In Vlaanderen en Brussel duiken 'nieuwe boeren' op nieuwe locaties op. Hun gemene deler: ze maken vrijwel geen gebruik van landbouwgrond. Vaak vindt de productie in of dicht bij de stad plaats en gaat het om initiatieven van ondernemers zonder landbouwachtergrond. Deze pioniers zijn nog maar net begonnen of zitten zelfs nog in de startfase. Duidelijk is dat de ondernemers met hun projecten de stap moeten en willen zetten naar professionalisering en schaalgrootte. Dat is de conclusie die wordt getrokken in een rapport van de Vlaamse Overheid.
Uit deze eerste inventaris over nieuwe spelers in de Vlaamse voedselproductie blijkt dat het scala aan nieuwe initiatieven divers is, van kleine startups tot grote distributieketens. De nieuwe boeren combineren een economische logica met ecologische en sociale duurzaamheid en zijn niet enkel gefocust op voedselproductie. Zo komt de kringloopgedachte vaak terug in de bedrijfsvoering. Ze experimenteren met nieuwe ruimte en infrastructuur.
Lokaal en duurzaam
Met de projecten wordt ingespeeld op een vraag naar lokale, duurzame voeding. Enkele voorbeelden: in Gent produceert een innovatief bedrijf kruiden, groenten en vissen op basis van het gesloten systeem van aquaponics. In Brussel liggen op wandelafstand van elkaar een oesterzwammenkwekerij en een krekelboerderij. In Kruishoutem kweekt een bioloog omegabaars. In Elsene opende een supermarkt onlangs een dakmoestuin, waarvan de oogst in de winkel verkocht wordt. In Roeselare wil een veiling een dakserre plaatsen op een loods om onderzoek te voeren rond innovatie, verticale teelt en urban farming.
Voor- en nadelen
Deze nieuwe voedselproducenten moeten innovatief, ondernemend en communicatief zijn. Ze hebben vaak een direct contact met de consument en nemen zowel de productie als de verwerking en distributie in eigen handen. In hun zoektocht naar financiering moeten ze vooral in de beginfase creatief zijn. Omdat ze zich differentiëren van het standaardaanbod, kunnen ze voor hun product wel een meerprijs vragen. Aan de andere kant ondervinden ze soms moeilijkheden om zich te conformeren met randvoorwaarden voor productie die uit de regelgeving voortvloeien. Er is ook opvallend weinig kennisuitwisseling, zowel onderling als met de reguliere landbouw.Zie voor meer informatie het rapport Nieuwe boeren op nieuwe gronden op de site van de Vlaamse Overheid.
Bron: Vlaamse Overheid