De wereldwijde stijging van de graanprijzen zet de groentesector op zijn kop. Verder zijn veel Franse telers dit najaar omgeschakeld van conventioneel naar bioteelt. Hierdoor is een angst voor een tekort ontstaan.
Uitleg
"15% van onze telers heeft deze keuze al gemaakt," aldus Jean-Claude Orhan, groenteteler in het Franse departement Morbihan en voorzitter van de organisatie van groentetelers van de grote Bretonse coöperatie Eureden (ontstaan uit een fusie van Triskalia met Aucy). 15% van de 1.000 telers is een aantal dat niet bepaald te verwaarlozen is. De situatie is best zorgelijk. De organisatie teelt 21.000 ha groenten en teelt 250.000 ton per jaar, voornamelijk voor de conserven- en diepvriesindustrie.
Weerrisico’s
"De huidige stijging van de graanprijzen heeft deze offset veroorzaakt, maar is niet de enige factor," vertelt Jean-Claude. We hebben al meerdere jaren met weersrisico’s te maken gehad. De afgelopen twee jaar moest het zaaien van de sperziebonen in juni als gevolg van de weersomstandigheden 14 dagen worden onderbroken. Daardoor zaten we 10 dagen zonder oogst in augustus. Daarnaast moesten de diverse diepvries- en opslagstations van Eureden hun productie stopzetten. In 2021 kwamen we 20% van onze sperziebonen tekort.
Gezondheidsrisico’s
Behalve met weerrisico’s hebben we ook te maken gehad met gezondheidsrisico’s. Het aantal mogelijkheden om onze gewassen te beschermen wordt steeds kleiner. De groentelers – zelfs de telers die nog op conventionele wijze telen – houden zich al enkele jaren bezig met de agro-ecologische transitie. In het kader hiervan gebruiken ze steeds minder gewasbeschermingsmiddelen. Er is echter geen alternatief, er zijn geen niet-chemische gewasbeschermingsmiddelen. We lopen dus hopeloos vast.
Bij bijvoorbeeld de sperziebonen legt de zaailingvlieg larven die de kiemplanten opeten, wat het perceel vernietigt. Vroeger gebruikten we hiertegen bescherming, maar tegenwoordig zijn we overgeleverd aan de insectenplagen.” In 2021 verloor het bedrijf op die manier 30% van de gebruikelijke opbrengsten.
De teler maakt zich zorgen over de oogst van 2022. Jean-Claude verwacht opnieuw een verlies van ongeveer 15%. Het wordt echter steeds moeilijker om voorspellingen te doen. Na 10 jaar winst neemt de productiviteit nu gestaag af. Om aan de vraag van fabrikanten te kunnen blijven voldoen en dezelfde opbrengsten te kunnen blijven generen, moeten telers hun areaal nu uitbreiden en op meer hectare gaan telen.
Vicieuze cirkel
De daling in de opbrengst moet leiden tot hogere groenteprijzen. Dit fenomeen treft niet alleen het westen van Frankrijk, maar is nog duidelijker voelbaar in de gebieden met landerijen met grote gewassen, waar de teelt in belangrijke mate is gemechaniseerd. In de Ceinture Dorée (de Gouden Gordel) van Noord-Bretagne is dat niet het geval. "Onze teelt is in veel mindere mate gemechaniseerd. Er is veel meer handarbeid voor nodig, wat wel weer tot 40% van de prijs van de groente bepaalt," zegt Marc Kéranguéven, voorzitter van Sica in Saint-Pol-de-Léon (Finistère). Zijn organisatie heeft er dan ook minder last van de groenteverwerkende industrie waar het veel eenvoudiger is om van teelt te wisselen.
Marc voorspelt verder dat als deze hogere graanprijzen meerdere jaren zouden aanhouden, een aantal telers ernstig in de verleiding zouden kunnen komen.
Bron: ouest-france.fr