De toekomst van de biologische sector ziet er rooskleurig uit. Naast het feit dat meer en meer consumenten biologische producten weten te vinden, durven politici steeds vaker het woord 'biologisch' in de mond te nemen. Zo wordt biologisch steeds meer genoemd in kamerbrieven, moties en beleidsnotities en ook de provincies, maatschappelijke organisaties en onderwijsinstellingen zetten zich steeds actiever in voor meer biologische landbouw.
Naar mate er vaker aandacht is voor biologisch zie je tegelijkertijd dat er ook partijen zijn die zich negatief uitspreken over deze vorm toekomstbestendige landbouw. Dat zijn met name organisaties en bedrijven die baat hebben bij het huidige landbouwsysteem. Men wordt ongerust omdat de samenleving, maatschappelijke organisaties, overheden en de belangrijkste internationale instanties (FAO/IPCC/Europese Commissie/VN et cetera) een nieuw, veel duurzamer voedselsysteem bepleiten waar er veel minder ruimte is voor krachtvoer, kunstmest en chemisch-synthetische bestrijdingsmiddelen.
Als biologische sector is het belangrijk dat wij blijvend de verbinding zoeken ook met mensen die twijfelen aan de haalbaarheid van de biologische landbouw. In de afgelopen 14 jaar dat ik in deze prachtige sector werkzaam ben, heb ik heel vaak de biologische propositie moeten 'verdedigen' en ik heb daarvoor een manier gevonden die ik graag met jullie wil delen. Wellicht komt die van pas.
Het geheim is om het over de bodem te hebben. Stel je gesprekspartner bijvoorbeeld een vraag over het belang van de bodem. Gezien het feit dat 95% van ons voedsel direct en indirect van de bodem komt, is het wel zo slim dat wij als samenleving heel goed voor deze belangrijke maar kwetsbare hulpbron zorgen. Maar de bodem zorgt niet alleen voor gezond voedsel. Bodems zijn de belangrijkste opslagplaats voor koolstof. Ook houden gezonde bodemszoet water vast en beschermen ons beter tegen erosie, overstromingen en droogte. Bovendien is een kwart van de biodiversiteit op onze planeet te vinden in de bodem. Best belangrijk dus!
Vervolgens kan je vragen of men zich zorgen maakt over hoe het gaat met de bodem. Het gaat namelijk heel slecht en onze bodems zijn ernstig bedreigd. De verarming van bodems heeft een dramatische impact op onze voedselzekerheid, ons klimaat, de biodiversiteit en uiteindelijk ook op onze gezondheid. Elke minuut gaan 30 voetbalvelden aan vruchtbare grond verloren, vooral ten gevolge van niet-duurzame landbouw. Als gevolg hiervan verliezen we 10 miljoen hectare landbouwgrond per jaar en zijn ¼ van alle bodems op aarde reeds sterk verarmd.
Vraag 3 gaat over hoe wij er voor kunnen zorgen dat wij het tij gaan keren en bodems op grote schaal gaan beschermen. Gezien het feit dat chemisch- synthetische gewasbeschermingsmiddelen en kunstmest een negatieve impact hebben op het bodemleven en het organisch stofgehalte, is het wellicht een beter idee om dit aan banden te leggen. Als we de bodem rust gunnen en haar voeden met compost of doormiddel van groenbemesters., ontstaat een gezonde, vitale bodem. Dan kan de plant zelf bepalen wat zij nodig heeft. Aangezien er in een eetlepel gezonde aarde meer dan 9 miljard micro-organismen, bacteriën en schimmels leven en wij als mens heel weinig weten over de processen en symbiose tussen al dit leven, mogen wij ons in dat opzicht wat bescheidener opstellen.
Ten slotte stel je de vraag of je gesprekspartner het eens is dat boeren die zorgdragen voor de bodem een beloning verdienen omdat ze een onderdeel zijn van de SOILution in plaats van het probleem. Daar kan niemand tegen zijn.
Door deze redenering te volgen kom je uiteindelijk tot de conclusie dat een vorm van landbouw die zorgdraagt voor de bodem en waarbij de boer een meerprijs verdient goed is voor onze planeet. En hier komt dan de biologische landbouw in beeld: zorgen voor een gezonde bodem is hét uitgangspunt van de biologische boer. En bovendien is deze werkwijze verankert in Europese wetgeving. Met het kopen van biologische producten, heb je dus de zekerheid dat je boeren support die werken met natuurlijke mest en compost, die doen aan gewasrotatie en alleen natuurlijke middelen gebruiken. Zodat de bodem ook over 100 jaar nog vruchtbaar is en beter bestand is tegen klimaatverandering. Alles begint bij een gezonde bodem.
Wil je meer weten over de rol van biologische landbouw op de bodem? Download hier de Greenpaper Bodem.