Lelystad beleeft een primeur voor Nederland met de start van de eerste grootschalige (15 ha) multidisciplinaire onderzoeksfaciliteit voor agroforestry. Dit is een vorm van mengteelt waarbij bomen en akker- en tuinbouwgewassen op hetzelfde perceel staan. In Lelystad worden diverse boomsoorten in hagen aangeplant, in combinatie met jaarlijks wisselende éénjarige gewassen zoals aardappelen, granen en kool. De onderzoeksfaciliteit bevindt zich bij de business unit Open Teelten. Hier is ook Boerderij van de Toekomst gehuisvest, een project waarmee nauw wordt samengewerkt. De eerste bomen zijn gisteren ingeplant.
Impressie van een agroforestryperceel in Lelystad met verschillende afstanden tussen de bomenrijen.
Het agroforestry-experiment past binnen de doelstellingen van de PPS Agroforestry, een 4-jarig onderzoeksprogramma waarin WUR samen met akkerbouwers en het bedrijfsleven de kansen van agroforestry in Nederland onderzoekt op het gebied van:
- Bodemvruchtbaarheid
- Vastlegging van CO2 in de bodem
- Biodiversiteit
- Schaduw voor akkergewassen in tijden van extreme droogte en hitte
- Aantrekkelijk landschap
- Ziekte- en plaagbeheersing
- Extra inkomsten voor agrariërs uit noten, fruit en hout
Boeren nauw betrokken
De nieuwe onderzoeksfaciliteit stelt onderzoekers met verschillende specialismen in staat om onderzoek te doen naar de toepasbaarheid van agroforestry in Nederland. Agroforestry-boeren worden nauw bij het onderzoek betrokken. Doel is om antwoorden te vinden op vragen als: welke interacties vinden plaats tussen boomgewassen en akkerbouwgewassen? Welke microklimaateffecten brengen boomstroken in een open polderlandschap teweeg? Wat zijn de effecten op de biodiversiteit en de bodem? Wat zijn de economische perspectieven voor boomgewassen (in dit geval hazelaars) in een akkerbouwsysteem?
Hagen van hazelnoten
Het experiment is een afstandenproef: een aantal bomenrijen wordt op diverse afstanden aangeplant. In eerste instantie worden biodiverse hagen geplant, bestaande uit snelgroeiende boomsoorten (zwarte populier, zwarte els, fladderiep en schietwilg). Volgend jaar wordt een tweede rij bomen bestaande uit uitsluitend hazelaars direct naast de hagen aangeplant. Op het moment dat de hazelaarhaag na een aantal jaren volgroeid is, worden successievelijk de haagplanten verwijderd en blijven de hazelnoten over. Er wordt dus stapsgewijs overgegaan van een biodiverse haag naar een rij notenstruiken. Deze aanpak heeft voordeel, omdat de notenstruiken in de ontwikkelings-fase meer beschut worden en de snelgroeiende haag levert de eerste jaren al onderzoeksdata op.
Onderzoeksmogelijkheden
De faciliteit voor lange termijn-onderzoek voor agroforestry leent zich voor langjarig onderzoek naar tal van aanvullende onderwerpen, zoals bijvoorbeeld de veerkracht en aanpassingsvermogen aan extreme weersomstandigheden, koolstofvastlegging en effecten op ziekte- en plaagbeheersing. De faciliteit wordt uitgerust met sensoren om data te verzamelen over (micro)klimaat, wind(snelheid) en bodemgesteldheid (bodemtemperatuur en -vocht).
bron: WUR