Servië is één van de grootste producenten van bessen wereldwijd, en de telers daar zijn afhankelijk van gunstige klimaatomstandigheden om hun opbrengsten en hun levensonderhoud op peil te houden. Door de klimaatverandering krijgen de belangrijkste teeltgebieden steeds vaker te maken met perioden van extreme hitte, langdurige droogte en hevige hagelbuien. Deze ontwikkelingen brengen de financiële zekerheid en de duurzaamheid op lange termijn van de telers in gevaar.
Om hun financiële zekerheid te garanderen, moet de teelt worden aangepast aan een klimaatbestendig systeem dat de risico's van mislukte oogsten en opbrengstverlies beperkt. De investering voor een dergelijke aanpassing, inclusief irrigatiesystemen en beschermingsnetten, is echter in veel gevallen te hoog voor individuele kleinschalige telers.
Een aantal van de betrokken bessentelers. Foto's: Tradin Organic.
In april 2022 startte Tradin Organic een project voor technische bijstand met hun langetermijnpartner Midi Organic in Servië en de financiële steun van SECO (het Zwitserse staatssecretariaat voor economische zaken). Samen ontwikkelen ze een project dat 50 kwetsbare kleinschalige bessentelers in Servië helpt klimaatbestendige landbouwsystemen in te voeren door de implementatie van druppelirrigatie en beschermingsnetten.
Bij druppelirrigatie worden kleine slangen langs de frambozenrij geplaatst. Ze worden dicht bij de wortels bevestigd en irrigeren de frambozen langzaam, druppel voor druppel. De netten bieden bescherming tegen hagelbuien en voorkomen tegelijkertijd dat de frambozen worden beschadigd door te veel direct zonlicht.
Deze maatregelen hebben de volgende voordelen:
- Verdubbeling van de jaarlijkse opbrengst
- Verhoging van de kwaliteit en de waarde van het product;
- Creëren van 50 seizoensbanen voor plukkers in juli en augustus;
- De telers weerbaarder maken tegen droogte en hun productie onder controle krijgen;
- Verhoging van de financiële zekerheid voor de telers;
De eerste fase van de uitvoering is begonnen. De initiatiefnemers geven aan blij te zijn om te zien dat het gaat om levensveranderende ontwikkelingen voor de telers. Deze 50 kleinschalige Servische telers waren het meest blootgesteld en kwetsbaar voor de harde klimaateffecten en hebben afgelegen boerderijen die dringend steun nodig hadden.
Met het doel zoveel mogelijk telers te bereiken en te beïnvloeden, hebben de initiatiefnemers de verschillende bedrijven in groepen ingedeeld. Zo kunnen meerdere telers binnen een groep profiteren van één irrigatiesysteem en de verbeteringen die daarmee gepaard gaan. Het streven is om de opbrengst van deze telers voor de volgende oogst te verdubbelen.
Afhankelijk van de locatie van de telers wordt het irrigatiesysteem geïnstalleerd met ofwel een rivier ofwel een bron van putwater. Aangezien de meeste velden in het Kopaonik-gebergte liggen, moet het systeem het water van 600-800 meter hoogte naar maximaal 1000 meter hoogte tillen om de velden te bereiken.
Om de impact beter schaalbaar te maken, zullen alle deelnemende boeren bovendien een klein deel van de winst bijdragen aan een door Midi georganiseerd klimaatbestendigheidsfonds. Het ingezamelde geld zal worden gebruikt voor andere geïnteresseerde telers die niet de kans kregen om deel te nemen aan het huidige project.
In de tweede fase zal hetzelfde aantal telers beschermingsnetten installeren, een maatregel die gewasverlies door hagelbuien en een mindere vruchtkwaliteit door overmatig direct zonlicht zal voorkomen.
In het algemeen zullen deze activiteiten de planten versterken, de opbrengsten verbeteren en de kwaliteitsvermindering verminderen. Dat maakt de telers weerbaarder tegen toekomstige klimaatgevolgen.
Voor meer informatie: info@tradinorganic.com en www.tradinorganic.com