Uitvoering natuurbeleid kan ambitieuzer en effectiever

"De uitvoering van het natuurbeleid is te weinig ambitieus en onvoldoende toegerust om de gestelde natuurdoelen te realiseren." Dat stelt de Raad voor de leefomgeving en infrastructuur (Rli) in een advies dat gisteren aan staatssecretaris Dijksma van EZ is aangeboden. Bas Arts en Frank Berendse van Wageningen UR hebben aan dit advies meegewerkt.

De belangrijkste boodschap uit het Rli-advies Onbeperkt houdbaar, naar een robuust natuurbeleid luidt: "Een effectief natuurbeleid vraagt voldoende oppervlak voor natuur, vasthouden aan langetermijndoelen, verbinden van natuur met andere maatschappelijke doelen zoals gezondheid en waterveiligheid, ruimte voor maatschappelijke initiatieven en continuïteit van financiering." De Rli ziet een onverminderd grote betrokkenheid bij natuurbehoud maar een verminderd draagvlak voor het gevoerde huidige natuurbeleid. Dat beleid is te technocratisch en ingewikkeld. Er moeten duidelijke keuzes worden gemaakt. Frank Berendse: "Je moet kiezen voor grote kansrijke gebieden of gebieden die aansluiten op natuurgebieden. Alleen door de aandacht te concentreren kun je de biodiversiteit weer vergroten."



De Raad voor de leefomgeving en infrastructuur onderstreept het belang van het hoofddoel van het natuurbeleid: instandhouding van biodiversiteit. Het advies geeft aanbevelingen voor vernieuwing van de uitvoering van het natuurbeleid en legt daarbij de nadruk op effectiviteit en maatschappelijke betrokkenheid. De raad stelt een natuurbeleid voor dat vasthoudt aan langetermijndoelen, ook bij tijdelijke financiële tegenwind. Regionale natuurnetwerken vormen de basis voor het bereiken van die doelen, met daarbij de nadruk op oppervlaktevergroting en verbetering van de kwaliteit van bestaande gebieden. Door niet te sturen op gedetailleerde doelen, maar op de randvoorwaarden ten aanzien van oppervlakte, milieu en waterhuishouding zorgt de natuur op eigen kracht voor behoud en ontwikkeling van ecosystemen en landschappen, ook op lange termijn.

Bij de uitvoering van het natuurbeleid hebben de provincies het voortouw. De maatschappelijke betekenis van natuur wordt beter benut door het natuurbeleid sterker te verbinden met beleid voor onder meer gezondheid, economisch vestigingsklimaat en waterveiligheid. Natuurbeheer door boeren is allesbehalve succesvol gebleken. De Raad wil in dat opzicht dan ook breken met het beleid van voormalig staatssecretaris Bleker: "Het agrarisch natuurbeheer is toe aan een drastische herziening, onderzoek wijst uit dat dit instrument slechts beperkt effectief is."

De noodzakelijke continuïteit in het natuurbeleid wordt bereikt met een nadrukkelijker publieke verantwoordelijkheid voor natuur, nieuwe maatschappelijke arrangementen en een betere koppeling tussen kosten en baten van natuur. De Raad bepleit natuur dichter bij de mensen te brengen door te investeren in natuur op de overgang van stad naar buitengebied. Voor duurzaam maatschappelijk draagvlak is het noodzakelijk om extra te investeren in natuureducatie in het basisonderwijs. De Raad constateert met genoegen dat de staatssecretaris van EZ een proces is gestart dat moet leiden tot een natuurvisie waarin natuur middenin de samenleving staat. Met dit advies wil de Rli bijdragen aan de versterking van de wetenschappelijke basis en de maatschappelijke inbedding van het natuurbeleid. Ten behoeve van die maatschappelijke inbedding heeft de Rli een filmpje gemaakt, waarin het advies in een paar minuten is samengevat.



Klik hier voor het advies 'Onbeperkt houdbaar, naar een robuust natuurbeleid'.