Het aantal gecertificeerde biologische land- en tuinbouwbedrijven in de CBS-Landbouwtelling is in 2023 met 1% toegenomen tot 1.879. Sinds 2016 is de toename niet meer zo laag geweest; in 2018 was er nog een toename van 11%. De uitbreiding van areaal vindt vooral plaats bij bestaande biologisch gecertificeerde bedrijven. De groei van het biologisch landbouwareaal zet door, in 2023 nam het areaal toe
tot 80.360 hectare, een stijging van 6.007 hectare (8%) ten opzichte van 2022.
Dit blijkt uit de derde editie van de jaarlijkse rapportage 'Staat van Landbouw, Natuur en Voedsel Editie', een rapport van WUR en CBS dat een overzicht geeft van ontwikkelingen in de Nederlandse agrosector, de natuur en op het gebied van voedsel. De intentie van dit project is om reeds bekende informatie te bundelen, op een actuele en eenduidige wijze te presenteren en van duiding te voorzien.
Groei in het biologisch areaal
De ontwikkeling van het gecertificeerd biologisch areaal geeft het beste beeld hoe de Nederlandse biologische landbouw zich ontwikkelt in omvang. De uitbreiding van areaal vindt vooral plaats bij bestaande biologisch gecertificeerde bedrijven. Dit criterium wordt ook gehanteerd in de doelstelling die is geformuleerd in het Actieplan voor groei van biologische productie en consumptie: 'van 4% biologisch landbouwareaal in 2021 naar 15% in 2030' (LNV).
Bron: CBS in 'Staat van Landbouw, Natuur en Voedsel Editie 2023'.
De groei van het biologisch landbouwareaal zet door, in 2023 nam het areaal toe tot 80.360 hectare, een stijging van 6.007 hectare (8%) ten opzichte van 2022. Vergeleken met 2015 is het areaal met 71% toegenomen. Daarmee neemt ook het aandeel gecertificeerd biologische areaal in het totaal areaal van de CBS-Landbouwtelling toe tot 4,4%. Grasland is qua oppervlakte het belangrijkste biologische gewas. Het biologisch areaal bestaat voor 70% uit grasland.
Van de 427 bedrijven gecertificeerd in omschakeling heeft de omschakeling betrekking op een areaal van 6.048 hectare. Bij de 180 bedrijven die in omschakeling zijn zonder certificaat gaat het om 2.211 hectare. De ontwikkeling van deze arealen geeft nog geen uitzicht op een exponentiële groei van het biologische areaal die wel nodig is om de geformuleerde doelstelling voor 2030 te realiseren.
Wisselend beeld biologische veestapels
De leghennen vormen de grootste biologisch gecertificeerde veestapel. In 2023 is het aantal biologische leghennen met 13% gedaald tot 3,0 miljoen. dieren. De vogelgriep heeft zich hier doen gelden met ruimingen en ophokplicht, waardoor eieren van biologische leghenbedrijven tijdelijk niet als biologische eieren mochten worden verkocht. Ook het aantal biologische geiten en schapen nam af. Het aantal geiten daalde met 9% tot een totaal van 50.000, het aantal schapen kromp met 4% tot 15 duizend dieren. Het aantal biologische vleeskuikens steeg met 16% tot ruim 181 duizend dieren. Ook de biologische varkensstapel zit in de lift. Na een forse stijging van 10% in 2022 is er in 2023 een stijging van 2%. Ongeveer de helft van de 115 duizend biologisch varkens zijn vleesvarkens. De rundveestapel groeide in 2023 met 4% tot een totaal van 84 duizend runderen, waarvan 44 duizend melk- en kalfkoeien.
Voor de veestapels zijn de cijfers van het aantal dieren in omschakeling minder voorspellend voor de ontwikkeling van de biologisch gecertificeerde veestapels. Het traject om gangbare landbouwdieren om te schakelen naar biologisch is niet zo lang, vaak korter dan een jaar. Afhankelijk van het type landbouwdier kunnen melk, eieren en vlees, onder voorwaarden, binnen een jaar als biologisch op de markt gebracht worden. Skal heeft hier duidelijke richtlijnen voor. Bovendien zijn er andere invloeden op de
omvang van de veestapels zoals import, export, slacht, sterfte en uitbreiding op natuurlijke wijze: voortplanting door biologisch gecertificeerde landbouwdieren.
Bovenstaande cijfers wijken af van de cijfers die Skal publiceert. Dat heeft te maken met een verschil in peildata en definitieverschillen. Het CBS hanteert 15 mei (voor veestapels 1 april) als peildatum. Het CBS
hanteert in de Landbouwtelling dezelfde definities voor biologische gecertificeerde landbouwbedrijven als voor de gangbare bedrijven waardoor vergelijking mogelijk is.
Klik hier voor het volledige rapport, waarin paragraaf 2.2.3 gewijd is aan de ontwikkelingen in de biologische landbouw.