Tholen - De definitie van 'biologisch' is voor de meesten van ons duidelijk. De wet- en regelgeving rondom de uitvoering en handhaving van die regelgeving is dat soms niet. Een decertificatie, hoe ga je daarmee om als bedrijf? Of wat te denken van een recall, welke rechten en plichten heb je dan? Met dit soort vraagstukken houdt Silvia Gawronski van Van Traa Advocaten zich dagelijks bezig.
Schadebeperking door procederen
"De vraag naar biologische producten neemt toe. We kunnen niet alles binnen de Europese Unie produceren, dus er komen ook van buiten de EU biologische producten en grondstoffen in grote hoeveelheden binnen. Als er iets misgaat, hebben we het over schadebedragen die in de tonnen en soms zelfs in de miljoenen lopen." Mis gaat het bijvoorbeeld als er monsters worden genomen waarbij een verboden stof of een residu van een gewasbeschermingsmiddel wordt gevonden. "Een bedrijf dat het op basis van tegen-monsters niet eens is met die beslissing, kan gaan procederen. Een bedrijf is namelijk ook bij wet verplicht om de schade zoveel mogelijk te beperken. Soms hoort procederen daarbij."
Een gang naar de rechter is niet in alle gevallen nodig. "Je kunt eerst een bezwaar indienen bij de toezichthouder. Als een van de partijen in beroep gaat, helpen wij om het verhaal van het bedrijf te vertellen." Silvia merkt dat bedrijven vooral bij twijfel Van Traa Advocaten inschakelen. "Onze cliënten hebben vragen als: we hebben een monster genomen dat net boven de toegestane waardes uitkwam, maar een tweede en een derde monster waren schoon, wat nu? Of, er is een productvreemd stofje gevonden maar er is geen logische redenering hoe dat erin is gekomen. Niet in de teelt, geen kruisbesmetting tijdens het transport of het verpakken. Hoe bewijs je dat?"
Het team van Van Traa houdt zich in het verlengde daarvan ook bezig met procederen en adviseren over de vraag of de verkoper eventueel aansprakelijk is voor decertificering, althans het wegvallen van de biologische status van de verkochte goederen. “Welke partij draagt het handelsrisico onder de koopovereenkomst en voor welke schade is de verkoper eventueel aansprakelijk?”
Afweging
Om te procederen is echter een lange adem nodig. "Vaak wordt zo'n lading tijdelijk opgeslagen gedurende het onderzoek. Als je naar de rechter moet om je gelijk te halen, kan dat soms wel twee jaar duren. In sommige gevallen kom je dan in de knel met de beperkte houdbaarheid van het product. Een bedrijf weegt dan de kosten en baten af en besluit wel of niet te procederen. In de praktijk zie je ook vaak dat zo'n lading wordt omgepakt voor de conventionele markt. De kwaliteit is dan niet goed genoeg voor biologisch, maar wel voor conventioneel. Onze rol als advocaat is niet alleen te wijzen op rechten en plichten, we denken ook mee over welke keuzes een bedrijf kan maken."
Bij twijfel niet decertificeren
Silvia wijst erop dat een bedrijf het biologisch certificaat op een partij goederen niet zomaar kan verliezen. "Skal mag een onderzoek instellen naar een partij, dat is hun goed recht als toezichthouder. Maar als dat onderzoek geen duidelijke uitkomst heeft, en er is twijfel, dan mag Skal niet decertificeren. Zo staat dat in de huidige Europese bio-verordening. Dat is anders dan bij voedselveiligheid. Als daarover twijfel bestaat, worden producten of grondstoffen van de markt gehaald. Biologisch gaat echter niet om veiligheid maar om kwaliteit. Tegengaan van onnodige voedselverspilling hoort in mijn ogen ook bij duurzaamheid en dus bij biologisch."
Nieuwe bio-verordening
De biologische sector is momenteel in afwachting van de nieuwe Europese bio-verordening, die eigenlijk per 1 januari 2021 ingevoerd zou worden, maar met een jaar is uitgesteld. De basisverordening is sinds 2018 al bekend, daarin verandert niet veel. Het wachten is nog op de uitvoeringsregels. Denk daarbij aan de wijze waarop een monster moet worden genomen of specifieke regels voor biologische grondstoffen en producten die van buiten de EU komen.
Adviseren over veranderende wet- en regelgeving is een belangrijk onderdeel van het werk van een advocatenkantoor. Hoewel de nieuwe verordening wordt doorgevoerd om 'de bestaande lappendeken van regels en afwijkingen' te vervangen door 'een eenvoudigere en meer geharmoniseerde aanpak', aldus de Europese Commissie, verwacht Silvia dat er in het begin nog onduidelijkheid zal zijn. "Er is altijd een periode van onduidelijkheid. Wetteksten krijgen nieuwe bijzinnen of een andere zinsopbouw en moeten we naar de oude regels kijken of naar de nieuwe? Er zullen eerst een flink aantal nieuwe uitspraken van de rechter nodig zijn, voordat er meer duidelijkheid ontstaat."
Voor meer informatie: 
Silvia Gawronski
Van Traa Advocaten
gawronski@vantraa.nl
www.vantraa.nl