Op een klein stukje van natuurgebied de Sallandse Heuvelrug komen zó veel bedreigingen van de biodiversiteit bijeen, dat Natuurmonumenten op de Sprengenberg de Route van Verloren Soorten heeft uitgezet. Vanaf 12 maart is die te bewandelen.
De natuur is ziek. Sommige specialistische en bijzondere planten en dieren zijn al verdwenen – en vergeten. Ook robuustere soorten hebben het inmiddels moeilijk door verdroging, versnippering, vervuiling en verzuring van hun leefgebied.
Van links naar rechts: de met uitsterven bedreigde Korhoen, het verloren Gentiaanblauwtje en de verloren Heivlinder.
Vergeten soorten
Het landschap wordt stilletjes steeds armer. Die ongemerkte achteruitgang van de natuur noemen we natuuramnesie. In natuurgebieden kun je vaak niet zomaar zien wat er aan scheelt. En wat je nooit hebt gekend, mis je ook niet.
Topstukken van de natuur
Insecten-, planten- en diersoorten worden zo kostbaar en fragiel dat je ze wel zou willen inlijsten. Dus dat heeft Natuurmonumenten gedaan. Langs de nieuwe wandelroute heeft ecoloog Bart de Haan met vrijwilligers borden met tien (bijna) verdwenen topstukken van de Nederlandse natuur geplaatst. Bij iedere verloren soort heeft hij een wetenschappelijk onderbouwde uitleg: hoe en waarom de soort daar verloren ging.
Het plaatsen van het bord met de verloren Kamsalamander.
Uitstervende planten en dieren in de Overijsselse natuur
De Overijsselse natuur mist tientallen plant- en diersoorten door verdroging, verzuring, vervuiling en verarming. De kritieke of verloren soorten van de Sallandse Heuvelrug zijn wulp, korhoen, heivlinder, kommavlinder, tapuit, zilveren maan, aardbeivlinder, kamsalamander. Bloemrijke graslanden zijn er net als in de rest van het land vrijwel verdwenen. Het korhoen wordt op de Sallandse Heuvelrug bijvoorbeeld met zendertjes uitgerust om de kwetsbare populatie beter te kunnen volgen en beschermen.
De verdwenen Wulp.
"Je wilt hier een robuuste krachtige natuur ontwikkelen. De natuur zien opbloeien, ontwikkelen, nieuwe soorten verwelkomen", stelt Bart de Haan. "Maar in plaats daarvan werken we dagelijks keihard tegen nóg verdere achteruitgang, en zelfs dat lukt maar ten dele. Dat is zó pijnlijk."
Buiten de natuur
Boswachters kunnen de problemen in de natuur niet oplossen met nog intensiever natuurbeheer. Via lucht, bodem en water zijn natuurgebieden sterk verbonden met de directe omgeving. Daarom werkt Natuurmonumenten al ruim een eeuw samen met honderden pachters en boerenbedrijven. Natuurinclusieve boeren zoals Jan Overesch streven net als en samen met de boswachters naar soortenrijke natuur op hun land.
Gezonde of verloren natuur
Het Rijk verdeelt komende jaren extra geld over de provincies, voor duurzame landbouw, natuur en voor de transitie van het landelijke gebied. "Nederland heeft nu nog een keuze tussen gezonde en verloren natuur. Als natuurliefhebbers niet gaan stemmen, dan blijft de natuur verliezen. Dus gebruik die stem!", aldus Bart.
Voor meer informatie: www.natuurmonumenten.nl