"Convenience is een groeiende markt, waar zeker de oranje pompoen ideaal voor is"

Tholen - De laatste twee jaar zijn voor De Terp Pompoenen een periode van vallen en opstaan geweest. Door vraag vanuit de markt besluit het bedrijf een aantal jaar geleden fors in te gaan zetten op het zelf verwerken van haar pompoenen. Er is geïnvesteerd in een eigen snijkeuken en aan het begin van 2022 is hij helemaal draai klaar om aan de slag te gaan. Tot het noodlot toeslaat en een verwoestende brand vier loodsen, waaronder die waar de snijkeuken in geplaatst is, en een woning volledig in de as legt. Inmiddels is ruim anderhalf jaar later alles weer volledig opgebouwd en sinds september is de nieuwe snijkeuken bij het bedrijf dan toch volledig operationeel. "We kunnen het wel een mijlpaal noemen dat we na zo'n klap nu eindelijk volle gang aan de bak kunnen", vertelt Rinke Robbers van De Terp Pompoenen.

De brand bracht destijds het volledige bedrijf voor een moment tot stilstand. Toch bleef dit niet lang het geval, want al vrij snel gingen de blikken weer vooruit. "Ondanks dat het een hele heftige ervaring was, hebben we eigenlijk nooit bij de pakken neergezeten", gaat Rinke verder. "Het normale sorteerwerk konden we al vrij snel weer voortzetten op andere locaties met de machines die we op hadden kunnen lappen. Daarnaast zijn we gelijk weer gestart met het opnieuw opbouwen van het volledige complex. De vier loodsen, die afgebrand waren, hebben we op dezelfde fundering weer opgebouwd, waarbij we alleen de functionaliteiten een beetje gewisseld hebben. Bovendien hebben we eigenlijk op het hele complex geprobeerd extra in te zetten op het verbeteren van het volledige proces. Daarbij hebben we ook besloten gelijk de snijkeuken veel meer volume te geven. Op het moment dat de brand uitbrak, waren we nog niet echt begonnen. Nu we sinds september goed van start konden gaan, hebben we besloten maar gelijk nogmaals uit te breiden en het ruimer op te zetten."

Oranje pompoen, geen muskaat
En met een volledige operationele snijkeuken kan het bedrijf de stappen zetten in het gemakssegment, waar De Terp een groot potentieel in ziet. "Convenience heeft in de afgelopen jaren fors aan populariteit gewonnen. Het leven gaat sneller en de mensen hebben minder tijd en zin om veel tijd te besteden aan zelf snijden of verwerken van producten. Zeker de oranje pompoen (hokkaido) is bij uitstek een product, waarbij voorgesneden een grote meerwaarde heeft. Het is een grote klus om deze pompoen te ontleden. Het is ook de reden dat vele convenienceproducenten opteren voor de muskaat- of flespompoen, omdat daar een stuk hogere verwerkingsefficiëntie in zit. Echter gaat dit absoluut ten koste van de kwaliteit. Wij wilden met de eigen verwerking de ommekeer inzetten naar een groter gebruik van de oranje pompoenen voor verwerking. Zeker de muskaatpompoen is namelijk eigenlijk niet geschikt voor verse consumptie."

"De oranje pompoenen zijn daarin vele malen geschikter voor bijvoorbeeld ovengerechten, maar eigenlijk voor al het gebruik in de keuken, doordat ze meer zetmeel hebben en dus droger zijn. Het vraagt wat extra arbeid, maar dat is ook de reden dat wij ons hier volledig op ingezet hebben. Daarnaast biedt het ons de ideale gelegenheid om ons klasse II product, zoals de pompoenen met cosmetische afwijkingen of flinke bovenmaat jongens, te kunnen verwaarden in de nieuwe snijkeuken." Het bedrijf biedt sinds 1 oktober dan ook de pompoenen als half geschilde variant aan of als blokjes van 10 of 20 mm.

Seizoensproduct
Het komt bij De Terp Pompoenen, dat naast de biologische oranje en flespompoenen in de herfst ook specialiteiten, zoals grijze en spaghettipompoenen aanbiedt, geen moment te laat. Met de traditionele start van het pompoenenseizoen in september kan het bedrijf gelijk inspelen op de toenemende vraag in de markt. "In dat opzicht blijft de pompoen nog altijd een seizoensproduct. We hebben gemiddeld gezien weer een hele mooie opbrengst en de consumptie beleeft dan ook nog altijd zijn piek vanaf september tot april. Daarna zakt het in de zomermaanden langzaam terug. We blijven evengoed jaarrond draaien, maar in omzet zien we zeker een verschil." Dit geldt overigens ook voor de markt van gemaksproducten, zo stelt Rinke. "Convenience is een markt in ontwikkeling. Het is ook niet voor niets dat we daar op inzetten. Toch kunnen ook de gemaksproducten de consumenten niet overtuigen in de zomermaanden meer voor pompoen te kiezen. Over het algemeen zien we echter toch wel dat de mensen de pompoen sinds de pandemie echt hebben ontdekt. Zeker in het verssegment hebben we de grootste groei de afgelopen jaren wel een beetje gehad. Dat is nu redelijk stabiel. Wel zien we dat het koelverssegment nog altijd aardig in de lift zit. Met de oranje soorten hopen we daar nog voor een groot deel om te kunnen schakelen, zodat we deze groei nog mee kunnen pikken."

Europa's eerste oogstmachine
Naast de uitbreiding en de nieuwe snijkeuken heeft het bedrijf bovendien ook geïnvesteerd in een nieuwe volautomatische oogstmachine. Het is de eerste in Europa en is, zo stelt Rinke, echt een uitkomst gebleken. "We hebben hier puur uit arbeidsoogpunt voor gekozen. Kostenbesparing is een leuke bijkomstigheid, maar er zijn simpelweg geen mensen meer te vinden die het werk willen doen. Kort gezegd lopen de mensen al weg bij het horen dat de oogst weer voor de deur staat. Het is arbeidsintensief werk, waar steeds minder mensen bereid toe zijn. Bovendien zijn velen het ook niet meer gewend of kunnen ze terecht bij fors minder arbeidsintensieve banen. Daar moest dus een oplossing voor komen, maar deze was er tot voor kort niet."

Het was namelijk moeilijk een machine te ontwikkelen, die de pompoenen zonder kwaliteitsverlies kon oogsten. "Tot er een ras werd gevonden, waarbij de machine op de juiste plek de steel af kan breken. Niet direct aan het vruchtvlees, maar halverwege de steel. Op die manier kan hij het gewas volautomatisch vrij oprapen. Naast de efficiëntie is het dus echt een oplossing gebleken in het personeelsprobleem. Vooralsnog is het echter wel enkel geschikt voor deze specifieke variëteit. Het is voor veredelaars ook een belangrijke reden om op dit ras te focussen en het verder te ontwikkelen."

Het geeft het bedrijf de nodige verlichting in een tijd waarin er meer dan genoeg uitdagingen zijn. "Ook in de pompoenenteelt, wat toch een vrij eenvoudig te telen gewas is, brengen de weersextremen namelijk veel uitdagingen. We zien nu veel neerslag en begin september hebben we natuurlijk opeens de tropische temperaturen meegemaakt, wat dan weer voor veel stress in planten en snelle afrijping zorgt. Het voordeel is dan dat wij, in het biologische segment relatief gewend zijn om te zorgen voor een goede vruchtafwisseling en gezonde, weerbare bodem die zich kan wapenen tegen extremen. Zo ploegen wij ook al een aantal jaar niet meer en in de winter houden we de bodem groen door middel van groenbemesters. Bovendien houden we de waterhuishouding in orde. Je bent, zeker in de biologische teelt, afhankelijk van de natuur, maar op deze manier kunnen we ons er wel tegen wapenen. Het zijn uitdagingen die alleen maar groter worden en in de gaten gehouden moeten worden. Ik denk dat de laatste jaren ons echter wel hebben geleerd dat we weerbaar genoeg zijn om goed met tegenslag om te gaan", besluit Rinke.

Dit artikel verscheen eerder in editie 11, 37e jaargang van Primeur. Zie hiervoor www.agfprimeur.nl.