Tholen – Na decennialang directe verkoop aan huis sluit biologische Tuinderij De Waog in Neer eind december definitief de deuren van de boerderijwinkel. Het bedrijf kiest ervoor zich volledig te richten op de teelt en biedt vaste klanten een alternatief via de biologische bezorgdienst Hofweb. Volgens eigenaar Joep van de Bool is het besluit het resultaat van een lang proces, waarin schaalvergroting, werkdruk en opvolgingsvraagstukken samenkomen.
© Tuinderij De Waog
De boerderijwinkel van De Waog was jarenlang een vaste plek voor klanten uit de wijde omtrek. "Voor mijn ouders was het altijd een beetje een café", zegt Joep. "Je onderhield je sociale contacten, je kende je klanten. Sommigen kwamen hier al zolang de winkel bestond, en dat is al meer dan 35 jaar." Toch begon de winkel steeds meer te wringen met de ontwikkeling van het teeltbedrijf.
Groei en slijtage
De Waog kent een lange geschiedenis in de biologische landbouw; sinds 1981 wordt er biologisch geteeld. Waar het bedrijf vroeger kleiner en gemengder was, is de productie de afgelopen twintig jaar sterk gegroeid en steeds verder gespecialiseerd geraakt. "Het productiebedrijf is in die periode flink uitgebreid", legt Joep uit. "En op een gegeven moment lopen zo'n winkel en een professioneel teeltbedrijf elkaar gewoon in de weg."
Al in 2018 werd bij de bouw van een nieuwe productieloods bewust geen nieuwe winkel meegenomen. "We wisten toen eigenlijk al dat we niet helder hadden hoe we verder wilden met de winkel", zegt hij. "Het gebouw raakte versleten, personeel was lastig te vinden en als je echt door wilt, praat je over forse investeringen."
De winkel is nu slechts tien uur per week geopend, op vrijdag 's middags en 's avonds en op zaterdag gedurende de dag. "Met zo'n beperkte openingstijd kun je zo'n investering simpelweg niet terugverdienen", stelt Joep. "Dan moet je meer dagen open, meer personeel inzetten, hogere energiekosten maken. Alles wordt groter en duurder, terwijl je eigenlijk al tegen je grenzen aanloopt."
Ook de fysieke situatie speelde mee. Door de groei van het productiebedrijf rijden er doordeweeks vrachtwagens, trekkers en andere voertuigen af en aan. "Dat is vanuit veiligheidsoogpunt eigenlijk niet meer te combineren met winkelpubliek dat hier moet parkeren."
Geen gebrek aan waardering
Dat het besluit emotioneel beladen is, steekt Joep niet onder stoelen of banken. "Ik vind het echt heel jammer. Ik was trots op die winkel, het was iets waar we ons mee konden onderscheiden van anderen."
Bovendien was de directe band met de consumenten zeer waardevol. "Mede vanwege die consumentenfeedback zijn we ons bijvoorbeeld steeds meer gaan toeleggen op de teelt van nieuwe groenten zoals zoete aardappelen, omdat we merkten dat die in onze winkel steeds beter verkochten. Maar dat geldt ook voor andere producten zoals palmkool, yacon, kleuren-snijbiet, meloenen en diverse pompoensoorten."
© Tuinderij De Waog
De waarde van de winkel was dus groot en de sluiting wordt zowel door de klanten als door Joep en zijn ouders ervaren als een groot gemis. Tegelijkertijd overheerst er bij Joep ook een gevoel van opluchting. "De kogel is nu door de kerk. Dan weet je waar je aan toe bent en kun je verder."
De reacties van klanten zijn volgens hem begripvol, maar ook verdrietig. "Er zijn al heel wat traantjes weggepinkt", zegt hij nuchter. Of alle vaste klanten de overstap naar een online bezorgdienst zullen maken, is nog onzeker. "Dat moet nog blijken. Voor sommige mensen is dat echt wennen."
Alternatief in een 'bio-woestijn'
Juist daarom vond de familie het belangrijk om een passend alternatief te bieden. "Hier in Limburg is het aanbod beperkt", zegt Joep. "Buiten Maastricht zijn er nauwelijks fysieke nog biologische winkels. Dan wil je je klanten niet met lege handen achterlaten."
Die zoektocht leidde logisch genoeg naar Hofweb, een biologische bezorgdienst waarmee De Waog al jarenlang samenwerkt. "Hofweb komt hier al twee keer per week producten ophalen", vertelt Joep. "Ze zijn een belangrijke afnemer van ons."
De band gaat bovendien verder terug. De Waog stond mede aan de wieg van het automatiseringssysteem waarop Hofweb in de beginjaren draaide. "Mijn vader heeft destijds samen met een ICT'er een systeem ontwikkeld voor efficiënte bestellingen door particulieren via een eigen webwinkel. Verschillende bezorgdiensten zijn daar begin 2000 mee gestart, waaronder Hofweb."
© Biologische Tuinderij De Waog
Volgens Joep geeft dat vertrouwen. "Als het een slecht draaiend bedrijf was geweest, had ik dit onze klanten niet aangedaan. Maar Hofweb doet het gewoon goed en werkt vanuit een duidelijke filosofie die bij ons past."
Symbool voor een bredere beweging
Joep ziet de sluiting van de boerderijwinkel niet als een geïsoleerd geval. "Er is een hele generatie biologische telers van de leeftijd van mijn ouders die richting pensioen gaat", zegt hij. "Opvolging is niet altijd vanzelfsprekend."
Tegelijkertijd worden bedrijven groter en specialistischer. "Gespecialiseerde teeltbedrijven beginnen meestal geen winkel. Een winkel vraagt ontzettend veel tijd, aandacht en goed personeel. Dat is steeds lastiger te organiseren."
Dat betekent niet dat hij directe verkoop wil afraden. "Maar bezint eer ge begint. Mensen onderschatten vaak hoeveel werk erachter zit. Wij hadden hier in feite een kleine biologische supermarkt met ruim tweeduizend producten. Dat is echt een bedrijf op zich."
Focus op teelt en afzetzekerheid
Voor De Waog betekent de stap meer focus op de kern: biologische teelt, met name van zoete aardappelen. Ondanks een uitdagend jaar met grote volumes en druk op de prijzen, kijkt Joep tevreden terug op het seizoen. "Dankzij onze vaste afnemers hebben we eigenlijk alles wel goed kunnen verkopen", zegt hij. "Die lange termijnrelaties zijn voor ons cruciaal."
Ook richting de toekomst verwacht hij geen grote koerswijzigingen. "We gaan ongeveer hetzelfde doen als dit jaar. Het draait om balans: zorgen dat afnemers en teler er allebei beter van worden."
De samenwerking met Hofweb past daar volgens hem goed bij. "Het is niet alleen praktisch, het voelt ook logisch. Ik ben ervan overtuigd dat dit op dit moment het beste alternatief is dat we onze klanten kunnen bieden."
Voor meer informatie:
Joep van de Bool
Biologische Tuinderij De Waog
Tel: +31(0)6-46032061
[email protected]
dewaog.nl
