Gisteren stemde het Europees Parlement in met de voorstellen van de Europese Commissie om de aanhoudende administratieve druk op boeren te verlichten. Daarmee krijgen EU-lidstaten vanaf 2025 meer ruimte én soepelere criteria wat betreft het Europese Gemeenschappelijk Landbouw Beleid (GLB). Dat betreft eisen voor bodembedekking, vruchtwisseling en het uit productie nemen van bouwland.
Gemiste kans volgens IFOAM Organics Europe
IFOAM Organics Europe noemt de stemming een gemiste kans voor boeren en burgers. De stemming van vandaag in het Europees Parlement over de vereenvoudiging van bepaalde regels van het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) zal volgens IFOAM Organics Europe niets doen aan de oneerlijke prijzen en fatsoenlijke inkomens waar boeren al maanden tegen protesteren. Het voorstel gaat volgens de belangenorganisatie niet in op de systemische oorzaak van de woede van de boeren, namelijk onevenwichtigheden in de toeleveringsketen van landbouwproducten en levensmiddelen. Het enige resultaat van deze stemming zal zijn dat de milieuprestaties van het GLB aanzienlijk worden verlaagd, zonder dat boeren meer worden gestimuleerd om duurzaamheidsinitiatieven te nemen.
Jan Plagge, voorzitter van IFOAM Organics Europe, is teleurgesteld: "Vandaag is een stap terug voor de Europese voedsel- en landbouwsector. Deze 'vereenvoudiging' is een gemiste kans en verlaagt de milieueisen van het GLB zonder een relatief voordeel te bieden aan boeren die willen investeren in ambitieuze duurzame landbouwsystemen, zoals biologische en andere agro-ecologische praktijken. Het voorstel gaat niet in op de echte problemen van lage prijzen gekoppeld aan machtsonevenwichtigheden en zal uiteindelijk de milieuambities van de EU en de legitimiteit van het GLB ondermijnen."
Voor de Europese biologische beweging is de milieuprestatie van het GLB een prioriteit die moet worden bereikt door boeren beter te stimuleren en te ondersteunen bij een ambitieus milieuherontwerp van hun boerderijen, waardoor ze veerkrachtiger worden in geval van crises en de cruciale kwesties van prijzen en inkomen kunnen worden aangepakt, met name door de positie van boeren in de voedselketen te verbeteren.
"De Farm to Fork Strategy wijst de Europese landbouw de juiste weg. De stemming van vandaag drijft lidstaten in een milieuwedloop naar de bodem en moedigt boeren aan om zich minder in te zetten voor publieke goederen. Boeren, en dan vooral degenen die zich bezighouden met duurzame productiemethoden zoals biologische landbouw, moeten eerlijk beloond worden door zowel de markt als het GLB."
Reactie LTO
LTO is verheugd dat het Europees Parlement én de Europese lidstaten de noodzaak om de regeldruk voor boeren en tuinders te verminderen erkennen en de voorstellen van de Europese Commissie steunen. LTO roept de minister van LNV op om de voorstellen, die inmiddels dus officieel aangenomen zijn, over te nemen voor de resterende periode van het huidige GLB (2025-2027).
"Minister Adema heeft reeds toegezegd deze voorstellen te implementeren, maar het komt aan op de details. Zo heeft de Europese Commissie onlangs ook richtlijnen gepubliceerd over hoe lidstaten beter kunnen omgaan met overmacht, zoals extreme weersomstandigheden, waardoor boeren GLB-verplichtingen niet altijd (strikt) kunnen naleven. Denk hierbij aan 'kalenderlandbouw' – het op, of vóór, een bepaalde datum moeten zaaien, weiden of oogsten."
"LTO is verheugd met het feit dat alle drie de Europese instituties: De Europese Raad, Het Europees Parlement en de Europese Commissie erkennen dat er meer flexibiliteit nodig is voor boeren en tuinders, om zo de administratieve lasten te verlichten. Er is namelijk al geruime tijd sprake van stapeling van regels en regeldruk op het boerenerf. Met die trend wordt nu gebroken. Tegelijkertijd zijn deze voorstellen goed voor de Europese voedselsoevereiniteit en helpen ze om de inkomens van boeren en tuinders te verbeteren. De flexibiliteit betekent echter geen trendbreuk in het beleid voor een duurzame en veerkrachtige landbouwsector in Nederland. Zo kent het GLB ook de ecoregeling, het agrarisch natuurbeheer (ANLb) en mogelijkheden voor investeringen in jonge boeren en innovatie."
"Evenwicht tussen meer flexibiliteit en behoud ambitie"
Parlementslid Hilde Vautmans (Renew Europe, Open Vld) ziet dit als een belangrijke eerste stap om de bezorgdheden binnen de sector aan te pakken. "Deze aanpassing is exact onze boeren gevraagd hebben tijdens de boerenprotesten. We hebben met deze urgente procedure snel actie ondernomen voor minder administratieve lasten en meer flexibiliteit voor onze landbouwers en lidstaten. Zonder onze milieu-ambitie af te zwakken. Concreet zorgen we voor een definitieve schrapping van de verplichting tot 4% braakligging, worden landbouwbedrijven kleiner dan 10 hectare vrijgesteld van controles en boetes in het kader van de basisvoorwaarden en krijgen lidstaten de mogelijkheid om hun nationale landbouwplannen twee keer per jaar aan te passen en tijdelijk af te wijken van bepaalde voorwaarden bij onvoorziene klimaatomstandigheden. Maar er moet meer gebeuren. In de volgende legislatuur moeten we kijken naar een versterking in de keten, betere prijszetting, focus op generatievernieuwing en een evenwicht tot boeren en natuur. Beleid voor onze boeren, maak je met onze boeren."