De meeste boerderijen worden gerund door één witte boer, akkers staan vol monoculturen en in veel stallen vind je hetzelfde koeienras. Terwijl boerderijen juist gezonder en veerkrachtiger worden van diversiteit, weet Marrit Kyung Ok Schakel. Daarom kiest ze op Boerderij Buitenverwachting samen met haar man Bas van Rijn voor bijzondere dierenrassen, een voedselbos én stellen ze het erf open voor de lokale gemeenschap. Marrit: "Ik wil dat landbouw voor iedereen is."
"De duurzaamheidsbubbel is over het algemeen erg wit, en de landbouwbubbel is dat ook. Hierdoor word ik als boerin regelmatig niet serieus genomen", vertelt Marrit Kyung Ok Schakel, die als Koreaanse in Friesland opgroeide, aan We Are The Regeneration. Inmiddels is ze al ruim zestien jaar biologische boerin en kaasmaker op Boerderij Buitenverwachting in Hoogmade, middenin het Groene Hart. "Mijn man is zesde generatie boer en zijn ouders hebben ruim twintig jaar geleden de omschakeling gemaakt richting biologisch", zegt Marrit. "Vanaf dat moment zijn mijn man, zijn broer en ikzelf meer in het bedrijf gaan meewerken, om er een multifunctionele biologische boerderij van te maken. Dus minder melk, en meer diversiteit in inkomensstromen."
Foto: Gabriela Hengeveld
Alhoewel de drie jonge boeren allerlei nieuwe takken opzetten – zoals een voedselbos, een kaasmakerij, een boerderijwinkel en een polycultuur van grassen, klavers en kruiden – voelt de dagelijkse praktijk voor Marrit vaak als een strijd. Begin dit jaar besluit ze daarom om alleen samen met haar man door te gaan en het proces van overname te starten. "Het voelt echt als een nieuw begin, vol mogelijkheden."
Minder zuivel
Als melkveehouder in een tijd van persoonlijke en maatschappelijke transitie voelt Marrit de verantwoordelijkheid om op haar 32 hectare te laten zien dat het anders kan. Ze wil van kleinschalige en ambachtelijke zuivelproductie de norm maken, want: "dan krijg je niet alleen een heel ander product, maar ook een heel ander landschap én een compleet ander leven voor de dieren." Zo lopen de kalfjes en lammetjes op Boerderij Buitenverwachting bij hun moeders in de kruidenrijke wei. "Dan heb je minder melk, maar de melk die je hebt zit bomvol smaak en daar ga je ook zuiniger mee om."
Elke dag zuivel consumeren, daar gelooft Marrit niet in. Haar witschimmelkaasjes zijn daarom bewust klein ("die hoor je samen met lokale groenten te eten") en in 2050 wil ze dat er nog maar twintig koeien op het bedrijf rondlopen, in plaats van de huidige vijftig. Ook maakt ze koe-specifieke yoghurt, die gemaakt wordt van de melk van één koe, zodat mensen precies weten waar hun zuivel vandaan komt. En ze dus ook precies weten waar ze moeten zijn met eventuele zorgen of vragen.
Veerkracht
Tevens kiezen Bas en Marrit bewust voor meerdere inheemse dierenrassen, die de meeste boeren niet hebben. "Als jij een mooi voedzaam geheel wilt, met verschillende nutriënten, dan is het niet logisch om te kiezen voor één type koe, die allemaal dezelfde eigenschappen hebben, of één soort gewas. Dat leidt tot uitputting: van de bodem, het water en het landschap en bovendien maakt het je vatbaar voor ziektes en plagen", legt Marrit uit. "Terwijl diversiteit je juist gezond en veerkrachtig maakt. Net zoals in je bedrijfsvoering: als je daarin divers bent, word je minder hard geraakt als dingen anders lopen dan verwacht."
Lokale keten
Als onderdeel van MOMA (More than Milk Amsterdam) – een collectief dat zuivelboeren rondom Amsterdam aan de mensen in de stad verbindt – bouwen Bas en Marrit aan de korte keten. Want verandering creëren doe je niet in je eentje op je eigen erf, maar in verbinding en wederkerigheid met de gemeenschap, voelt Marrit. "Daarom zijn we ook zo blij met het Grondverbond van MOMA: een werkgroep waarin betrokken burgers zich een tijdje in een boerderij rondom de hoofdstad verdiepen en vervolgens met ideeën komen. Dit jaar zijn wij die boerderij en komen ze met plannen over hoe we ons bedrijf socialer en inclusiever kunnen maken."
Meer weten? Dit is een ingekorte versie van het verhaal van Marrit Kyung Ok Schakel. Haar hele verhaal lees je op We Are The Regeneration.
Tekst door: Nadine Maarhuis voor We Are The Regeneration
Fotografie door: Gabriela Hengeveld
Voor meer informatie:
Marrit Kyung Ok Schakel
Boerderij Buitenverwachting
Vlietkade 2
2355 CR Hoogmade
071 5018248
[email protected]
www.boerderijbuitenverwachting.nl