Zwitserse actievoerders lijken de noodzakelijke hoeveelheid handtekeningen te hebben verzameld om een referendum over het verbieden van alle synthetische bestrijdingsmiddelen in het land op te starten.
Meer dan 100.000 inwoners hebben de petitie, genaamd "Voor een Zwitserland dat vrij is van synthetische bestrijdingsmiddelen" getekend, waarna nu het lange maar directe democratische proces naar het creëren van een ban begint.
In de tekst van het huidige voorstel staat onder andere: "Het gebruik van synthetische bestrijdingsmiddelen in agrarische producten en voor het behoud van het land is verboden. De commerciële import van voeding die synthetische bestrijdingsmiddelen bevatten of waar tijdens de productie synthetische bestrijdingsmiddelen zijn gebruikt, zijn eveneens verboden."
De petitie is niet opgezet door een politieke partij of een bepaalde campagnegroep, maar "geboren uit een niet-politieke beweging van inwoners" die geloven dat synthetische bestrijdingsmiddelen de menselijke gezondheid direct beïnvloeden of indirect bijdragen aan gezondheidsproblemen door hun impact op het milieu en dieren.
De groep geeft aan dat een eventuele vermindering van internationale handel - mocht dat gebeuren - een kleine prijs is voor de wetenschap dat de voeding die ze eten veilig is.
De fabrikanten van bestrijdingsmiddelen zeggen overigens dat hun producten uitgebreid getest zijn en dat de veiligheid van de producten bewezen is. Studies, die onlangs uitgevoerd zijn, zetten hier echter hun vraagtekens bij door de grote hoeveelheden bestrijdingsmiddelen die er gebruikt worden. De mensen die tegen het gebruik van deze synthetische middelen zijn, zeggen dat een dergelijk risico voor de gezondheid onacceptabel is.
Werkt de biologische teelt wel op een dergelijke grote schaal?
We weten dat de biologische teelt succesvol is op kleine schaal. Maar wanneer de internationale handel erbij betrokken wordt, wordt de situatie complexer, zoals de vraag wat nou precies onder 'biologisch' valt. In dit geval is er echter een duidelijk kenmerk: de afwezigheid van synthetische bestrijdingsmiddelen.
Zwitserland zou overigens niet het eerste land worden waar een verbod op synthetische bestrijdingsmiddelen zou worden ingesteld, dus het is belangrijk om te kijken hoe hun voorganger dit aangepakt heeft.
Er is namelijk één ander land op de wereld die al een nationale ban op het gebruik van synthetische bestrijdingsmiddelen heeft ingesteld: Bhutan. Het Zuid-Aziatische boeddhistische land heeft in 2013 een nieuw beleid ingesteld dat het gebruik van synthetische bestrijdingsmiddelen verbiedt en dat bovendien voornamelijk biologisch is.
Dit is een ontzettend belangrijk voorbeeld, hoewel het zeker mogelijk is dat een verbod op synthetische bestrijdingsmiddelen in Zwitserland een grotere impact heeft, vooral wat betreft de wereldwijde politiek en het Europese teeltbeleid.
Het is bekend dat Europa verdeeld is over belangrijke kwesties wat betreft het teeltbeleid. Zo hebben Europese wetgevers onlangs de bijna totale ban op neonicotinoïden verlengd doordat de stoffen een bewezen negatieve invloed hebben op bestuivende insecten en vrij in de natuur levende dieren.
Ondanks het groeiende bewijs dat het onkruidbestrijdingsmiddel glyfosaat schadelijk is voor de menselijke gezondheid heeft de Europese Commissie het het gebruik van dit middel echter weer voor enkele jaren geautoriseerd.
Dit is vooral belangrijk, zoals de BBC meldt, omdat Zwitserland het thuisland is van een van 's werelds grootste fabrikanten van bestrijdingsmiddelen, Syngenta. Het bedrijf heeft locaties in vele Europese landen, waaronder het VK, maar het verlies van Zwitserland zou een enorme klap voor het bedrijf betekenen.
De vraag is natuurlijk of een verbod vol te houden is. Bhutan houdt zich echter al sinds 2013 aan zijn belofte om synthetische bestrijdingsmiddelen uit te faseren. Exacte economische cijfers zijn nog niet beschikbaar, maar het land lijkt comfortabel aan zijn principes vast te houden dat het maken van winst zeker niet belangrijker is dan de gezondheid van mens, dier en milieu.
In Zwitserland teelt inmiddels al een van de negen teeltbedrijven hun verse producten zonder het gebruik van synthetische bestrijdingsmiddelen en dit lijkt een groeiende trend te zijn. Er is dus duidelijk een groeiende interesse in verse producten die vrij zijn van bestrijdingsmiddelen.
Wat is nu de volgende stap?
De handtekeningen zullen nu overhandigd worden aan de Bondskanselarij in Bern. Hier worden de handtekeningen gecheckt en vervolgens overhandigd aan de Zwitserse federale Raad. De Raad heeft daarna een jaar de tijd waarin federale autoriteiten advies kunnen geven aan wetgevers.
Vervolgens wordt de petitie overhandigd aan de wetgevers die daarna twee jaar de tijd hebben om de tekst te bestuderen en goed te keuren of een alternatief aan te dragen dat ook bij het referendum gebruikt kan worden.
Als de stemgerechtigden voor het verbod op synthetische bestrijdingsmiddelen stemmen, zal het ongeveer 10 jaar duren voordat de middelen helemaal uitgefaseerd zijn. Europese campagnevoerders zullen dit proces nauwlettend in de gaten houden en zullen het verbod wellicht ook in hun eigen land proberen door te voeren, zodat er eindelijk eens een eind komt aan het gebruik van synthetische bestrijdingsmiddelen.
Bron: Care2 (Steve Williams)