"Bomen planten op landbouwgrond, wat mag ik?"

De scheiding tussen natuur en landbouw is binnen onze huidige wet- en regelgeving strak doorgevoerd. Daardoor worden nieuwe ontwikkelingen op het gebied van natuurinclusieve landbouw c.q. landbouwinclusieve natuur (i.c. agrobosbouw) soms (sterk) gehinderd. Op verzoek van de Stichting Agrobosbouw NL heeft Wageningen University & Research de brochure 'Bomen planten op landbouwgrond, wat mag ik?' opgesteld als handleiding voor boeren bij hun overgang naar agrobosbouw. Het is de eerste publicatie in een serie 'factsheets agroforestry' als resultaat van het WUR-project 'Wet- en regelgeving rondom agroforestry: van irriterend naar faciliterend'. Onder het kopje 'Wat is er nodig om agroforestry verder te stimuleren?' sommen auteurs Isabella Selin Norén en Fogelina Cuperus daarnaast ook nog een serie mogelijke aanpassingen in onze wet- en regelgeving op, gericht op de uitwerking van het (onderdeel vergroening binnen het) Europese Gemeenschappelijk Landbouw Beleid (GLB) voor de periode na 2020.

Agroforestry/agrobosbouw wordt door de FAO als volgt gedefinieerd: "Agrobosbouw is de collectieve naam voor landgebruikssystemen en -technologieën waarbij houtige meerjarige planten (bomen, struiken, kruiden, etc.) weloverwogen worden gebruikt op dezelfde percelen als éénjarige landbouwkundige gewassen en/of dieren, in een bepaalde ruimtelijke indeling of in een bepaalde volgorde in tijd. In een agro-ecologisch systeem als agrobosbouw vinden er zowel ecologische als economische interacties plaats tussen de verschillende onderdelen." Kortom, agrobosbouw is het slim (want met de natuur meebewegend > landbouwinclusieve natuur) combineren van meerjarige planten met éénjarige planten en/of dieren als runderen, varkens en kippen.

De belangstelling voor agroforestry/agrobosbouw stijgt wereldwijd al jaren, bij onderwijs- en onderzoeksinstellingen als Wageningen University & Research (WUR) inmiddels al zodanig dat men daar dit agro-ecologische systeem de nieuwe standaard voor duurzame landbouw in ons land durft te noemen. Wat Stichting Agrosbouw betreft terecht, want agrobosbouw is om te beginnen een interessante optie voor boeren als het om hun inkomen(szekerheid) gaat. Het is ook een interessante optie voor ons allemaal: het levert natuur c.q. biodiversiteit op; een gezonde, levende bodem; voedsel en inlands hout; een aantrekkelijk(er) landschap, zonder harde overgangen tussen stad en platteland of tussen natuur- en landbouwgebieden; recreatiemogelijkheden, etc. En het is ook een interessante optie voor sectoren die op zoek zijn naar klimaatcompensatie voor hun CO2-uitstoot door CO2-vastlegging in hout en bodem op een wijze die in ons eigen land een veelvoud aan bijkomende voordelen kan gaan opleveren.

Ook bij boeren neemt de belangstelling voor agrobosbouw toe: inmiddels functioneren er (in verschillende stadia van ontwikkeling) bijvoorbeeld al een kleine 20 pilots bij boeren verspreid over het hele land, uiteenlopend van akkerbouwers en rundvee-, varkens- en pluimveehouders tot (semi-)overheden, landgoed- en andere grondeigenaren, zoveel mogelijk gekoppeld aan teams van de WUR en van hogescholen als Van Hall Larenstein, Inholland en binnenkort mogelijk ook de HAS (daarover vindt nog overleg plaats) die pilots mee helpen begeleiden en monitoren.

En het ziet er naar uit dat het aantal pilots de komende tijd nog wel eens zou kunnen gaan toenemen: Trouw meldde gisteren met de publicatie van 'De staat van de boer' als start voor een nieuw Nationaal Landbouwdebat over de toekomst van de landbouw in ons land dat van de boeren die aan de door hen georganiseerde enquête hebben deelgenomen, "meer dan 80 procent wil overstappen naar natuurvriendelijke methoden. Bijna de helft van de agrarische bedrijven zegt binnen 10 jaar te willen overschakelen naar een duurzamere vorm van landbouw."

Klik hier voor de brochure 'Bomen planten op landbouwgrond: wat mag ik?'