"Vanzelfsprekendheden moeten veranderen om gezond, duurzaam en eerlijk te eten"

Bavo van den Idsert (directeur Bionext) heeft het volgende opiniestuk geplaatst op de website van Bionext: "Hoera, steeds meer mensen ontdekken duurzaamheid. Zelfs mensen die tot nu toe het woord niet eens konden spellen, zoals de heer Livestro in de Volkskrant van 19 oktober. Alleen, de definitie wordt zo verhaspeld en hineininterpretiert dat duurzaamheid opeens erg goed past bij de eigen vastgeroeste ideeën en belangen. Zo krijgt oud en achterhaald beleid opeens kans op een tweede leven. Vanaf begin september woedt een hevige discussie over de definiëring van duurzaamheid en gezondheid ten aanzien van landbouw en voeding. Het tandem Dijkhuizen-Fresco staat op de barricade voor de intensieve landbouw onder het mom van het voeden van de wereldbevolking. En de plofkip zou nog duurzaam zijn ook. Oud-politici als Ormel (CDA) en Livestro (VVD) ondersteunen deze zienswijze en vragen om een radicale keuze van de nieuwe regering ten gunste van de intensieve landbouw. Volgens Ormel is de plofkip nog gezonder ook, omdat ze nooit buitenkomt.

Je vraagt je af waarom verstandige mensen onzinnige dingen zeggen. Plofkip gezond? Even de antibiotica en de ESBL-bacteriën vergeten? De wereldbevolking voeden? Als de intensieve landbouw en levensmiddelenindustrie de afgelopen 50 jaar niet in staat is geweest de honger de wereld uit te helpen, dan gaat dat de komende 50 jaar ook niet lukken. Om de doodeenvoudige reden dat dit helemaal het doel is niet van de levensmiddelenindustrie en hun aandeelhouders: die willen boven alles geld verdienen. In het Westen bereikt 50% van wat geteeld wordt de mond niet; wel de afvalbak. Er is dus voedsel genoeg. Zelfs zoveel dat we ons er klem aan eten.

Half september verscheen een alarmerend Amerikaans rapport. Hierin wordt becijferd dat in 2030 50% van de Amerikaanse bevolking obesitas heeft. De obesitasgerelateerde gezondheidskosten zullen toenemen van 19 miljard naar 63 miljard per jaar. De economisch schade van obesitas gaat oplopen naar 500 miljard dollar. Burgemeester Bloomberg van New York haalt zich de woede van de levensmiddelenindustrie op de hals in zijn strijd tegen de oversized literbekers frisdranken in bioscopen. Dat laat zien dat omzet belangrijker is dan gezondheid. Sommige bedrijven zullen hun verantwoordelijkheid wel willen nemen, maar de markt is een tredmolen waar ze niet makkelijk uit kunnen. Toch zijn het fundamenteel ombuigen van het voedingsgedrag, de manier waarop we de voedselmarkt werkt, en objectieve voorlichting en educatie van de consument en de gezondheidszorg, essentieel om op een ander spoor te komen. Proberen óns voedingspatroon als norm te propageren voor toekomstige generaties en ontwikkelingslanden en daarop de oplossingen te baseren, is niet alleen een vorm van wetenschap-onwaardig denken maar ronduit onverantwoordelijk.

Misschien past de Nederlandse wetenschappers iets meer bescheidenheid en veel meer toekomstvisie. Het is bepaald niet hosanna voor de westerse eetstijl, zoals de immer stijgende gezondheidskosten aantonen. Veel beter zou het zijn om onze kennis over de ontsporing van ons eetgedrag om te zetten in vernieuwend landbouw- en voedingsbeleid. Dáár hebben we de wetenschap voor nodig. Gebaseerd op natuurlijk evenwicht in de landbouw en gezonde voeding op het bord.

Het zijn onze vanzelfsprekendheden die moeten veranderen om gezond, duurzaam en eerlijk te eten. Om te beginnen met normale prijzen voor de boer, wat ook in Nederland bepaald geen vanzelfsprekendheid is. Vanuit een landbouwsysteem dat balans houdt tussen productie en ecologie. Duurzaam gaat niet alleen over energieverbruik, zoals Fresco & Co ons voorhouden, maar ook over bijvoorbeeld biodiversiteit, schoon water, bodemvruchtbaarheid, diervriendelijkheid, uitputting van grondstoffen, grondgebruik in ontwikkelingslanden voor ons veevoer, fair trade en natuurlijke kringlopen. Ook dat bepaalt onze kwaliteit van leven. Als we kunnen voorkomen dat ook de opkomende economieën massaal overschakelen op onze ziekmakende snackcultuur en wij ook zelf de oorzaken ervan inzien en daarnaar handelen, dan kan de echt duurzame agro-ecologische landbouw, zoals biologische landbouw, met gemak de wereldbevolking voeden."

Bavo van den Idsert
Directeur Bionext

Bron: website Bionext