Stichting Voedselbosbouw Nederland heeft in de afgelopen 1,5 jaar 13 grotere voedselbosprojecten opgestart als onderdeel van haar programma Duurzame Doorbraak Voedselbosbouw. Samen staan deze projecten voor de realisatie van ruim 75 hectare voedselbos op landbouwgrond: een oppervlak van zo’n 150 voetbalvelden. Dit brengt de voor eind 2023 geplande mijlpaal – start aanleg van minstens 150 hectare voedselbossen – al dit jaar binnen handbereik. Zo zet de stichting zichtbare stappen op weg naar de realisatie van minimaal 1.000 hectare voedselbossen op landbouwgronden in 2030: een belangrijke pijler uit de recente Bossenstrategie van regering en provincies.
Bij de start van het programma in 2019 heeft Stichting Voedselbosbouw zich ten doel gesteld in vijf jaar minstens 150 hectare voedselbos te realiseren op Nederlandse landbouwgronden. Samen met boeren en andere partijen met toegang tot landbouwgrond realiseert zij voedselbossen van minimaal vijf hectare om de duurzame voedselproductie in de komende decennia een impuls te geven. "Wij bieden kosteloos ondersteuning bij ontwerp en aanleg van een voedselbos en het zoeken naar aanvullende financiering voor aanschaf van het plantgoed. Dat verlaagt de drempel om daadwerkelijk aan de slag te gaan met de realisatie van een voedselbos aanzienlijk", vertelt Marc Buiter, coördinator van het Doorbraakprogramma en secretaris van Stichting Voedselbosbouw. Het programma wordt mede gefinancierd door stichting DOEN, het Gieskes-Strijbis Fonds, Trees for All, de Grootouders voor het Klimaat (Urgenda), Greenchoice en het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit. Buiter: "Mede dankzij de ruimhartige ondersteuning van deze partijen kunnen wij initiatiefnemers een aantrekkelijk aanbod doen."
Effectieve oplossing voor duurzaamheidsvraagstukken
Samen met koplopers van binnen en buiten de landbouw is een vliegende start gemaakt met de beoogde schaalsprong van de voedselbosbouw en de bijbehorende duurzaamheidsambities. Buiter: "Goed ontworpen voedselbossen kunnen een grote bijdrage leveren aan een effectieve aanpak van grote maatschappelijke uitdagingen waarmee de landbouw wordt geconfronteerd. Of het nu gaat om klimaatverandering, de stikstofcrisis, herstel van de biodiversiteit, de ontwikkeling van nieuwe verdienmodellen of de productie van smakelijk en gezond voedsel." Voorzitter Wouter van Eck van Stichting Voedselbosbouw: "Voedselbosbouw biedt een veelzijdig en grensverleggend alternatief voor gangbare teelten in de landbouw. Het is veelbelovend dat al 1,5 jaar na de start van het programma het begin van een doorbraak is bereikt."
Opschaling van opkweek (eetbare) soorten en variëteiten
Het Doorbraakprogramma levert óók een belangrijke bijdrage aan de professionalisering van de voedselbosbouw. Dankzij het programma kan een groep van 25 ondernemers zich nu toeleggen op de ontwikkeling van kennis en vaardigheden: van ontwerp en aanplant tot beheer en exploitatie van voedselbossen. Bovendien richten diverse kwekers zich inmiddels op de opschaling van de opkweek van (eetbare) soorten die geschikt zijn voor voedselbossen. Dit is cruciaal met het oog op een goede afstemming van vraag en aanbod van hoogwaardig plantgoed. Inmiddels hebben verschillende spelers uit de voedingssector belangstelling getoond voor afname van producten uit de nieuwe voedselbossen. Hierbij gaat het om bedrijven als VITAM, Koeckebackers en Verstegen Spices & Sauces.
Topsectorenonderzoek voedselbosbouw
Mede dankzij het budget vanuit het Doorbraakprogramma kon Stichting Voedselbosbouw ook een doorslaggevende rol vervullen bij de voorbereiding van het vierjarige topsectorenonderzoek Wetenschappelijke bodemvorming onder de voedselbosbouw. Dit project van een consortium van 9 partijen ging in het najaar van 2020 van start dankzij financiële bijdragen van de provincies Flevoland en Noord-Brabant, waterschappen De Dommel en Aa en Maas en het Ministerie van LNV. Buiter: "Er is nog weinig onderzoek verricht naar de impacts die voedselbossen in onze klimaatzone kunnen hebben op de vastlegging van CO2 in de bodem en bosvegetatie, de biodiversiteit en het verdienvermogen voor de landbouwsector. Nieuwe wetenschappelijke inzichten kunnen daarom een belangrijke bijdrage leveren aan de gewenste schaalsprong van de voedselbosbouw."
Voor meer informatie: www.voedselbosbouw.org