Van maandag 24 t/m donderdag 27 juni ging een groep van 24 personen met Agrifirm op studiereis naar biologische landbouw en voeding in Zwitserland. De groep was divers, vanuit alle sectoren samengesteld en het programma was daar helemaal op afgestemd. De groep bezocht kleinere, gemengde en ook grotere gespecialiseerde bedrijven. Duidelijk werd dat de bedrijven allen veel trots uitstraalden over het eigen bedrijf en over het keurmerk Biosuisse. Dit keurmerk was op alle bedrijven op borden aan de muur, bij informatieborden van het keurmerk en zelfs op werkkleding te zien.
Op maandag 24 juni werd in de buurt van Basel een gemengd bedrijf bezocht met 50 melkkoeien en 30 ha akkerbouw. In de omgeving van dit bedrijf zijn vrijwel alle bedrijven biologisch, ze wisselen onderling machines uit, waardoor zo goedkoop mogelijk kan worden gewerkt. In de middag was er uitleg over het bijzondere karakter van het keurmerk Biosuisse, dat veel meer zaken borgt dan het EU keurmerk. Bijvoorbeeld sociale aspecten, biodiversiteit en klimaat.
Landbouwonderwijs voor biologische landbouw blijkt in Zwitserland goed te zijn georganiseerd. Op vrijwel alle landbouwscholen in de regio’s is biologische landbouw als vak te volgen. Hieraan wordt ook gewerkt door Biosuisse zelf. Deze organisatie is feitelijk een biologische boerenvereniging met een biologisch keurmerk. Biosuisse probeert ook de markt voor biologisch enigszins te reguleren, puur door goede informatievoorziening richting de boeren.
Op dinsdag 25 juni werd een bedrijf bezocht dat vrijwel alle diersoorten heeft in kleine aantallen. Daarnaast waren er nog vele teelten: van akkerbouw tot groenten- en fruitteelt. Een nieuwe teelt is die van de zoete aardappel. De verkoop van groenten en vlees gaat voornamelijk via de pakketten, die collega boeren direct aan consumenten leveren, daarnaast naar een regionale handelsvereniging en de eigen winkel. De prijzen van de producten liggen meer dan twee keer zo hoog als in Nederland, de opbrengsten zijn vergelijkbaar. Het water dat de boer gebruikt voor beregening moet worden afgerekend via een formule gebaseerd op pompcapaciteit.
Op woensdag 26 juni werd een grote witlofteler bezocht. Deze werd 3 jaar geleden door de afnemers gevraagd om ook biologisch te gaan telen. Inmiddels weten ze in de teelt de voordelen: na het zaaien zien ze op biologische percelen een veel betere stand van het gewas. Deze week was de laatste week voor de witloftrek van dit seizoen.
Daarna werd een groot bedrijf bezocht waar zowel veeteelt als akkerbouw is. Het bedrijf heeft een enorme schuur waarin zijn kuilvoer ligt opgeslagen, daarnaast beschikt het bedrijf ook over een uitgebreid machinepark. De boer klaagt niet, voor de melk ontvangt hij zo’n 90 eurocent per liter en de productie is rond de 8.000 liter per koe gemiddeld.
In de middag werd een zeer groot groententeelt bedrijf bezocht, inclusief de pacht bij akkerbouwers in de omgeving. Hier telen ze op zo’n 700 ha groenten. Daarnaast wordt ook nog in 15 ha kassen geteeld. In de groententeelt wordt gebruik gemaakt van 3 verschillende types/merken wiedrobots. Zo wordt breed ervaring met deze nieuwe machines opgedaan. Op de verpakte groenten van het bedrijf zit een sticker die de herkomst van de producten uit de regio aanduidt. Dit product moet naar een supermarkt in die zelfde regio. De verschillende formules delen hun regio’s verschillend in waardoor er een ingewikkeld administratief en logistiek systeem nodig is om alles in goede banen te leiden. De hoge consumentenprijs op de verpakking wordt volgens het bedrijf ruwweg in drie delen verdeeld: één derde voor de teelt, één derde voor sortering en verwerking en logistiek en één derde voor de supermarkt.
Op de laatste dag, donderdag 27 juni, is een varkenshouder bezocht die wat hoger in de heuvels zijn bedrijf heeft, gemengd met akkerbouw. Twintig procent van zijn land wordt gebruikt voor biodiversiteit en hij moet het laten maaien. Een flink deel van het voer teelt hij zelf en verwerkt hij tot varkensvoer, aangevuld met voer van de Zwitserse Agrifirm. De boer geeft aan dat hij door zijn hogere ligging en areaal land ongeveer vijf zevende deel van zijn belastbaar inkomen krijgt uit staatssubsidies. Liever had hij het anders gezien, maar het geeft nu stabiliteit. De prijzen voor biologisch varkensvlees zijn tijdelijk laag (zes en een halve euro per kg af boerderij) door een wat te groot aanbod.
Op de laatste middag is er nog een rondtoer per fiets door Zürich. Dit was bij 37 graden een hele uitdaging. De excursie van Agrifirm was perfect georganiseerd door Meetin. Er was naast een interessant programma volop gelegenheid voor onderlinge uitwisseling bij de lunches en diners, vaak verzorgd op de boerenerven zelf.
Bron: Agrifirm