Tholen - Het voorstel van het ministerie van LNV om vanaf 1 oktober 2023 de teelt van gewassen op zand en lössgronden sterk te reguleren overvalt akkerbouwers en vollegrondsgroentetelers, met name die in het zuiden van het land. Wanneer deze regels, die nu openstaan ter consultatie, worden toegepast kan dat in de toekomst tot gevolg hebben dat er na 1 oktober een gat valt in de aanvoer van Hollandse vollegrondsgroenten als consumptieaardappelen, sla, witlofpennen, bleekselderij, venkel en rode bieten. Vollegrondsteler Jolanda Nooijen van Compliment is woedend daarover en stelt een ultimatum aan LNV.
Foto LTO
De zogenaamde 1-oktober regeling wordt ingevoerd om de waterkwaliteit te verbeteren. Telers die op zand- en lössgronden telen worden verplicht tot rotatie met zogenaamde rustgewassen die ervoor zorgen dat minder nitraat uitspoelt naar het oppervlaktewater. Omdat de impact van uitspoeling op klei- en veengronden gering is, worden deze gronden hiervan uitgezonderd, evenals de biologische akkerbouw en langjarige teelten, zoals de bomenteelt, aspergeteelt en sommige sierteelten.
Onrust
Een ander belangrijk onderdeel van de plannen is de verplichting om uiterlijk 1 oktober een vanggewas in te zaaien. Ook deze verplichting gaat alleen gelden op zand- en lössgronden. Vollegrondsteelten lopen echter door tot (ver) na 1 oktober waardoor het vanggewas niet op tijd ingezaaid kan worden. Later oogsten wordt toegestaan maar telers moeten dat compenseren met een korting op de stikstofgebruiksnorm in het volgende jaar. Het probleem wordt daarmee vooruit geschoven. Bovendien hangt meer nóg strengere regelgeving boven de markt. Er is nog veel onduidelijk, en dat alles zorgt voor veel onrust onder telers. “Daarnaast zijn er nog vele praktische vragen waar LNV een antwoord op dient te geven, bijvoorbeeld rondom de korting over hoeveel, hoe dit werkt een jaar na dato bij huurpercelen, et cetera.”, licht Peter van ’t Westeinde van ZLTO toe. “Als het aan ons ligt gaan deze regelingen zo niet worden ingevoerd. Het consortium dat samen optrekt voor de ontwikkeling van de Maatwerkaanpak, onder andere bestaande uit LTO Nederland, Rabobank, trekt hierover al langere tijd bij het ministerie van LNV aan de bel. De breed gedragen boodschap is dat invoering per 1 januari 2023 onwenselijk en praktisch onmogelijk is.”
Sommige gewassen hebben een lange groeiduur en er zijn gewassen die evenveel stikstof opnemen als een vanggewas. Deze gewassen wil LNV uitzonderen van de regeling. Het gaat om de zogenaamde wintergewassen. Maar daarop ontbreken een aantal belangrijke teelten, zoals consumptieaardappelen, sla, bleekselderij, witlofpennen en rode bieten.
Klik voor de lijst met vang- en wintergewassen.
Overgangsjaar
Herhaaldelijk heeft LTO Nederland met anderen bij LNV aan de bel getrokken over het tijdig publiceren van de lijsten met vang- en wintergewassen. “Immers, de invulling staat nog niet vast en het tijdspad voor de implementatie is kort. Ondernemers weten daardoor niet waar zij rekening mee moeten houden, terwijl de eerste gewassen voor volgend teeltseizoen al zijn gezaaid, de bouwplannen voor 2023 al vast staan, afspraken over ruil, huur en verhuur zijn gemaakt en contracten zijn afgesloten. Het is praktisch onmogelijk om de nu al ingezette bouwplannen en afspraken daar later (gedurende het seizoen) nog op aan te passen. Dit zorgde al voor veel onduidelijkheid en onrust in de sector, en het uitblijven van communicatie vanuit de overheid doet hier nog een schepje bovenop. We hebben daarom eerder al gepleit voor het aanwijzen van 2023 als overgangsjaar”, aldus Peter.
De voorstellen van het LNV maken Jolanda Nooijen van Compliment bv woedend. In een vlog toont ze bleekselderij die nog volop in productie staat en vreest dat de strenge regelgeving straks ten koste gaat van Hollands product. Bedrijven zullen meer groenten gaan importeren vanuit het buitenland met alle milieugevolgen van dien. Jolanda wil in gesprek met het ministerie van LNV en stelt voor komende donderdag een ultimatum. Anders dreigen er acties.
Bron: LTO, FB Jolanda Nooijen