Grond in de mest is goed voor het milieu
Dat blijkt uit onderzoek van de Wageningse promovendus Ghulam Abbas Shah. 'Fascinerend' vindt onderzoeksbegeleider Egbert Lantinga de conclusie dat boeren grond van hun bedrijf aan de mest kunnen toevoegen om de stikstofverliezen en ammoniakemissies te verminderen. De maatregel levert veel milieuwinst op en kost de boeren vrijwel niets.
Shah deed in de strostal van biologisch proefbedrijf Droevendaal van de universiteit onderzoek naar de stikstofverliezen in de vorm van ammoniak en lachgas. Ook zocht hij strategieën om deze verliezen te beperken. Zo testte hij het effect van een drietal mestadditieven: zeoliet (een vulkanisch kleimineraal), lavameel (gemalen vulkanisch gesteente) en zandgrond van het bedrijf. De eerste twee additieven zijn al in de handel om ammonium in de mest vast te leggen en de emissie van ammoniak te verminderen, maar die middelen zijn vrij duur.
Uit het onderzoek bleek dat het zeoliet de ammoniakuitstoot in de stal met 85 procent verminderde bij een dagelijks gebruik van een halve kilo zeoliet per koe. Om dezelfde reductie te bereiken, was twee keer zoveel lavameel nodig en drie keer zoveel zandgrond van het bedrijf. Lantinga: "Je hebt die commerciële toevoegmiddelen dus eigenlijk helemaal niet nodig. Door simpelweg grond van hun bedrijf te recyclen, kunnen veehouders heel goedkoop meer stikstof binnen de kringloop houden." Voordeel daarvan is ook nog eens dat de gras- en maisoogst fors toenemen met de aangelengde mest, bleek uit een andere test van Shah.
Daarnaast ging de Pakistaanse promovendus na hoeveel stikstof er verloren ging tijdens de opslag van de vaste mest op het bedrijf. Doorgaans ligt zo'n mesthoop onbedekt op het erf en gaat bij allerlei omzettingsprocessen veel stikstof verloren. In navolging van buitenlands onderzoek concludeert Shah dat veehouders die mestvaalt beter luchtdicht kunnen afdekken, want onder zuurstofloze omstandigheden blijven de stikstofverliezen beperkt. De combinatie (grond toevoegen en luchtdicht afdekken) levert veel milieuwinst op.
De in dit onderzoek gebruikte zandgrond bevatte weinig organische stof en kleideeltjes. Grond met meer organische stof en klei zal meer ammonium absorberen. Daarvan heb je dan minder nodig voor hetzelfde resultaat, verwacht Lantinga. Ook vermoedt hij dat toevoegen van grond aan drijfmest de ammoniakemissie zal verlagen, maar dat heeft Shah niet onderzocht.
Ghulam Abbas Shah promoveert op 9 september bij Peter Groot Koerkamp, hoogleraar Agrotechnologie.
Bron: Recource - Wageningen UR