Kirsten Bevelander, gedragswetenschapper, onderzocht of leeftijdgenoten elkaar beïnvloeden in voedselkeuze (gezond of ongezond) en voedselinname (veel of weinig snoepen). Ze deed dat bij kinderen van de basisschoolleeftijd, en niet in een lab, maar op hun eigen scholen en in een supermarkt.
Niet aan te ontsnappen
Op grond van verschillende experimenten concludeert Bevelander dat kinderen elkaar inderdaad beïnvloeden, en dat dat ook onbewust kan gaan. "Kinderen hebben vaak niet door dat ze het eetgedrag van een ander kopiëren. Zelfs als je ze een dag voor het experiment verteld hebt hoe imitatiegedrag werkt, hebben ze op de dag zelf niet door dat ze dat doen. Het gaat ook enorm snel: als een door ons geïnstrueerd kind iets te eten of snoepen pakte, had het andere kind dat van niks wist, een grote kans om binnen vijf seconden ook wat te pakken."Niet dat Bevelander dat nou zo verbaast: "Ik ben zelf vijf jaar met dit onderwerp bezig en ik betrap mezelf er soms nog op dat ik mijn eetgedrag aanpas aan dat van mijn gezelschap. Ik zal het wel eerder door hebben dan een ander, maar eraan ontsnappen kan ik ook niet."
Niet alle kinderen reageren hetzelfde
Sommige kinderen laten zich minder of meer leiden door het gedrag van een leeftijdgenoot dan anderen, want, ontdekte Bevelander: kinderen met overgewicht hebben meer dan kinderen met een gezond gewicht de neiging om in gezelschap van iemand die veel eet, ook veel te eten. "Kinderen met een gezond gewicht stopten eerder met eten Ook kinderen met een laag zelfbeeld zijn meer geneigd zich aan te passen aan het eetgedrag van een ander."Ook invloed op gezonde keuzes
Dat sociale invloed zo sterk werkt, is ook te gebruiken om gezond eetgedrag te bevorderen, denkt Bevelander. 'Want kinderen gaan ook minder eten als een leeftijdgenoot minder eet. En ze zijn, blijkt uit mijn supermarktexperiment, ook te beïnvloeden om gezondere producten te kiezen. Daarbij moet ik overigens wel een voorbehoud maken voor de jongste kinderen – want de 6- tot 8-jarigen lusten niet alles en staan soms huiverig tegenover nieuwe producten. Voor hen is die huiver vaak net wat sterker dan wat een leeftijdsgenoot doet.'Beginnen op school
Haar onderzoeksresultaten wijzen erop, aldus Bevelander, dat het creëren van een gezonde omgeving, waarin goed voorbeeld makkelijk tot goed volgen leidt, zin heeft. En daarmee kan het beste begonnen worden op school – want daar zijn de meeste leeftijdgenoten bij elkaar. "Als kinderen opgroeien in een gezin dat ongezond eet en leeft, wordt het lastig om gezond eetgedrag vol te houden, dat is zeker zo. Maar als ze op school dingen doen als zelf groente kweken en proeven, als de meeste kinderen daar een appel eten in de pauze in plaats van een chocoprins, dan kunnen er toch andere gewoontes of normen ontstaan. Al zijn het er maar een paar, alle beetjes helpen."Voor meer informatie: k.bevelander@gmail.com