Bavo van den Idsert pleit voor ander landbouw- en voedingsparadigma

Bavo van den Idsert, directeur Bionext reageert op de eigen website van Bionext als volgt op de uitspraken en visie van Louise Fresco: Het is goed nieuws dat Louise Fresco de vervreemding van mensen ten aanzien van voedsel op de agenda zet met haar nieuwe boek. Uit de bijdrage van Fresco in De Volkskrant van zaterdag 6 oktober valt helaas op te maken dat ze de echte oorzaak van die vervreemding niet benoemt. 'Its the economy, stupid!': marketing en economie regeert de consument. Verleid door de voedingsindustrie eten we te veel, te zoet, te vet, te zout etc. Kwam in de jaren vijftig het vlees alleen zondags op tafel, nu is het al heel wat als het eens per week ontbreekt. Met het oplossen van het wereldvoedselvraagstuk, waar Fresco zo mee begaan is, is de voedingsindustrie nooit bezig geweest. Daar werd ook niet naar gevraagd door de aandeelhouders of de maatschappij. Nu de westerse consument meer dan verzadigd is en gekweld door overgewicht, welvaartziektes, allergieën en ander ongemak op zoek is naar gezonde, diervriendelijke en duurzame alternatieven, slaat Fresco alarm dat de consument er niets van begrijpt. Ze proclameert, net als Aalt Dijkhuizen een maand geleden, dat de groeiende wereldbevolking ook recht heeft op hetzelfde voedselpatroon als wij en we dus niet moeten zeuren over intensivering van de productie ten koste van meer ethische of morele vraagstukken zoals bijvoorbeeld dierenwelzijn.

Niemand zal de groeiende bevolking in ontwikkelingslanden het recht op voldoende voedsel willen ontzeggen. De vraag is of het westerse voedselpatroon een voorbeeld is dat navolging verdient. Als je kijkt naar de effecten van het westerse voedselpatroon op gezondheid en omgeving, dan zou je verwachten dat de speurtocht naar een ander landbouw- en voedingsparadigma op volle toeren draait in onze wetenschappelijke topinstituten. Het is bij de kopstukken helaas 'business as usual'. Herbezinning wordt bestempeld als 'doemdenken' en een romantisch verlangen naar de kleinschalige landbouw van vroeger. Geen biologische boer die zich daar anno 2012 nog in herkent. Feit is bijvoorbeeld dat het areaal van een gemiddeld biologisch bedrijf in Nederland groter is dan dat van een gemiddeld gangbaar bedrijf, mede dankzij natuur op het erf natuurlijk. Blijven we met 180 kilometer per uur doorrijden op de smalle weg van de high-tech voedingsindustrie en negeren we de oranje lichten van obesitas, welvaartziekten, afnemende biodiversiteit, afnemende bodemvruchtbaarheid, dierenleed en natuurafbraak? Onlangs voorspelde de Trust for America's Health dat in 2030 in 39 van de 52 staten meer dan 50% obees zal zijn. De medische kosten lopen op van 18 tot 66 miljard dollar per jaar, terwijl 500 miljard dollar aan economische schade geleden zal worden door ziekte-uitval. Het bewustzijn dat er iets moet gebeuren is er inmiddels. Dat is het góede nieuws. Er zijn ook allerlei inspirerende en succesvolle zoektochten in de richting van bewuster consumeren, zoals biologisch, fair trade en MSC laten zien. Maar een grootschalige transitie naar voeding die gezondheid, duurzaamheid, ethisch produceren en natuurlijke rijkdom in balans brengt (en houdt) vraagt systeeminnovatie. Dáár ligt de taak voor de wetenschap. Dat de oplossing voor duurzame voedselproductie en voedselzekerheid eerder uit de hoek van de agro-ecologische landbouw te verwachten valt, zoals de FAO in het grootschalige IAASTD rapport geconcludeerd heeft, wordt gelukkig door steeds meer (ook Wageningse) wetenschappers onderschreven.

Bavo van den Idsert
Directeur Bionext