De Agro- Vertrouwensindex, die al sinds 2012 elk kwartaal het vertrouwen in de land- en tuinbouw meet, heeft voor het eerst ook een aparte Agro-Vertrouwensindex voor de biologische sector ontwikkeld.
De resultaten over het eerste kwartaal van 2024 tonen aan dat biologische boeren met meer vertrouwen naar de toekomst kijken. Met de nieuwe index wordt beoogd meer inzicht te krijgen in de overeenkomsten en verschillen tussen biologische en niet-biologische boeren.
Het vertrouwen dat boeren en tuinders in de land- en tuinbouw in hun onderneming hebben, is in het eerste kwartaal van 2024 met 2,5 punt gedaald ten opzichte van het vierde kwartaal van 2023. De Agro Vertrouwensindex komt hiermee op 0,4 punten uit. Het vertrouwen ligt hiermee nagenoeg op het nulpunt en dat geeft aan dat er nagenoeg evenveel positief als negatief gestemde ondernemers zijn.
Vertrouwen
Het vertrouwen ligt momenteel ongeveer tien punten lager dan het langlopende gemiddelde. Alleen bij de uitbraak van corona en in het derde kwartaal van 2022 lag de index ook op een dergelijk laag niveau. De Agrovertrouwensindex bestaat uit twee indicatoren de stemmingsindex en de verwachtingen voor het eigen bedrijf voor de komende twee à drie jaar. De huidige stemming op het bedrijf bleef in het eerste kwartaal op peil met een index van 18 punten (+één punt ten opzichte van een kwartaal eerder). Het vertrouwen in de middellange termijn zakt echter verder weg. Met een daling van vijf punten tot -15 punten ziet men de toekomst dus somberder in. Deze conclusies mag worden getrokken omdat het langlopende gemiddelde van de stemmingsindex op drie punten ligt. De huidige index ligt daar dus sterk onder.
Als naar de onderliggende sectoren wordt gekeken, geeft de Agro Vertrouwensindex zoals wel vaker het geval is een divers beeld. In het eerste kwartaal van 2024 neemt het vertrouwen van vier subsectoren af terwijl bij twee subsectoren het vertrouwen toeneemt. Bij één sector is de verandering beperkt.
De Agro Vertrouwensindex van de land- en tuinbouw wordt sterk beïnvloed door de belangrijke melkveehouderij sector dat momenteel een laag vertrouwen heeft. De index daalde van het nulpunt naar -zeven punten in het eerste kwartaal van 2024. Hiermee is het de enige, gerapporteerde sector, met een negatief vertrouwen in het eerste kwartaal van 2024.
Dalend vertrouwen
Ook in de pluimveehouderij daalde het vertrouwen sterk (-negen punten). Met deze mutatie halveerde de index voor deze sector tot negen punten. Ook de ondernemers in de akkerbouw kwamen tot een lager vertrouwen dit kwartaal. De index daalde 3,5 punt. Hierdoor kwam ook hier de index dichter bij het nulpunt uit op ruim vier punten. De glastuinders maakten dezelfde beweging. Ook in deze sector een daling van het vertrouwen, de index daalde drie punten, tot een kleine zeven punten. In de opengrondstuinbouw was het verschil tussen de twee kwartalen beperkt. Het vertrouwen nam toe met een half punt tot bijna 12 punten.
In de biologische sector steeg het vertrouwen met een kleine vijf punten tot 15,5 punt. Hiermee is het momenteel de sector met het meeste vertrouwen in het eigen bedrijf. Want zelfs de toename van de index met tien punten in de varkenshouderij zorgde er niet voor dat het vertrouwen van deze ondernemers hoger uit kwam dan dat bij de biologische ondernemers. De Agro Vertrouwensindex van de varkenshouderij bleef steken op een kleine 14 punten.
De stemmingsindex en de index van de verwachting voor de komende twee à drie jaar vormen samen de Agro Vertrouwensindex. Verder worden ondernemers gevraagd naar het afgelopen jaar en hun verwachting voor het aankomende jaar.
Stemmingsindex
De stemmingsindex van de land- en tuinbouw, die de huidige situatie op het bedrijf weergeeft, bleef goed. De index steeg met één punt naar 18 punten gemiddeld, maar bleef net onder het langlopende gemiddelde steken.
Zoals wel vaker het geval is, bleek de stemming van de varkenshouderij sterk te muteren. Zo ook dit kwartaal. Dit keer waren ondernemers positiever dan een kwartaal eerder. De index steeg 11 punten en hiermee kwam de stemmingsindex op bijna 37 punten. Hiermee is de stemming in deze sector momenteel goed te noemen. Ook in de pluimveehouderij staat de index op een dergelijk hoog niveau. Met een index van 35 punten (+ vijf punten) ligt de stemmingsindex voor deze sector, net als bij de varkenshouderij, sterk hoger dan het langlopende gemiddelde.
De stemmingsindex van de biologische sector steeg fors met 12,5 punt naar ruim 26 punten. Dat de index hoger ligt dan het langlopende gemiddelde geldt ook voor de sectoren akkerbouw, opengrondstuinbouw en de glastuinbouw. Maar bij deze sectoren is het verschil een stuk kleiner. De stemmingsindex van melkveebedrijven ligt als enige juist sterk onder het langlopende gemiddeld. Met een index van 11 punten ten opzichte van 22 punten voor het langlopende gemiddelde. De index daalde dit kwartaal met ruim vijf punten. Ook in de glastuinbouw daalde de stemming met ruim vijf punten.
Boeren en tuinders
De verwachting voor de komende twee à drie jaar die boeren en tuinders hebben voor hun bedrijf is naar beneden bijgesteld. De middellangetermijnverwachting, uitgedrukt in deze index, daalde met vijf punten naar -15. Het langlopende gemiddelde van vier punten is hiermee ver uit zicht. Duidelijk is dat men voor de middellange termijn zorgen heeft over de eigen bedrijfssituatie. Vooral bij de grondgebonden sectoren zoals melkveehouderij en de akkerbouw is deze index laag. In de akkerbouw daalde deze index met bijna negen punten naar ruim -13 punten.
Bij de melkveehouderij was eenzelfde daling zichtbaar waardoor hier de index verder wegzakte naar ruim -22 punten. Overigens is de index dit kwartaal bij alle sectoren negatief, de biologische sector uitgezonderd. Door een afname van bijna 20 punten bij de pluimveehouderij ligt hier de index nu op ruim -11 punten. Bij andere sectoren is de daling minder groot. De varkenshouderij is een uitzondering met een toename van het vertrouwen in dit kwartaal, na een sterke daling in twee voorgaande kwartalen.
Duiding van de stemmingsindex of de toekomstverwachting kan gedeeltelijk gehaald worden uit de respectievelijke conjunctuurindex-terugkijkend en -vooruitkijkend. Achterliggende indicatoren worden uitgevraagd en zouden de stemming en het gevoel over de langere termijn kunnen onderschrijven. Per sector staat er op www.agrimatie.nl meer informatie hierover.
Ondernemers
Ondernemers in de land- en tuinbouw zijn voor wat betreft het terugkijken naar de afgelopen 12 maanden wederom iets minder negatief geworden. De index nam met zes punten toe. De index is nog altijd negatief met -17 punten. Vooral de opbrengsten werden hoger beoordeeld dan een kwartaal eerder. Samen met een iets betere beoordeling van de productie zorgde dit voor een hogere omzet en winst. Hoewel de betere beoordeling breed werd gedragen, was het vooral de biologische sector die het afgelopen jaar beter beoordeelde.
Ondernemers zijn voor de komende 12 maanden (conjunctuurindex vooruitkijkend) net als voor de middellange termijn negatiever geworden. De index daalde met vier punten tot -17 punten. Zorgen zijn er vooral over toenemende kosten.
Bron: WUR