Tussen 6 september en 14 november 2025 werden 1.443 detecties van hoogpathogene aviaire influenza (HPAI) A(H5)-virussen gemeld bij wilde vogels in 26 Europese landen – vier keer hoger dan in dezelfde periode in 2024 en het hoogste aantal sinds ten minste 2016. Zo meldt de Europese autoriteit voor voedselveiligheid EFSA.
© Yurii Bukhanovskyi | Dreamstime
Watervogels in verschillende delen van Europa werden in deze periode zwaar getroffen door HPAI, waaronder detecties bij ogenschijnlijk gezonde wilde vogels, wat leidde tot wijdverbreide milieuverontreiniging. Er waren ook uitbraken met een hoge sterfte onder kraanvogels in Duitsland, Frankrijk en Spanje.
De overgrote meerderheid van de HPAI-virusdetecties (99%) werd gerapporteerd als A(H5N1), en de meeste betroffen een nieuwe variant van een eerder circulerende stam die vanuit het oosten in Europa werd geïntroduceerd en zich vervolgens snel westwaarts verspreidde.
Naast de toename van besmettingen bij wilde vogels, zijn er ook nieuwe besmettingen geconstateerd op verschillende bedrijven:
- Op 30 november is in Zeewolde (gemeente Zeewolde, provincie Flevoland) vogelgriep vastgesteld op een vleeseendenbedrijf. Om verspreiding van het virus te voorkomen, worden de circa 12.000 dieren op de locatie geruimd door de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA). In de 1-kilometerzone liggen 2 andere pluimveebedrijven. Deze bedrijven worden bemonsterd op de aanwezigheid van het vogelgriepvirus en gedurende 14 dagen intensief gemonitord. Binnen de 3-kilometerzone liggen 3 andere pluimveebedrijven die door de NVWA worden gescreend. In de 10-kilometerzone liggen 13 pluimveebedrijven.
- Op 1 december is in Hierden (gemeente Harderwijk, provincie Gelderland) is vogelgriep vastgesteld op een vermeerderingsbedrijf voor eenden. Om verspreiding van het virus te voorkomen, worden de circa 10.000 dieren op de locatie geruimd door de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA). In de 1-kilometerzone liggen 2 andere pluimveebedrijven. Deze bedrijven worden bemonsterd op de aanwezigheid van het vogelgriepvirus en gedurende 14 dagen intensief gemonitord. Binnen de 3-kilometerzone liggen geen andere pluimveebedrijven. In de 10-kilometerzone liggen 13 pluimveebedrijven. De 10-kilometerzone overlapt deels met het beperkingsgebied dat op 30 november ingesteld is in verband met een besmetting in Zeewolde.
- Op 1 december is in de buurt van Kleve, deelstaat Noordrijn-Westfalen, net over de grens in Duitsland, is vogelgriep vastgesteld op een pluimveebedrijf. Duitsland heeft een beperkingsgebied ingesteld dat deels in Nederland valt. Daarom is door de minister van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur (LVVN) een beperkingszone ingesteld rondom Millingen aan de Rijn en ten oosten van Groesbeek. Op 21 en 26 november zijn er in dit gebied ook bewakingszones ingesteld door de minister van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur (LVVN) vanwege eerdere uitbraken van vogelgriep in Kleve.
Voor het eerst zijn in Nederland ook kittens besmet geraakt met vogelgriep. Acht kittens uit één nest zijn allen overleden, vermoedelijk door het H5N1-virus. De besmetting werd vastgesteld door Wageningen Bioveterinary Research na melding van de eigenaar, die een dood kitten vond. Het nest bevond zich op een geitenbedrijf; de moederkat en drie andere aanwezige katten zijn onderzocht, maar waren niet besmet. Het is waarschijnlijk dat de kittens het virus opliepen via een gevonden karkas van een wilde vogel, zo meldt Nieuwe Oogst.
