'Zonder daglicht heeft niets een toekomst'

Peter Jens heeft afgelopen week meegedebatteerd op de Horti Fair. Hij ging in op de stelling: Meerlagenteelt zonder daglicht heeft de toekomst. Hier volgt zijn redenatie.


Peter Jens in debat met Marcel Kers van Plantlab tijdens Horti Fair 2010

Oneens. Begrijp me goed, ik ben groot voorstander van technologie; ik kan me biologische gentech voorstellen en de toepassing van biologische substraat kan me niet snel genoeg gaan. Zelfs stedelijke meerlagenteelt voor biologische varkens is het onderzoeken waard. En ook ik zie op kleine schaal toepassingen van meerlagenteelt zonder daglicht voor inventieve telers voor innovatieve nicheprodukten. En er zijn ook teeltmethoden die inmiddels 'biologischer' zijn dan 'biologisch'. Maar DE toekomst zal het niet hebben, nog lang niet, en zeker niet in onze contreien. Zonder daglicht heeft immers niets oirbaars een toekomst.

Ik zal u vertellen waarom niet. Ogenschijnlijk zorgt ;zonder daglicht teelt'
voor een zeer geordende teelt, maar heel in het verborgene zorgt het voor een geweldige toename aan wanorde. Deze wanorde gaat uiteindelijk beprijsd worden. De productie van een lichte laptop zorgt voor afval dat net zoveel weegt als een Range Rover. Voor LED panelen ditto.

Marcel Kers zegt op de Plantlab website dat het werken zonder daglicht een balanceerkunst is. En dat is het zeker! Vooral ook omdat het een flagrante schending lijkt van een van de echte natuurwetten die ideologisch niet bevlekt is: De Tweede Hoofdwet van de Thermodynamica die simpel stelt dat uit orde wanorde ontstaat, en energie altijd van bruikbaar naar onbruikbaar gaat.
 
En tuurlijk, de beperkte LCA's van LED's geven aan dat de teler hiermee elektriciteit bespaart, maar, elektriciteitskosten bepalen maar een fractie van de kosten van het gemiddelde glastuinbouwbedrijf volgens het LEI.
 
(Wat denkt u van rentelasten, doe daar eerst iets aan)

Waar het mij om gaat is dat LED panelen zoals ze nu zijn niet passen binnen enig voorzorgsprincipe:
Voor een tomaat zonder daglicht maak ik me afhankelijk van onder meer rhodium, een materiaal acht keer duurder dan goud en alleen te vinden op plekken waarin maatschappelijke rust niet vanzelfsprekend is.

Ik maak me afhankelijk van gallium arsenide, een product dat in 2008 zelfs kankerverwekkend is genoemd door de staat van Californië.

Ik maak me afhankelijk van ongelooflijk ingewikkelde en kwetsbare hoogindustriele processen waar telkenmale nog steeds maatschappelijke kosten verlegd worden.

Ik maak me afhankelijk van producten waarvan nog geen jaar geleden in een besloten bespreking van de verzamelde TV-LED producenten gezegd is dat er nog geen goede recyclingplannen voor bestaan en geen inzicht bestaat in de potentiële gevaren bij de recycling.
 
En voordat spitsvondig geantwoord kan worden, 'maar er komen Organic LED's aan', tja, ik moet ook daar de levensduur analyse van zien om het te geloven.

In het kort: grootschalig gebruik van dit soort technieken opent geheel nieuwe processen waarvan we nu al weten dat ze niet of nauwelijks gesloten kunnen worden.

Ik voorspel dat het creëren van dit soort ogenschijnlijk geordende wanorde in toenemende mate beprijsd zal worden. Hierdoor zullen kennelijke voordelen nu snel een nadeel straks zullen worden.

Niet doen dus, werk eerst goede LCA's inclusief de recycling uit en baseer daarop go/nogo's, tot die tijd hebben we genoeg alternatieven om hier prachtige producten te produceren die de telers geld opleveren in plaats van in de kosten te rommelen...werk vooral met die anderhalve kilowatt per meter die we gratis krijgen van boven, en al die andere watts van beneden.

U balanceert inderdaad op een slap koord, met aan weerszijden emmertjes, het ene loopt langzaam leeg, het andere langzaam vol...

Peter Jens