Vruchtbare bodems die water goed opslaan, vormen de basis voor biologische landbouw. En ze hebben een welkom neveneffect: ze binden CO₂ bijzonder goed en verminderen zo de uitstoot die het klimaat schaadt.
Het rapport van de Intergouvernementele Werkgroep inzake klimaatverandering (IPCC) dat onlangs is gepubliceerd, laat maar één conclusie toe: het is de hoogste tijd. Het is de hoogste tijd om doeltreffend op te treden tegen het uitsterven van soorten en de vernietiging van het milieu, en de hoogste tijd om emissies die schadelijk zijn voor het klimaat, aanzienlijk te beperken. De uitbreiding van de biologische landbouw met zijn gezonde en vruchtbare bodems, die positieve effecten hebben op het klimaat en het milieu, zal ook helpen.
Herstructurering nodig
"We moeten dringend veel meer vaart zetten achter de klimaatvriendelijke herstructurering van de economie en de samenleving. Het dramatische IPCC-rapport laat dit nog eens in alle duidelijkheid zien", benadrukt Bioland-voorzitter Jan Plagge. "Dit omvat een grootschalige herstructurering van onze landbouw- en voedseleconomie, die in de toekomst oog moet hebben voor onze bestaansmiddelen in plaats van ze te vernietigen." Tegen deze achtergrond zijn de huidige pogingen van individuele personen om de transformatie af te remmen nauwelijks te verdragen, zei hij. "Nu de aanvalsoorlog tegen Oekraïne gebruiken om een terugschroeving van de landbouw te eisen, vind ik onverantwoordelijk. Geen enkele crisis is ooit onder controle gebracht door de andere kant op te kijken en niets te doen", aldus de voorzitter van Bioland.
En de situatie laat zelfs een opschorting van de herstructurering niet toe. Voor de biologische landbouw, als milieuvriendelijk, reeds bestaand en beproefd systeem, is een centrale rol weggelegd bij het oplossen van de crises. De voordelen ervan voor het milieu en het klimaat zijn wetenschappelijk bewezen en worden ook door politici erkend en beloond: op EU-niveau met de EU Green Deal en de Farm-to-Fork-strategie, en in Duitsland met het streefcijfer van 30 procent biologische landbouw.
Wat biologische bodems doen voor het klimaat en het milieu
"Een manier om goede grond te herkennen is dat hij erg brokkelig en los is", legt biologische landbouwer Armin Meitzler uit Spiesheim in Rijnland-Palts uit. Een belangrijk teken is ook een intact bodemleven - op een hectare die op biologische wijze wordt bebouwd, leven tot tien ton bodembewoners. Op conventionele grond zijn dat er aanzienlijk minder. Het eenzijdige gebruik van synthetische chemische middelen leidt er namelijk toe dat het bodemleven op lange termijn atrofieert en afsterft. Dit is een probleem dat biologische landbouwers niet hebben - omdat deze producten in de biologische landbouw niet mogen worden gebruikt.
Met name de regenworm, die gemiddeld 78 tot 94 procent talrijker is in biologische bodems, is een indicator van een gezonde bodem: Dit komt doordat dode planten worden afgebroken en hun voedingsstoffen over een groot gebied worden verspreid. Door zijn constante bewegingen door de grond, waarbij hij tunnels achterlaat, maakt hij de grond ook los en zorgt hij voor een goede beluchting. Dit alles komt de biologische bodem ten goede en maakt hem tot een echte allrounder in de strijd tegen klimaat- en milieucrises:
- Een biologische hectare bevat gemiddeld 10 procent meer koolstof dan een conventionele akker en levert een klimaatdienst van ongeveer 1.000 kg CO₂-equivalenten per jaar.
- Door zijn goede structuur absorbeert biologische grond 137 procent meer water dan conventionele grond en buffert zo extreme neerslag of droge perioden. Daarom wordt meer biologische landbouw toegepast ter bescherming tegen overstromingen.
- Biologische grond met fijne poriën en een losse vegetatie beschermt 22 procent beter tegen erosie, dat wil zeggen het wegspoelen van bodemmassa, dan conventionele grond - zelfs bij hevige regenval.
Bron: Bioland