Open Stal familie Agterberg in Tjuchem drukbezocht
Kaas uit Tjuchem, eerlijk met een 'h' ervoor
Het is een drukte van belang 9 november, tijdens de Open Stal op biologische boerderij van de familie Agterberg in Tjuchem, als de leden van de boerenfamilie de bezoekers rondleiden over het erf om te laten zien hoe kaas gemaakt wordt. Vooral gezinnen met jonge kinderen doen zich te goed aan wat er te leren is.
We komen binnen bij de ontvangsthal, ook wel de loopstal genoemd. Er komen veel vragen over welk gras de koeien eten. Dan blijkt dat biologische boeren klaver tussen het gras zaaien dat pas in de zomer opkomt en het gras dan ook voedzaam maakt. De bezoekers zijn verbaasd dat koeien oorspronkelijk geen hoorns hadden. Nu worden ze weer zonder hoorns terug gefokt, zodat op jonge leeftijd de kalfjes niet hoeven worden geknipt. Een klein meisje gooit steeds wat ingekuild gras naar de koeien die het vol overgave op likken.
De boer vertelt hoe deze boerenfamilie het bedrijf biologisch voert, wat wil zeggen zonder kunstmest, of standaard antibiotica en met een minimale hoeveelheid krachtvoer. "Er zijn boeren die helemaal niets aan de cyclus willen toevoegen en zelfs ook geen krachtvoer gebruiken." Zijn 40 melkkoetjes herkauwen instemmend. Het is duidelijk een familiebedrijf waar ieder zijn duit in het zakje doet, ook op deze open dag. De jonge dochter laat zien hoe de koeien voor het melken met hun uiers naar de boer komen te staan, om met zijn tienen tegelijk te worden gemolken. De boer vraagt hoeveel uiers een koe heeft, waarop een jongetje hard 'vier!' roept. Maar elke koe heeft slechts één uier met vier spenen. Elke koe geeft gemiddeld 22 liter per dag, en dat maal 40, zo verzamelt de boer zo'n 880 liter per dag, weet een snel rekenend meisje. Waar gaat alle melk daarna heen?
In een vertrek verderop staat manshoge metalen tank van zo'n 4000 liter. Soms maakt de boer een partijtje kaas. We worden naar een schone ruimte geleid waar de melk wordt gepasteuriseerd en in een grote ketel met diameter van wel één koelengte tot kaas wordt gemaakt. De kinderen merken al snel dat die ketels mooi resoneren als je erop tikt. Maar we kwamen hier jammer genoeg niet om muziek te maken. De vloeistof die vrijkomt, de wei, zit vol melksuikers. "Sommige boeren verkopen dit bijproduct, maar wij voeren het weer terug aan het vee. Er staan vier bordjes kaasblokjes klaar om het eindproduct te proeven. We proberen ze allemaal en snellen naar het kleine winkeltje verderop, waar boerenzoonlief de drukte meestert en geduldig pakjes rundvlees en kaas inpakt en verkoopt."
'Tjuchemmer Kaas is een (h)eerlijk product', staat op de website www.tjuchemmerkaas.nl. Dat het een eerlijk product is, weten we nu, maar om te proeven of het ook heerlijk is, raden wij u van harte aan dat zelf eens te gaan proberen.
Bron: Groninger krant