Meer dan 50 maatschappelijke organisaties, vakbonden en wetenschappers hebben de Tweede Kamer opgeroepen zich uit te spreken tegen voorstellen van de Europese Commissie om het beoordelingskader voor bestrijdingsmiddelen te versoepelen. Volgens de ondertekenaars bedreigen de plannen de bescherming van mens, dier en milieu en staan ze haaks op eerder aangenomen moties in de Kamer.
© Guus Schoonewille
De brief, verstuurd door onder anderen Natuur & Milieu, FNV en de Parkinson Alliantie, vraagt Kamerleden om actief te pleiten voor behoud van strenge toetsing en stimulering van biologische alternatieven. Concreet pleiten de organisaties voor:
- Behoud van periodieke toetsing van bestrijdingsmiddelen;
- Betrekken van de laatste stand van de wetenschap bij toelating;
- Verkorting van de uitfaseringsperiode van verboden middelen (niet verlengen naar 36 maanden);
- Geen uitzonderingen op verboden middelen toestaan;
- Handhaving van de zogenaamde cutoff criteria;
- Bevordering van alternatieven zoals biologische bestrijdingsmiddelen en natuurinclusieve landbouw.
Volgens de opstellers van de brief heeft de Europese Commissie op 16 december ingestemd met het 'food and feed simplification package'. Uit de eerste beoordeling blijkt dat een groot deel van de actieve stoffen in bestrijdingsmiddelen voortaan onbeperkt kan worden toegelaten. Nationale instanties zoals het Ctgb zouden hierdoor beperkt worden in het betrekken van de laatste wetenschappelijke inzichten. Ook wordt de termijn voor uitfasering van verboden middelen verlengd van 18 naar 36 maanden en zou het gebruik van bepaalde drones voor sproeien weer mogelijk worden.
Verbanden tussen bestrijdingsmiddelen en aandoeningen
"Het huidige niveau van bescherming tegen bestrijdingsmiddelen moet worden verbeterd en aangescherpt in plaats van te worden ontmanteld," waarschuwen de ondertekenaars. Zij wijzen erop dat steeds meer wetenschappelijk onderzoek verbanden laat zien tussen bestrijdingsmiddelen en neurologische aandoeningen zoals Parkinson, dementie en ALS, evenals meerdere vormen van kanker. Ook de biodiversiteit op land en in water wordt door deze middelen negatief beïnvloed.
De brief benadrukt dat de voorstellen van de Europese Commissie niet overeenkomen met eerdere moties van de Tweede Kamer en toezeggingen van het kabinet. De organisaties roepen Kamerleden op om – samen met andere lidstaten – te pleiten voor behoud van de periodieke toetsing en het betrekken van de laatste stand van de wetenschap. Daarnaast vragen zij aandacht voor de stimulering van biologische bestrijdingsmiddelen en natuurinclusieve landbouw.
Besluitvorming begin 2026
"Wij dringen er met respect en klem op aan dat de Tweede Kamer zich verzet tegen de poging van de Europese Commissie om het niveau van bescherming van de gezondheid van boeren, werkenden, burgers en het milieu te verlagen," schrijven de organisaties. De besluitvorming door de lidstaten en het Europees Parlement wordt begin 2026 verwacht, mogelijk vóór het commissiedebat over gewasbeschermingsmiddelen op 12 februari in de Tweede Kamer.
Ondertekenaars van de brief zijn onder anderen Jan Lantink (Parkinson Alliantie Nederland), Marjolein Demmers (Natuur & Milieu), Dick Koerselman (FNV), en diverse hoogleraren neurologie, ecotoxicologie en milieubiologie.
Bron: Natuur & Milieu
