Er zijn meer dan 18 miljard eurobankbiljetten in omloop met een totale waarde van ruim EUR 1.000 miljard (2016). Het zijn astronomische aantallen die nauwelijks te bevatten zijn. Dit geldt eveneens voor de productiecijfers: jaarlijks worden zes miljard nieuwe biljetten geproduceerd. Daarvoor worden miljoenen kilo's katoenkammelingen ingekocht door de drukkerijen die de biljetten maken. Kammelingen zijn korte vezels die overblijven bij het spinnen van katoen tot garen voor de textielindustrie. Katoen maakt een biljet beter bestand tegen slijtage en zorgt er bijvoorbeeld voor dat het een wasbeurtje overleeft. De productie van onze pecunia is een big business met enorme volumes waar we niet dagelijks bij stilstaan.
Eerlijke prijs
Vanaf 2007 stelt DNB de eis bij de jaarlijkse Europese aanbesteding dat een deel van de bankbiljetten wordt gemaakt van goed katoen; katoen dat minder schadelijk is voor het milieu waarvoor boeren een eerlijke prijs krijgen. "Ieder jaar schrijven de meeste Europese landen een aanbesteding uit voor de productie van één soort biljet", vertelt DNB-beleidsmedewerker Marcel van der Woude. "In Nederland ging het dit jaar om 300 miljoen 50-eurobiljetten. Een aanbesteding die is gewonnen door de Nederlandse drukker Joh. Enschedé." De eis daarbij was dat 70% van het katoen biologisch of Fairtrade wordt geproduceerd. Deze keurmerken maken het katoen tot goed katoen. Bij Fairtrade krijgen de producenten, meestal kleine boeren, een eerlijke prijs. Dit is geen biologisch geteelde katoen, maar er wordt wel gelet op milieuzaken en er is een zwarte lijst van bestrijdingsmiddelen. Bij biologisch geteelde katoen gebruiken de boeren helemaal geen bestrijdingsmiddelen of kunstmest.100% goed
Streven is dat de biljetten van 100% Fairtrade-katoen worden gemaakt in 2019. Een ambitieus plan, want anno 2016 is DNB met haar 70%-eis al een voorloper op Europees niveau. Om die 100% te realiseren, is DNB druk bezig haar strategie te optimaliseren. Zo wordt onderzocht of naast katoenkammelingen ook duurzame katoenlinters te gebruiken zijn voor de bankbiljettenproductie. Linters zijn vezels die op de katoenzaadjes achterblijven, nadat de langere vezels voor de textielindustrie zijn geplukt. Omdat het zowel bij kammelingen als bij linters gaat om de katoenresten van de textielindustrie, was de link met giganten IKEA en H&M snel gelegd. "DNB onderzoekt ook de mogelijkheid voor een derde keurmerk, naast biologisch en Fairtrade", aldus Van der Woude. Ketens als IKEA en H&M hebben hun eigen keurmerk (BCI), dat boeren stimuleert om op duurzame manier katoen te verbouwen. Dat bespaart water en vermindert het gebruik van gevaarlijke bestrijdingsmiddelen. Het inkomen van de boeren gaat omhoog door de grotere opbrengst en door de kostenverlaging van deze werkwijze. Een win-winsituatie waaraan DNB graag meewerkt.Klik hier voor het complete magazine.