De uitstoot van broeikasgassen door Nederlandse supermarkten daalt nauwelijks en stijgt bij enkele ketens zelfs. Dat blijkt uit de derde editie van Superlijst Groen, het onderzoek van Questionmark naar de duurzaamheidsinspanningen van de zes grootste Nederlandse supermarktketens. Lidl staat bovenaan de ranglijst, terwijl Dirk als laatste eindigt.
© Stichting Questionmark
Volgens het rapport blijft de noodzakelijke daling van de uitstoot uit, ondanks ambitieuze doelen. De onderzoekers constateren dat supermarkten hun klimaatplannen nog onvoldoende omzetten in concrete resultaten. De verkoop van dierlijke en biologische producten blijft nagenoeg onveranderd, wat haaks staat op de doelen die supermarkten zelf formuleren.
Alleen doelen zijn niet genoeg
Charlotte Linnebank, directeur van Questionmark, stelt dat doelen alleen niet genoeg zijn:
"Steeds meer supermarkten stellen de afgelopen jaren ambitieuze doelen en enkele werken deze doelen nu ook uit in concrete plannen", vertelt Charlotte. "Maar effectief klimaat- en natuurbeleid voeren vraagt ook dat beleid wordt vertaald naar effectieve maatregelen. Daar blijft het steken en daarom zien we nog geen substantiële daling van broeikasgassen."
De grootste verschillen in de ranglijst komen voort uit de mate waarin supermarkten uitgewerkte klimaatplannen opstellen. Lidl en Albert Heijn hebben volgens Superlijst Groen als eerste een volledig klimaatplan waarin staat beschreven welke maatregelen de uitstoot moeten verminderen. Daarmee vergroten zij de afstand tot Jumbo en Plus, gevolgd door Aldi en Dirk.
Structurele aanpak ontbreekt
Supermarkten namen het afgelopen jaar verschillende initiatieven om hun impact te beperken. Zo stopte Jumbo met tijdelijke vleesaanbiedingen. Albert Heijn, Dirk, Jumbo en Lidl introduceerden hybride producten – combinaties van plantaardige en dierlijke eiwitten – en Plus biedt al zijn kiloverpakkingen aardappelen biologisch aan.
Toch is volgens Milieudefensie een rigoureuze aanpak nodig. "De klimaatplannen van supermarkten blijken vooral een papieren werkelijkheid", zegt directeur Donald Pols. "Supermarkten blijven dus onverantwoord veel bijdragen aan gevaarlijke klimaatverandering. Houd je aan internationale klimaatafspraken en halveer je uitstoot voor 2030."
Risico op breken van ontbossingsbeloften
Een ander punt van zorg is dat supermarkten hun eerdere belofte mogelijk niet nakomen om vanaf 2025 geen ontbossing meer te veroorzaken voor de teelt van soja voor veevoer of palmolie. Volgens Jurjen de Waal, directeur van Mighty Earth, is het gebruik van certificaten geen sluitende garantie: "Die certificaten garanderen niet dat de soja en palmolie in hun producten echt zonder ontbossing zijn geproduceerd. Daarmee dreigen supermarkten hun beloften te breken."
Superlijst Groen loopt van oktober 2024 tot februari 2026 en onderzoekt onder meer klimaatbeleid, eiwittransitie, natuurinclusieve landbouw, duurzame verpakkingen en duurzame vis.
Bron: Superlijst Groen
