor te doen volgens mij."
Onverwachte controles
Hoewel zijn schoonvader het niet altijd gemakkelijk heeft gehad, kon ook toen een biologisch bedrijf al overleven. Al die jaren kwam Skal over de vloer om te controleren. Als het aan Ploer en zijn schoonvader ligt, zou Skal naast de aangekondigde controles ook vaker onverwacht mogen komen controleren. "Nu ligt de nadruk wel erg op het papierwerk en de administratie. Onaangekondigde controles zijn effectiever. Als je met mooi weer onverwacht komt inspecteren en de koeien lopen niet buiten, dan moet je een waarschuwing geven. En dan later die week nog een keer langsrijden."
Opvallend is dat het aantal koeien al die decennia gelijk is gebleven. "Het bedrijf is in al die jaren wel verbreed en we proberen de groenten en gewassen die we telen te optimaliseren. Maar de grootte van het bedrijf is goed, alleen de boerderijwinkel groeit flink. Sommige boeren vinden dat stilstand achteruitgang is, dus er moet gegroeid worden. Ik snap die drang om uit te breiden niet. Een bedrijf mooier maken en verder ontwikkelen hoeft niet automatisch te betekenen dat het in omvang groeit. Eigenlijk moet een consument van afstand kunnen zien dat het een biologisch bedrijf is."
Bron: Skal Biocontrole