Bodemvruchtbaarheid in de schijnwerper

Op 22 mei overhandigde Oene Oenema, voorzitter van de Commissie van Deskundigen Meststoffenwet (CDM), het eerste exemplaar van '30 vragen en antwoorden over bodemvruchtbaarheid' aan demissionair staatssecretaris Bleker. Dit boekwerk (148 pagina's) is geschreven door René Schils en bundelt alle actuele kennis op dit gebied in 30 heldere vragen en antwoorden.

'30 vragen en antwoorden over bodemvruchtbaarheid' beschrijft de relatie tussen bodemvruchtbaarheid en voedselproductie, en hoe bodemvruchtbaarheid verandert door actuele ontwikkelingen als intensivering en specialisatie, het mestbeleid, energieproductie en klimaatverandering. Daarnaast verschaft het de benodigde basiskennis voor beheer van bodemvruchtbaarheid en gaat het in op de kennisagenda.

Bodemvruchtbaarheid is een klassiek thema in de landbouw, en tegelijkertijd hoogst actueel vanwege de relatie met voedselzekerheid. De hoge gewasproductie die we in Nederland realiseren is mede een gevolg van onze grote aandacht voor de bodem. Toch zijn er zorgen over de bodemvruchtbaarheid in ons land. Die komen voort uit diverse actuele ontwikkelingen waarvan de effecten deels nog onduidelijk zijn. Daarbij gaat het bijvoorbeeld om de toenemende vraag naar bio-energie, de voortschrijdende opschaling, intensivering en specialisatie van de landbouw, het mestbeleid en de klimaatverandering. De bodemvruchtbaarheid blijft daarom hoog op de agenda staan van bedrijfsleven en milieuorganisaties, en zou dat ook in de politiek moeten zijn.

Ondanks het grote belang van de bodem, als één van de pijlers onder onze voedselvoorziening, heeft Nederland geen specifiek beleid voor bodemvruchtbaarheid. Wel is er regelgeving die invloed heeft op bodemvruchtbaarheid, zoals de Meststoffenwet en de Wet milieubeheer. De Europese bodemstrategie benoemt concrete bedreigingen voor de bodemvruchtbaarheid, maar stelt geen regels of normen. Via de cross compliance regelgeving van het gemeenschappelijk landbouwbeleid wordt goed bodembeheer afgedwongen, maar zonder specifieke regels voor bodemvruchtbaarheid.

Auteur René Schils bundelde, op verzoek van het ministerie van EL&I, de kennis van tientallen deskundigen uit wetenschap, beleid en praktijk in 30 heldere antwoorden. Deze publicatie moet bijdragen aan een gezamenlijk kader om het complexe onderwerp van bodemvruchtbaarheid met elkaar te bespreken. De publicatie is vooral bedoeld voor medewerkers in de agro-productiekolom, inclusief die van de overheden, productschappen en waterschappen. Uiteindelijk draait het om de boeren die het land en de bodem bewerken. Ook zij vinden in het boekje achtergronden over alle belangrijke aspecten van bodemvruchtbaarheid.

Voor meer informatie: René Schils, Alterra van Wageningen UR

Bron: bioKennis