"Tijd voor breed maatschappelijk debat over marges op producten uit land- en tuinbouw"

Hans Huijbers, voorzitter van de ZLTO, heeft op de website van de ZLTO de volgende blog geplaatst waarin hij reageert op de kortingseis die Albert Heijn zijn leveranciers wil opleggen: "Het bericht dat Albert Heijn haar leveranciers 2% minder gaat betalen voor de geleverde producten, is bij veel boeren en tuinders erg slecht gevallen. En dat begrijp ik heel goed. Ik kan me de woede aan de keukentafel goed voorstellen.

Want het zat al tijden niet mee, voor veel sectoren zijn de prijzen krap aan kostprijsdekkend en als je dan op maandagochtend in de krant leest dat de vergoeding voor jouw product is verlaagd terwijl de kosten stijgen, is een lelijk woord volkomen gerechtvaardigd.

De argumentatie van de grootgrutter is lastig uit te leggen aan onze achterban. Dat doe je niet. Afspraak is afspraak. Om de eigen expansie, de groei van het aantal winkels, te kunnen financieren, krijgen de leveranciers vanaf volgende week minder geld voor hun waren.

In een verklaring zegt AH dat de leveranciers meeprofiteren van deze groei, want zij kunnen meer afzetten. Dat is tot op zekere hoogte waar, omdat de totale koek niet groter wordt. Mensen gaan echt niet meer eten en drinken dan nu. Dus eigenlijk zeggen ze: '… niet zeuren, wees blij dat je mag leveren'.

Maar AH is niet de enige inkooporganisatie. Jumbo en Super Unie gingen Albert Heijn deze zomer voor.En wat moet je dan als leverancier? Een grote broek aantrekken en niet meer leveren? Een staking, de poorten blokkeren en snelwegen vastzetten, zoals Franse boeren geneigd zijn te doen?

Zie hier ons dilemma. De drie inkooporganisaties hebben 80% van de markt in handen. Kortom: wij zijn in hoge mate afhankelijk van deze drie. De greep van de inkopers op ons bestaan is zo groot dat er weinig ruimte voor een vrije keuze overblijft. Dat maakt deze discussie zo moeilijk. We zitten gevangen in een stevige klem.

Want vanuit politiek en samenleving klinkt een steeds luidere roep om onze productiemethoden te verduurzamen, maar de politieke- en financiële ruimte die we nodig hebben om onze bedrijven te kunnen aanpassen, wordt zo wel steeds kleiner.

Leveranciers nog verder het vel over de oren trekken, kan ook als een boemerang terugslaan op de inkopers zelf. Zij hebben een opdracht van consumenten naar eerlijk en duurzaam eten. Maar als de winkels dat niet kunnen leveren, omdat boeren en tuinders die slag niet hebben kunnen financieren, kunnen én inkopers én boeren niet voldoen aan de vraag. En dus zijn er meerdere verliezers.

Daarom is het niet verstandig van de drie om de groeiambitie alleen af te wentelen op de onderkant van de keten. Omwille van een duurzaam perspectief voor boer en tuinder en alle schakels in de keten, wordt het tijd voor een breed maatschappelijk debat over de marges op producten uit de land- en tuinbouw."