"Fosfaatwet roeit zeldzame Nederlandse veerassen uit"

De Stichting Zeldzame Huisdierrassen (SZH) luidt de alarmbel over het voortbestaan van de bedreigde oude veerassen in Nederland. De begin maart afgekondigde fosfaatregels werken onbedoeld maar niet minder effectief als een 'uitroei-maatregel'. Als gevolg van hoge boetes op het in bezit hebben van koeien, worden diverse exemplaren oud-Nederlandse zeldzame runderrassen verkocht of naar het slachthuis gebracht. Nederland verliest hiermee de laatste restjes levend erfgoed. De genetische biodiversiteit van onze veestapel is hierdoor in gevaar.

Het wrange is dat de oude Nederlandse runderrassen de dupe worden van de intensieve melkveehouderij die veel teveel mest produceert. Het gaat om de Groninger blaarkop, het Fries Hollands vee, het Fries roodbont vee, het Lakenvelder rund, het Brandrode rund, het Maas-,Rijn- en IJsselvee (MRIJ), de Witrik en de Heidekoe, rassen die niets te maken hebben met de fosfaatproblematiek. Sterker nog, deze oude rassen produceren juist minder mest en hebben vaak ook nog eens andere functies zoals natuurbegrazing. Daarbij staan de oude veerassen voor meer dierenwelzijn, extensieve milieuvriendelijke landbouw, korte lijnen tussen consument en producent en veel (agro) biodiversiteit.

De piepkleine sector werd pas begin maart op de hoogte gebracht van de regeling die met terugwerkende kracht op 15 december als peildatum is ingegaan. Ineens mogen ook de bedrijven die koeien van oude rassen op extensieve wijze houden niet meer koeien houden dan ze op 15 december vorig jaar hadden. De maatregelen zou zijn bedoeld om een halt toe te roepen aan de groei van ruim 120.000 nieuwe koeien in de melkveehouderij, maar met name jonge bedrijven die net starten met zeldzame rassen, krijgen door de kersverse fosfaatregels de doodsteek. Zeker zo bedreigend is het feit dat een handvol professionele veehouders uit hobby en passie oude rassen fokken, maar daar nu mee stoppen en hun genetisch raszuivere beesten doorverkopen of 'opruimen' (laten slachten). De 5000 euro boete per koe is voor hen te gortig. Deze ontwikkeling – die op dit moment gaande is – is extra bedreigend omdat de populaties van een aantal bijzondere veerassen al op een kritiek laag niveau van 60 (Heidekoe) tot 500 (Fries Roodbont en Witrik) liggen, dat zijn lagere aantallen dan dat er nog tijgers op aarde zijn. Ook de Blaarkop, Lakenvelder, Fries Hollands en het Brandrood rund hebben kleine populaties van zo'n duizend tot tweeduizend beesten in heel Nederland. De MRIJ-populatie is met 15.000 exemplaren groter, maar evengoed in aantal gehalveerd sinds het jaar 2002.

Geert Boink, voorzitter van de SZH, wijst erop dat voor een duurzame fokkerij van deze kleine populaties behoud van genetische diversiteit binnen deze rassen nodig is. Daarvoor zijn voldoende aantallen dieren nodig. Het niet kunnen uitbreiden – een zogeheten stand still – betekent daarom de doodklap voor de laatste Nederlandse zeldzame rassen.

Boink: "De maatregel die nu bedacht is voor de reguliere melkveehouderij, maakt onze jarenlange inzet om de rassen te behouden heel erg moeilijk zo niet onmogelijk." Afgelopen week heeft hij overleg gevoerd met ambtenaren van het Ministerie van Economische Zaken (EZ). Maar dat overleg bleef zonder resultaat. De SZH vindt geen gehoor voor het pleidooi om een uitzondering op de fosfaatregels te maken voor de runderrassen die Nederland nog heeft.

Samen met de Kleine Fokkerij Groepering Rund (KFG) die de fokkerijorganisaties van zeldzame oorspronkelijke Nederlandse runderrassen vertegenwoordigen, heeft de SZH reeds op 10 maart een brief gestuurd aan demissionair staatssecretaris van Landbouw, Martijn van Dam (EZ). In die brief staat dat de fosfaatregels zeldzame rassen onevenredig zwaar treffen omdat er geen onderscheid wordt gemaakt tussen bedrijven met productierassen en bedrijven met zeldzame Nederlandse rassen. Door de huidige fosfaatregelgeving zullen de toch al kleine en zeer kwetsbare populaties van de zeldzame runderrassen tot een zodanig minimum worden gereduceerd dat het onmogelijk wordt om gezonde populaties in stand te houden.

Boink: "Nederland staat er al slecht op in Europa waar het gaat om behoud van onze genetische biodiversiteit, daar komt deze ontwikkeling nog eens bij." In de brief stelt de SZH dat Den Haag regelrecht in strijd handelt met internationale verdragen en afspraken waar ons land zich aan heeft gecommitteerd. Zo heeft Nederland in 1992 in Rio de Janeiro de Conventie inzake Biologische Diversiteit ondertekend. En in 2007 heeft ons land zich gebonden aan het FAO Global Plan of Action on Animal Genetic Resources en de Interlaken Declaration (GPA). Het FAO actieplan onderstreept het belang van het behoud van zeldzame landbouwhuisdierrassen. Boink: "Deze rassen zijn essentieel voor een weerbare dierhouderij en worden niet voor niets uitgezonderd van preventieve ruimingen."

Voor meer informatie:

Geert Boink
SZH
06 25042121
voorzitter@szh.nl
www.szh.nl