Wanneer de internationale bio-sector op de BIOFACH in Neurenberg van 12 tot 15 februari bijeenkomt, zullen de handelsbezoekers uit alle segmenten van de branche weer veel inspiratie opdoen voor hun eigen wijncollecties. Naast de vele wijngerelateerde ontdekkingen in de internationale hallen mogen de hoogtepunten niet gemist worden: Experience the World of WINE en de internationale biologische wijnprijs MUNDUS VINI BIOFACH in hal 7. Bio-wijn is meer dan een trend. Bio-wijn de toekomst, wat de dynamische groei van de sector ruimschoots bevestigt.
Een minachtende snuif of hooguit een vermoeide glimlach. Biologische wijnen genoten 20 jaar geleden geen goede reputatie en dat was een decennium later nog steeds het geval. Sindsdien is het tij gekeerd. Prominente topwijnmakerijen als Clemens Busch (Moezel), Wittmann (Rheinhessen), Dr. Bürklin-Wolf (Pfalz), Peter Jakob Kühn (Rheingau), Lageder (Alto Adige), Domaine de la Romanée Conti (Bourgogne) en Alvaro Palacios (Priorat, Spanje) passen al geruime tijd biologische of zelfs biodynamische principes toe in hun wijngaarden en wijnkelders en vele anderen volgen hun voorbeeld. Sinds 2013 is de biologische wijnteelt alleen al in de drie grote wijnproducerende landen (Spanje, Frankrijk en Italië) met meer dan 70% gegroeid. Het totale aandeel van biologisch gecertificeerde wijngaarden binnen de Europese wijnbouwgebieden is sinds 2008 ook 3,4 keer zo groot geworden en met 9,5% gestegen.
Wat zit er achter de groei?
De belangrijkste drijfveer is de sterke en voortdurende toename van de vraag naar bio-wijn en het feit dat de producenten hierop reageren. Peter Riegel, de grootste biohandelaar van Europa, begon 35 jaar geleden met het importeren van wijnen van drie politiek actieve Franse wijnmakers, waarvan er twee biologisch waren. Vandaag de dag importeert en verkoopt Riegel bio-wijnen van 200 wijnmakers over de hele wereld, waarvan het merendeel uit Italië, Frankrijk, Spanje en Duitsland. In de afgelopen jaren is de groei gestaag toegenomen met 6 tot 9%. Riegel: "Het is duidelijk dat het aandeel van de biologische wijn die wordt aangeboden door de voedings- en drankwinkels en de discounters stijgt ten koste van de conventionele wijn." Riegel is blij te kunnen melden dat er bij de eindgebruiker een trend is naar een hogere kwaliteit van wijn en dit betekent dat wijndrinkers nu graag meer betalen voor een fles biologische wijn.
Een ander argument om over te schakelen op biologische wijnbouw is dat wijnmakers niet langer willen spelen met hun gezondheid, omdat het toepassen van gewasbeschermingsmiddelen meer doet dan alleen het doden van schimmelziektes, onkruid en andere organismen op de wijngaard. Voor veel biologische pioniers zoals Lotte Pfeffer-Müller van de VDP-wijngaard Brüder Dr. Becker (Rheinhessen) is de bescherming van het milieu al lang een belangrijk aandachtspunt. Dit was de motiverende factor voor verantwoorde biologische wijnmakers, ruim voordat de klimaatverandering, die nu een grote publieke zorg is, algemeen erkend werd.
Toch ligt de belangrijkste factor voor veel wijnmakers om over te schakelen op milieuvriendelijke wijnbereiding bij een grotere focus op kwaliteit en de wens om betere wijnen te produceren. Dit was ook de uitdaging die Volker Benzinger (Pfalz) ertoe bracht om in 2016 over te schakelen op bio-wijn met een certificering van de vereniging Ecovin. Wat motiveerde hem? "We hebben ons bedrijf toekomstbestendig gemaakt en we willen onze weg naar het topsegment voortzetten. We zullen er niet veel langer zijn als we op de conventionele weg blijven doorgaan." Al voor de overstap koos Benzinger voor een minimalistische en zo natuurlijk mogelijke aanpak. Het was dan ook logisch om het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen en andere synthetische chemische stoffen in de wijngaard te vermijden. Hij ziet een duidelijke trend naar natuurlijke wijnen in de Benelux en in Scandinavië. Meer dan 30% van zijn inkomsten uit sulfietvrije wijnen komt uit deze markt. Omgekeerd staat de vraag naar dit soort natuurlijke wijnen in Duitsland nog in de kinderschoenen. Beinzinger is van mening dat Duitse kopers zeer prijsgevoelig zijn en minder bereid zijn om meer te betalen voor natuurlijke wijnen, hoewel hij wel ruimte ziet voor ontwikkeling.
Het bestaan van een trend naar biologisch-dynamische wijnen staat buiten kijf of de wijnmakers zich nu wel of niet verhouden tot de leer van Rudolf Steiner op dit gebied. Het resultaat in de fles is indrukwekkend. Steeds meer wijnmakers gaan biologisch-dynamisch te werk en genieten een hoog aanzien onder de wijndrinkers. Wereldwijd zijn slechts 1.036 wijngaarden gecertificeerd door Demeter of Biodyvin. Dat betekent een groei van 38% ten opzichte van het totaal van 747 in 2016. De grootste wijngaard die op biodynamische principes werkt in Europa is Bodega Parra Jimenez, met 500 hectare in La Mancha (Spanje).
Klimaatverandering stimuleert de vraag naar geschikte rassen
In een tijdperk van klimaatverandering worden nieuwe rassen die zich kunnen aanpassen, of "schimmelresistente druivenrassen", steeds belangrijker. Dit zijn echte koolstofhouders, omdat ze niet meer dan 20% van de bescherming nodig hebben die gevestigde rassen nodig hebben. Dat betekent minder tractorritten en dus minder uitstoot en minder bodemverdichting.
Deskundigen gaan ervan uit dat wijnen van deze duurzame druivenrassen in de toekomst aan belang zullen winnen. Helaas komt dit volgens Riegel nog niet tot uiting in de opbrengsten, omdat de eindgebruikers nog geen relatie hebben met rassen als Solaris, Johanniter, Cabernet Blanc of Pinotin. In het beste geval worden deze verkocht in cuvées met aantrekkelijke labels en mooie namen of in speciaalzaken die professioneel advies geven. Als de verkopers zich inspannen om de voordelen van de nieuwe rassen aan hun klanten uit te leggen en hen een onbevooroordeelde proeverij aanbieden, dan krijgen andere wijnen dan de gebruikelijke Merlot en Riesling een kans.
Christian Wolf, hoofd van de proeverij voor MUNDUS VINI BIOFACH, staat positief tegenover de ontwikkeling van schimmelresistente druivenrassen en is over het algemeen onder de indruk van de kwaliteit van de biologische wijnen die dit jaar uit in totaal 13 landen zijn ingezonden. Onder de juryleden bevinden zich 45 proevers uit 15 landen. De uitreiking van de grote internationale biologische wijnprijs MUNDUS VINI BIOFACH vindt plaats op 13 februari 2020 tussen 13.00 en 15.00 uur.
Voor meer details over het programma voor BIOFACH, inclusief alles wat met wijn te maken heeft, zie: www.biofach.de/programme