Zowel productie als consumptie
Groei biologische sector Vlaanderen zet zich door in 2017
Het biologisch- en omschakelingsareaal in Vlaanderen steeg met 6% van 6.960 naar 7.367 hectare en maakt ongeveer 1,2% uit van het totale Vlaamse landbouwareaal (620.380 hectare in 2016). De helft van de biologische landbouwbedrijven beschikt over slechts 6% van het Vlaamse bioareaal, terwijl de 35 grootste biobedrijven bijna de helft van het bio-areaal in handen hebben. Dit illustreert het feit dat een meerderheid van de Vlaamse biobedrijven zich specialiseert in tuinbouwactiviteiten.
Bijna een derde van de Vlaamse biologische landbouwbedrijven houdt biologisch vee, al dan niet gecombineerd met plantaardige productie (+12%). Net als in 2016 doet de stijging zich vooral voor in de rundveehouderij met 13 extra bedrijven. De biologische rundveestapel groeide het voorbije jaar spectaculair met 68%, het aantal biomelkkoeien verdubbelde ruimschoots. Dit is in grote mate te danken aan de 12 melkveehouders die in de loop van 2016 gestart zijn met gefaseerde omschakeling. Ook de biovarkensstapel vertoonde een mooie groei van 40%.
De belangstelling voor de biosector blijft groot: de gespecialiseerde beroepsopleidingen zijn populair. Het aantal bedrijven, die zich tot Bio zoekt Boer wenden voor eerstelijnsadvies over de omschakeling naar biologische landbouw, stijgt met 13% ten opzichte van 2016. Zeventien van de landbouwers die in 2017 effectief de stap naar de biologische productie zetten, hebben een beroep gedaan op het systeem van de gesubsidieerde biobedrijfsadvisering.
In 2017 stonden er in Vlaanderen 1.004 bedrijven (excl. primaire producenten) onder controle voor activiteiten als verdeler, bereider, verkooppunt, importeur en/of exporteur van biologische producten. Dat zijn er 11% meer dan in 2016. Iets meer dan een derde betreft bedrijven die uitsluitend actief zijn in de bereiding van bioproducten. De sterkste stijging (23%) zien we bij de bedrijven die verschillende marktactiviteiten ontplooien.
De overheidsuitgaven voor de biologische sector stegen in kalenderjaar 2017 tot meer dan 4 miljoen euro. Met een aandeel van 48% lag het zwaartepunt bij de financiële stimulering van de biologische landbouwer. De Vlaamse overheidsuitgaven voor bio-onderzoek worden voor kalenderjaar 2017 geraamd op iets meer dan 700.000 euro.
Ook de consumptiemarkt voor bioproducten vertoont mooie groeicijfers. De Belgische gezinnen besteedden vorig jaar 632 miljoen euro aan biologische producten. In Vlaanderen zijn de totale biobestedingen toegenomen tot 284 miljoen euro (+6%). De Vlaamse bestedingen aan biologische versproducten stegen in 2017 met 11% tot 193 miljoen euro.
Het marktaandeel van de biologische versproducten in België groeit gestaag: in 2017 had bio een aandeel van 3,2% in de totale bestedingen aan versproducten (t.o.v. 3% in 2016). Ook in Vlaanderen groeit het marktaandeel van biologische versproducten (2,4%).
Het aantal kopers die op jaarbasis minstens eenmaal een vers bioproduct kopen, blijft met 9 op de 10 op een hoog peil. De alleenstaanden, zowel oud als jong, hebben het hoogste bioaandeel in hun totale bestedingen aan verse voeding (4,5%). In absolute cijfers zijn de welgestelde gezinnen met kinderen en de welgestelde gepensioneerden de belangrijkste groep biokopers. De grootste stijging qua bioaandeel (periode 2008 tot 2017) vinden we bij de welgestelde gezinnen met kinderen en bij de tweeverdieners zonder kinderen.
De klassieke supermarkt blijft in 2017 het grootste biokanaal, gevolgd door het gespecialiseerde kanaal (speciaalzaak/natuurvoeding/superettes). Met een marktaandeel van 10% blijft de hard discount een kleinere speler op de biomarkt, maar het is wel het sterkst groeiende biokanaal. De hoevewinkel en de boerenmarkt zijn verkoopkanalen met een hoger percentage aan bioproducten in het assortiment dan gemiddeld: een product op vijf is hier biologisch.