"Dat we in België een hoog niveau van voedselveiligheid kennen hoeft niet te verwonderen. Dagelijks doen voedingsbedrijven er alles aan om veilige producten af te leveren aan consumenten. Het FAVV waakt er op zijn beurt over dat de bedrijven de regels naleven. Ondanks alle voorzorgsmaatregelen die voedingsbedrijven nemen, kan het gebeuren dat een product toch niet voldoet aan de regels van de voedselveiligheid. Indien het product de eindconsument al heeft bereikt en de consumptie ervan een risico inhoudt, dan moeten de bedrijven, die tenslotte verantwoordelijk zijn voor de veiligheid van hun producten, consumenten daarvan op de hoogte brengen. Dit gebeurde 394 keer in 2022", meldt FAVV.
In 2022 werden 289 producten teruggeroepen van bij de consumenten. Dit is een aanzienlijke daling van 98 terugroepingen ten opzichte van 2021. Deze daling houdt rechtstreeks verband met de Europese problematiek van ethyleenoxide die voorbij was in 2022. In 2021 had maar liefst 55% van de productterugroepingen te maken met de aanwezigheid van dit gewasbeschermingsmiddel dat niet mag worden gebruikt in Europa. In 2022 daalde dit aandeel naar 13%. (1)
Bijna 6 op 10 producten (58%) werden teruggeroepen omdat er een chemisch risico werd vastgesteld door de voedingsbedrijven of de autoriteit. Dit kan bijvoorbeeld een te hoog gehalte aan residuen van gewasbeschermingsmiddelen zijn of de aanwezigheid van één of meerdere niet-toegelaten additieven.
Daarnaast lag voor een kwart van de productterugroepingen dan weer een microbiologisch probleem aan de basis, zoals de mogelijke aanwezigheid van een bacterie zoals Listeria, Salmonella of STEC,. Ten slotte werd 15% van de producten – 41 in totaal - in 2022 teruggeroepen voor de aanwezigheid van vreemde deeltjes, zoals kleine stukjes metaal of glas. Het Agentschap stelt een kleine stijging vast voor deze microbiologische en fysische oorzaken voor productterugroepingen.
87% van de waarschuwingen hebben betrekking op allergenen
Een waarschuwing voor een levensmiddel kan worden uitgestuurd omdat een product bijvoorbeeld in de verkeerde verpakking zit of omdat een allergeen niet vermeld werd in de ingrediëntenlijst. Het FAVV vraagt dan aan het bedrijf om de consument zo snel mogelijk op de hoogte te brengen. In 2022 werden, net zoals in 2021, zo'n 105 waarschuwingen uitgestuurd. Bij de overgrote meerderheid (87%) was sprake van de afwezigheid van 1 of meer allergenen op de verpakking.
Waarschuwingen via het RASFF-systeem is op 5 jaar tijd verdubbeld
Bedrijven dragen de verantwoordelijkheid om veilige producten te produceren en moeten aan het FAVV op de hoogte brengen van alle problemen die een impact kunnen hebben op andere bedrijven of een rechtstreekse impact kunnen hebben op de gezondheid van de consument. Dit is wat we de “meldingsplicht” noemen. In 2022 kreeg het FAVV 1342 meldingen van bedrijven, wat een daling is van 218 meldingen tegenover 2021. Bij elke melding van een potentieel probleem start het FAVV een onderzoeken kan het een bedrijf opleggen om over te gaan tot een productterugroeping of een waarschuwing.
Daarnaast staat het FAVV in nauw contact met de andere Europese lidstaten via het snelle waarschuwingssysteem voor levensmiddelen en diervoeders (Rapid Alert System for Food and Feed - RASFF). Wanneer een non-conformiteit wordt vastgesteld in andere landen, kan dit leiden tot maatregelen in België en omgekeerd. In 2022 werden via dit systeem ongeveer 749 waarschuwingen uitgestuurd waarbij België betrokken bleek. Het aantal waarschuwingen dat wordt verzonden via dit systeem neemt trouwens almaar toe en is zelfs op 5 jaar tijd verdubbeld.
Bron: FAVV