Bio-geitenhouder Jan van Tilburg innoveert in voer en vloer

Het onderstaande interview met biologische geitenhouder Jan van Tilburg is te vinden in de onlangs uitgebrachte brochure 'Vooruit met de Geit, Bouwstenen voor een sector met ambitie'. Dit is een bundeling van de resultaten van het project 'Vooruit met de Geit', waarin de afgelopen drie jaar gewerkt is door onderzoek, overheid en bedrijfsleven aan het uitzetten van een nieuwe koers voor een zorgvuldige geitenhouderij.

Biologisch geitenhouder Jan van Tilburg uit Oude-Tonge zit vol met ideeën over duurzame bedrijfsvoering. Hij gaat voor een zandvloer voor het scheiden van mest en voor de teelt van eiwitrijke voedergewassen. Op zijn geitenbedrijf laat hij zien waar hij aan werkt.



Jan van Tilburg heeft een biologische geitenhouderij met 600 melkgeiten, 130 stuks jongvee en een groep bokken. In 1994 verruilde hij Hagestein (gemeente Vianen) in het midden van Nederland voor Oude-Tonge op het Zuid-Hollandse Goeree Overflakkee. Daar heeft hij 50 hectare land. Van de lente tot de herfst grazen zijn geiten overdag in de wei. Van Tilburg verbouwt voedergewassen voor zijn eigen dieren en teelt aardappelen en uien voor consumptie.

Weidegang

Van Tilburg onderzoekt de mogelijkheden om minder krachtvoer in te kopen. Hij verbouwt triticale, erwten en de Franse klaversoort Esparcette voor het bijvoeren van eiwitrijke vlinderbloemige gewassen. Van Tilburg: "Esparcette bevat bovendien veel Tannines. Dat helpt tegen maag- en darmwormen, daar hebben de geiten soms last van na weidegang. Verder is weidegang echt een verrijking voor de dieren. Als de zon gaat schijnen dan hoor ik ze roepen dat ze naar buiten willen. Vooral de geiten die het jaar ervoor ook buiten liepen, kunnen niet wachten om weer de wei in te gaan."

Mestscheiding

In Jans bedrijfsplan staat het sluiten van kringlopen centraal. Rentmeesterschap en duurzame bedrijfsvoering zijn belangrijke ambities voor Van Tilburg. Hij onderzoekt bijvoorbeeld het scheiden van meststromen. In een zandbak met drainage-systeem worden mest en urine opgevangen, gescheiden en apart bewaard. De opzet is dat de urine door het zand loopt en wordt opgevangen in een bassin onder de zandbak. De vaste mest blijft op de zandlaag liggen en wordt gezeefd. Van Tilburg onderzoekt hoe hij dat proces kan verbeteren. "Tot nu toe heb ik nog niet de juiste machine kunnen vinden. Ik ga het proberen met een strandreiniger."

Minder ammoniak

Het idee van de zandvloer komt uit de melkveehouderij waar al langer zand wordt gebruikt. Van Tilburg, die van oorsprong melkveehouder is: "Naast de standaard potstalmest ontstaat er een meststroom die minder ammoniak bevat. Die mest vind ik beter geschikt voor grasland. Bovendien kan ik per gewas bekijken welke mestsoort het beste is."

Gewenning

Van Tilburg merkt dat de geiten moeten wennen aan de ondergrond. Hij heeft geëxperimenteerd met grove en fijne zandkorrels. "In de bak is ook een deel met stro bedekt. Als ik in de ochtend de stal binnenkom, dan liggen ze op het stro. Ik heb gemerkt dat je bij de verandering van een vloer flink moet volhouden voordat het een bewuste keuze van het dier wordt. De keuze van de geit voor een bepaalde ondergrond heeft vooral met gewenning te maken. Als ze van jongs af aan wennen aan een bepaalde ondergrond gaat het goed."