Op dinsdagavond 8 november 2022 was het zover de derde editie van op KOErs ‘Gezonde bodem, gezonde koe’. Wij kozen dit jaar voor een hybride evenement, waardoor geïnteresseerden uit heel Nederland en daarbuiten op KOErs zowel live als online konden bijwonen. Een schot in de roos, bleek uit de aanwezigheid van bijna 150 bezoekers bij het Punt in Vroomshoop en online via Zoom.
Na de aftrap door avondvoorzitter Chantal Duijn nam bodembioloog René Jochems het stokje over. René: "De bodem is de maag van de plant. Het maaiveld de mond! Vertering werkt zoals de pens van de koe." Hierbij werd al snel duidelijk dat één van de sleutels voor een gezonde bodem de juiste bemesting is. "Bokashi is kuilvoer voor de bodem." Koeien gezond houden begint bij aandacht voor bodembiologie, want biomassa = kassa! Er zijn veel mogelijkheden om de bodem te verbeteren, bijvoorbeeld door bij gewasrotatie te kiezen voor een (ander) gewas dat samenwerkt met de bodem of andere bemesting toe te passen om de bodembiologie te bevorderen, zoals (meer) bemesten met vaste mest, bokashi of compost.
Bodembioloog René Jochems.
Als tweede was het de beurt aan melkveehouder Francis Sanderink, die met haar studieclub focus legt op het het verbeteren van de bodem. In gesprek met Chantal geeft Francis aan dat ze sinds kort een profielkuil maken, een bodemscan om te zien wat de staat van de bodem is. Op basis van die informatie worden keuzes gemaakt. Er zijn verschillende veranderingen doorgevoerd in het afgelopen jaar, waaronder per hectare minder bemesten, waardoor de eiwitbenutting beter is. Deze reductie werd gecompenseerd door compostthee te spuiten. Als meest verrassende en snelle resultaat noemt Francis de verbeterde bodem na het strooien van kalk en gips op het land. Het verbeteren van de bodem is een kwestie van lange adem en vooral met én van elkaar leren en kleine stappen zetten, aldus Francis.
Daarna werd er een kort filmpje van Jan Woudstra getoond. Jan is gangbaar melkveehouder en beter bekend via zijn TikTok-filmpjes onder naam Woudstra’s Plaets. Hij en zijn vrouw Johanneke zijn al enkele jaren bezig met de omschakeling naar een duurzame landbouw met focus op optimalisering en diergezondheid en inzet van agroforestry. Ze doen regelmatig analyses van vers gras, kruidenrijk gras en blaadjes geplukt van de haag om te beoordelen of er verschil is in mineralengehalten. Er is verschil, het gehalte van bepaalde mineralen was hoger in kruidenrijk gras en nóg hoger in analyses van de vers geplukte blaadjes ten opzichte van vers gras. In gesprek met Chantal geeft Jan aan dat het interessant is dat het geen lange adem nodig heeft, want het resultaat van aanplanten is binnen jaar zichtbaar. De mineralen zitten erin, dat zegt de analyse, maar hoeveel en wat eten de dieren ervan is nog een vraag. Nieuwsgierig zijn ze dus ook naar het daadwerkelijke effect op koegezondheid en hoeveel ze ervan gaan vreten. Dat zullen ze in de nabije toekomst ontdekken. Mooi aan de haag is dat er veel nieuw leven in zit , zoals vogels en andere beestjes die nooit op onze boerderij te vinden waren.
Als laatste boer kwam Erik Smale aan het woord. Creëer je ideaalbeeld en werk daar aan. Het gaat erom dat je doet waar je blij van wordt. Als kringloopboer maakt hij een duidelijk bouwplan voor een rantsoen voor iedere diergroep op zijn bedrijf. Een rantsoen met zo veel mogelijk voer van eigen bodem. Met een duidelijke visie geeft Erik aan "In de bodem zit het belangrijkste handelsperspectief." Een prikkelend, interactief verhaal met als belangrijke conclusie: "De grootste potentie zit op zandgrond. Alleen weten wij als melkveehouders nog weinig voor wat betreft de bodembiologie en hoe deze te verbeteren. Genoeg kansen", aldus Erik. Hij vervolgt: "Denk aan jongvee langer op stro houden tot 5 maanden, dan heb je meer vaste mest. En we kunnen stappen maken wat betreft biodiversiteit. Biodiversiteit levert geld op, zeker binnen het nieuwe GLB. De kunst is de juiste dingen combineren."
Discussie sprekers Op KOErs
Tenslotte was het tijd voor discussie en vragen vanuit het aanwezige publiek en vanuit de online-omgeving. Aansluitend was er ruim gelegenheid om na te praten, kennis en ervaringen te delen onder het genot van een hapje en een drankje. De positieve reacties en vragen die gesteld zijn tijdens het evenement en de borrel zorgen dat er zeker een praktisch vervolg wordt gegeven op dit thema.
Op KOErs is een jaarlijks terugkerend evenement dat georganiseerd wordt door VKON. Deze editie is mede mogelijk gemaakt door CAV Den Ham. Op KOErs is een evenement binnen het project Kringlooplandbouw Overijssel dat mede mogelijk gemaakt wordt door de Provincie Overijssel en waar samenwerking gezocht is met Dierenkliniek Den Ham, Rabobank, Farm Result, Louis Bolk Instituut, CAV Den Ham en Valacon.