Staartbijten en andere vormen van bijterij, zoals oor-, poot- en flankbijten, zijn vormen van ongewenst gedrag die gepaard gaan met sterk verminderd dierenwelzijn. Routinematig couperen van biggenstaarten blijkt volgens onderzoek van LEI niet afdoende om bijterij te voorkomen. De helft van de varkensbedrijven houdt problemen. Staartcouperen staat maatschappelijk steeds meer ter discussie, omdat het pijnlijk is en de integriteit van het dier aantast. Het ministerie van LNV wil in 2023 in Nederland een volledig duurzame sector gerealiseerd hebben, waarin dieren zonder routinematig uitgevoerde ingrepen gehouden kunnen worden. Koplopers in de sector oriënteren zich nu al op marktontwikkelingen, zoals het Beter Leven-keurmerk van de Dierenbescherming en het Welfare-Quality concept. Voor retailers en consumenten vormen intacte staarten en oren tastbare bewijzen voor goed dierenwelzijn. Bijterij bepaalt dus mede het imago van de sector.
Toetsen van maatregelen en oplossingen
Om bijterij terug te dringen moet de bedrijfsvoering worden aangepast. Maatregelen kunnen liggen op het gebied van hokverrijking, voeding, gezondheid, fokkerij en/of klimaat. Om het succes van die maatregelen te beoordelen, is een registratie van het aantal en de ernst van bijtwonden nodig. Onderzoekers kunnen op basis van beschikbare wetenschappelijke kennis suggesties aandragen voor oplossingsrichtingen, maar varkenshouders worden uitgedaagd inventieve oplossingen te toetsen die misschien beter aansluiten bij de ervaringen en de omstandigheden (bv. hokinrichting) op het eigen bedrijf.Bedrijven die problemen met bijterij willen tegengaan kunnen zich aanmelden bij het project ‘Verantwoord omgaan met varkensstaarten’ door contact op te nemen met Marc Bracke. Het onderzoek wordt gefinancierd door LNV.
Intelligent Natuurlijk Ontwerp
Wageningen UR Livestock Research heeft een methode ontwikkeld, waarmee varkenshouders en hun adviseurs bijterij via een op hun bedrijf toegesneden plan van aanpak kunnen terugdringen; de INO-methode. INO staat voor ‘Intelligent Natuurlijk Ontwerp’ en maakt gebruik van beschikbare wetenschappelijke kennis en het principe van natuurlijke selectie (van oplossingsrichtingen voor bijterij).Met een bedrijfsscan worden de risicofactoren voor bijterij inzichtelijk gemaakt. Deze risicoanalyse is het uitgangspunt voor een plan van aanpak met maatregelen die op het bedrijf worden uitgetest. Via een centrale database worden de effecten van de maatregelen op de verschillende bedrijven verzameld. Op basis van wondscores wordt vastgesteld welke variant relatief het meeste succes oplevert. Met deze variant wordt verder gewerkt op hetzelfde en liefst ook op een aantal andere bedrijven, waarbij weer verbeterde versies worden uitgetest. Zo kan een individuele varkenshouder met beperkte inzet en zonder grote risico’s een belangrijke bijdrage leveren aan het stapgewijs oplossen van bijterij bij gespeende biggen en vleesvarkens. Op deze manier kan staartcouperen worden teruggedrongen en kan de sector toegroeien naar krulstaartvarkens met natuurlijk gedrag, een beter dierenwelzijn en een beter imago van de varkenshouderij.
Lees hier het complete artikel 'Boer staat aan het roer bij tegengaan bijterij', V-focus, juni 2010.
Contact informatie: Marc Bracke, Wageningen UR Livestock Research. Telefoon: 0320-238205
Bron: Biokennis, 05-08-10